İşkence ile hatırlanan 'Sansaryan Han' için karar: 92 yıl sonra Ermeni Vakfı'na iade ediliyor

“Tabutluk” olarak da bilinen Eminönü’nde bir dönem Deniz Gezmiş’ten Alparslan Türkeş’e, Aziz Nesin’den Nihal Atsız’a kadar hem sol hem sağ görüşten siyasilerin sorgulandığı eski Emniyet Müdürlüğü binası olan ünlü Sansaryan Han, Anayasa Mahkemesi kararıyla 92 yıl sonra Ermeni Vakfı'na geri verilecek.

Uzun yıllar İstanbul Emniyet Müdürlüğü olarak kullanılan ve işkence vakalarıyla hafızalara kazınan Sansaryan Han’la ilgili önemli bir yargı kararı çıktı. Anayasa Mahkemesi, 1930'da el konulan hanın 92 yıl sonra Sansaryan Vakfı’na iadesine karar verdi. Ağa Mugradiç Sanasariyen (Sansaryan) tarafından 1901'de Ermeni milletinin fakir çocuklarının eğitim ve öğretim masraflarının karşılanması gayesiyle kurullan Sansaryan Vakfı’na ait Sansaryan Han'a, 1930'da İstanbul İl Özel İdaresi tarafından el konuldu. Han, 1952'de de İl Özel İdaresi adına tescil edildi.

Sözcü gazetesinin haberine göre; Türkiye Ermenileri Patrikliği, 2011’de tescilin iptale talebiyle dava açtı, ancak dava reddedildi. Patrikliğin temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2017’de mahkemenin kararını bozdu. Ancak itiraz üzerine dairenin bozma kararı kaldırıldı, mahkemenin Patriklik alehine verdiği karar da onandı.

Bunun üzerine Sansaryan Vakfı, dosyayı, Anayasa Mahkemesi’ne taşıyarak bireysel başvuruda bulundu. Başvuruda, vakfın Ermeni çocuklarının eğitim ve öğretim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kurulduğun ve tek mütevellisinin Patriklik olduğunu kaydetti. Başvuruda, İl Özel İdaresi adına 1952'de yapılan tescilin herhangi bir mahkeme kararına dayanmaması sebebiyle yolsuz tescil hükmünde olduğu savunuldu.

İddiaya karşı bakanlık görüşünde, Sansaryan Han’ın başvurunun zaman bakımından Anayasa Mahkemesi’nin yetkisinin kapsamında olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği belirtildi.