Özellikle bisiklet ya da scooter gibi batarya destekli kişisel araçlar son yıllarda oldukça yaygın hale geldi.
Tıpkı elektrikli otomobillerde olduğu gibi bu tarz araçların en büyük sıkıntısı menzil, şarj etme süresi ve elbette bataryaların içerdiği ağır metal ve zehirli maddeler. Bu aygıtlarda sıklıkla kullanılan lityum-iyon bataryaların büyük oranda geri dönüştürülemez olması da iklim krizi açısından firmaları ve insanları düşündüren bir başka sorun.
Ancak Fransız bir şirket geleneksel bataryaları tarihe gömecek yani bir buluşa imza attı. Fransız girişimci Adrien Lelievre, Pi-Pop adını verdiği 'yeni nesil elektrikli bisiklette' süperkapasitör denen bir enerji depolama sistemi kullanıyor ve bu sistem bildiğimiz lityum-iyon bataryalardan çok daha farklı çalışıyor.
Süperkapasitör denen güç sağlayıcı sistem iklim krizi için de sürdürülebilir bir yapıya sahip olması açısından oldukça önemli.
Batarya yerine elektrostatik ile çalışan süperkapasitör
Elektrik ve elektronik eğitimi alan Fransız mühendis ve girişimci Adrien Lelievre, STEE adlı start-up şirketin kurucusu ve aynı zamanda da tepe yöneticisi. Lelievre'in icat ettiği ve "süperkapasitör" adını verdiği güç kaynağı geleneksel bir bataryadan çok daha farklı bir işleve sahip.
Öncelikle süperkapasitör elektriğe ihtiyaç duymuyor ve enerji-güç depolamak için elektrostatik (duruk yük) yöntemini kullanıyor. Bir diğer tabirle, hareket sonrası oluşan kinetik enerjiyi dönüştürerek "yavaş hareket eden bir yük yoluyla depolayarak" çalışıyor. Bunun aksine, lityum piller prize takılarak elektrik enerjisini kullanıyor ve bunu "kimyasal reaksiyon" halinde depoluyor.
Süperkapasitörün diğer önemli özellikleri, ihtiyaç duyulduğunda enerjiyi çok hızlı bir şekilde depolayıp serbest bırakabilmesi.
Fren yapınca enerji depoluyor, 50 metre yükseklikteki yokuşu çıkabiliyor
Bi-Pop adlı patentli e-bisiklet aynı zamanda birçok muadilinden farklı olarak fren yapıldığı zaman kaybolan kinetik enerjiyi üzerindeki süperkapasitöre aktarabiliyor. Bu sayede enerji tasarrufu en üst düzeyde yapılabiliyor.
Euronews Next'e konuşan Pi-Pop bisikletinin mucidi Lelievre'e göre aslında süperkapasitör teknolojisi, kişinin bisiklet sürerken kendi ürettiği kinetik enerjiyi yeniden bisikletin ivmesi için kullanmaya yarayan bir depolama mekanizması.
Lelievre, kullanıcının bisikleti önceden düz bir yerde binerken şarj etmesi durumunda 50 metre gibi bir yüksek yokuşa çıkabilmesi için gerekli enerjiyi sağlamaya yeteceğini ifade ediyor. Bu özellik de yeni nesil e-bisiklet Pi-Pop'u Avrupa şehirlerinin yaklaşık yüzde 80'i için uygun hale getiriyor.
Süperkapasitör teknolojisi ya da kavramı aslında başlı başına yeni bir fikir değil. Süperkapasitör güç depolama aygıtları ilk olarak 1970'lerin sonunda üretildi. Günümüzde fotovoltaik sistemlerde (güneş panelleri gibi), dijital kameralarda ve bazı hibrit ya da elektrikli araçlarda işlev ve ivme performansını arttırmak amacıyla zaten kullanıyor. Fransız mühendis ve girişimci Adrien Lelievre'in yaptığı en büyük yenilikse bu teknolojiyi bisiklet mekaniğine adapte etmesi oldu.
AB yollarında elektrikli araçlar için her 60 km'de bir hızlı şarj istasyonu kurulacak
Süperkapasitör güç kaynakları 3 kat daha uzun ömürlü
Lelievre'e göre 20 kiloluk Pi-Pop e-bisiklet, "harekete geçmenin" bir sembolü.
"Her zaman daha fazlasını istemek, daha hızlı gitmek, daha fazla enerji anlamına gelir... Bu bir çıkmaz sokak."
Süperkapasitörler karbon, iletken polimer (plastik), alüminyum folyo ve kağıt hamurundan (geri dönüşüm işlemleri zaten mevcut olan malzemelerden) yapıldığından bisikletin 'güç sistemi' üretiminde hiçbir nadir maden ya da geri dönüştürülemeyen madde kullanılmıyor.
Bisikletin şarj olmasını beklemeye de gerek yok; bu da klasik e-bisikletlere kıyasla başka bir avantaj. STEE şirketi ayrıca süperkapasitörün ömrünün yaklaşık 10 ila 15 yıl sürdüğünü söylüyor. Yaklaşık 5-6 sene ömrü olan lityum bataryalara kıyasla süre piyasada rekabeti artıracağa benziyor.
pi-pop.fr/
Pi-pop'un çalışma mantığı görselde belirtiliyor. Düz yolda şarj olan güç kaynağı, yokuş yerlerde sürücüye destek veriyor.pi-pop.fr/
Yerli ve milli, yüzde 100 Fransız üretimi
Şu anda üçüncü nesil bir tasarımı yapılan Pi-pop e-bisikletleri Fransa'nın Orleans (Paris'in hemen güneyinde) şehrinde yapılıyor. Fransa'da eğitim gören ve kariyerini ülkesindeki elektronik endüstrisinde inşa eden Lelièvre için bu bisikletin memleketinde üretilmesi oldukça önemli.
Şirketinde 25 kişiyi istihdam eden Fransız girişimci Lelievre "Üretimin kontrolünü kaybedersek yenilik yapamayacağımızı düşünüyorum" diyor ve ekliyor "Sürdürülebilir kalkınma, ekolojik geçiş ve enerji dönüşümü gibi yeni alanlarda iş imkanı sağlamak oldukça önemli."
Şu anda firma ayda Pi-Pop bisikletlerinden 100 adet üretim kapasitesine sahip. Şirket 2024 yılına kadar bu kapasiteyi 1000'e çıkarmayı düşünüyor.
