İşte ABD - Türkiye ilişkilerinin 2021 yılı özeti
⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Salı, Aralık 28 2021
Türkiye-ABD ilişkileri, Biden yönetimi göreve başladığında tarihinin en kötü dönemlerinden birini yaşıyordu. Eski Başkan Donald Trump’ın ilişkilerle ilgili son icraatlarından biri, Türkiye’ye Rusya’dan S-400 alımı nedeniyle yaptırım getirmek olmuştu. Türkiye ayrıca F-35 uçaklarının ortak üretim ve satışı programından da çıkarılmıştı. Gerilimin böylesine yükseldiği bir zamanda Biden yönetimiyle ilişkilerde yeni bir sayfa açılabilecek miydi? Yılın başında herkesin sorduğu soru buydu. Yıl biterken de aslında tablo çok farklı değil; iki ülke arasında kemikleşmiş sorunlar hala varlığını sürdürüyor ama F-35’lerden uğradığı zararın telafisi için Türkiye’ye olası F-16 satışı gibi ilişkilere olumlu etkisi olabilecek yeni unsurlar denkleme eklendi.
2021 yılı ve ABD’de Başkan Joe Biden yönetiminin işbaşı yapmasının ilk ayı, Türk yetkililerden ilişkilerin geleceği hakkında iyimser tonda açıklamaların ertesinde başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere, Ankara’dan ilişkileri normalleştirme arzusu dile getiren mesajlar duyuldu. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, katıldığı bir televizyon programında, “ABD beklentilerimizi karşılarsa normalleşiriz” dedi.
Genelde gerek hükümet düzeyinde gerek kamuoyunda ABD’ye karşı öfkeli bir tavrın varolduğu Ankara’daki bu ton değişikliği dikkat çekiciydi. Aslında Biden’ın geleneksel olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı eleştiren bir lider olması, Türkiye’nin çok eleştirildiği insan hakları konusuna özellikle önem vermesi ve ilişkilerin neredeyse dibe çöktüğü eski Başkan Barack Obama ekolünden gelen bir lider vasfını taşıması, iyimser olmayı zorlaştırıyordu.
Yıl “ilişkilerde yeni sayfa” umuduyla başladı ama iyimser hava uzun sürmedi
Ancak o dönemde bazı uzmanlar, Biden’ın da yeni bir başkan olarak, başta transatlantik ilişkiler olmak üzere küresel boyutta Trump döneminde hasar gören ilişkileri onarmak isteyeceğini ve Türk-Amerikan ilişkilerinin de bu kapsamda değerlendirilebileceğini söylüyordu. Alman Amerikan Marshall Fonu (GMF) Ankara Ofisi Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı yılın ilk günlerinde VOA Türkçe’ye verdiği mülakatta, “Unutmayalım ki Biden yeni bir başkan olacak ve yeni bir başkanın amacı müttefikleri kaybetmek değil mümkünse kazanmak. Sorun yaratmak değil mümkünse var olan sorunları çözmek olacaktır. Dolayısıyla nasıl Erdoğan yönetimi ABD'yle ilişkileri normalleştirmek üzere bir irade beyanında bulunuyorsa ben Biden yönetiminin de benzer bir yaklaşımı olacağını düşünüyorum” sözleriyle bu görüşünü dile getirdi.
Bununla birlikte, 2021 yılı, olumlu tonu ağır basan açıklamalarla başlasa da, durum kısa sürede yine eskisine döndü. Sorunların çözümünde “tünelin ucunu” görmeyi engelleyen ve ilişkileri adeta zehirleyen konular bir türlü gündemden düşmüyordu. Üstelik Ankara’d
Genelde gerek hükümet düzeyinde gerek kamuoyunda ABD’ye karşı öfkeli bir tavrın varolduğu Ankara’daki bu ton değişikliği dikkat çekiciydi. Aslında Biden’ın geleneksel olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı eleştiren bir lider olması, Türkiye’nin çok eleştirildiği insan hakları konusuna özellikle önem vermesi ve ilişkilerin neredeyse dibe çöktüğü eski Başkan Barack Obama ekolünden gelen bir lider vasfını taşıması, iyimser olmayı zorlaştırıyordu.
Yıl “ilişkilerde yeni sayfa” umuduyla başladı ama iyimser hava uzun sürmedi
Ancak o dönemde bazı uzmanlar, Biden’ın da yeni bir başkan olarak, başta transatlantik ilişkiler olmak üzere küresel boyutta Trump döneminde hasar gören ilişkileri onarmak isteyeceğini ve Türk-Amerikan ilişkilerinin de bu kapsamda değerlendirilebileceğini söylüyordu. Alman Amerikan Marshall Fonu (GMF) Ankara Ofisi Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı yılın ilk günlerinde VOA Türkçe’ye verdiği mülakatta, “Unutmayalım ki Biden yeni bir başkan olacak ve yeni bir başkanın amacı müttefikleri kaybetmek değil mümkünse kazanmak. Sorun yaratmak değil mümkünse var olan sorunları çözmek olacaktır. Dolayısıyla nasıl Erdoğan yönetimi ABD'yle ilişkileri normalleştirmek üzere bir irade beyanında bulunuyorsa ben Biden yönetiminin de benzer bir yaklaşımı olacağını düşünüyorum” sözleriyle bu görüşünü dile getirdi.
Bununla birlikte, 2021 yılı, olumlu tonu ağır basan açıklamalarla başlasa da, durum kısa sürede yine eskisine döndü. Sorunların çözümünde “tünelin ucunu” görmeyi engelleyen ve ilişkileri adeta zehirleyen konular bir türlü gündemden düşmüyordu. Üstelik Ankara’d
Bu haberler de ilginizi çekebilir
Kemal Gülen
HARUN TOKAK
Esra Büyükcombak
Numan Yılmaz
