Konu ile ilgili olarak Euronews’un sorularını yanıtlayan Rıza Türmen, öncelikle hisselerle ilgili mülkiyet hakkının CHP’ye tanınmış olup olmadığına bakmak gerektiğini vurguladı.
Türmen, hisselerle ilgili mülkiyet hakkının CHP’ye tanınmış olması halinde usulsüz bir şekilde bunun devrinin ihlal sayılabileceğini belirtti.
Hisselerin usulsüz bir şekilde devredilmesi halinde öncelikle iç hukuk yollarının tüketilerek, ilgili mahkemeye ve sonra Anayasa Mahkemesi’ne başvurulabileceğini hatırlatan Türmen, buradan bir sonuç alınamaması halindeyse AİHM yolunun açık olduğunu belirtti.
Türmen, CHP’nin iç hukuk yollarını tükettikten sora Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 1 numaralı ek protokolünün mülkiyet hakkıyla ilgili 1. maddesine dayanarak AİHM’e başvurabileceğini ifade etti.
AİHM'in endişesi
Türkiye’de yerel mahkemelerin, Anayasa Mahkemesi ve AİHM karalarına uymamasının “vahim” bir durum olduğunu kaydeden Türmen, bunun Türkiye için Avrupa Konseyi’nde ciddi bir sorun teşkil edeceği uyarısında bulundu.
Türmen, AİHM’in özellikle Türkiye’de ilgili mahkemenin Anayasa Mahkemesi kararına uymamasından büyük rahatsızlık duyabileceğini sözlerine ekledi.
İş Bankası’nın hisse dağılımı
İş Bankası'nın hisselerinin yüzde 40.12’si İş Bankası Munzam Sandık Vakfı’na ait bulunuyor. Halka açık pay yüzde 31.79, Atatürk hisseleri ise yüzde 28.09’luk kısmı oluşturuyor.
Öte yandan, dönem dönem tartışma konusu edilen Atatürk’e ait bu hisseler, Atatürk’ün vasiyeti gereğince CHP tarafından temsil ediliyor. Bu hisselerin temettü gelirleri ise yine Atatürk’ün vasiyeti gereğince Türk Dil Kurumu (TDK) ve Türk Tarih Kurumu’na (TTK) bırakılmış olduğundan, temettü ödemeleri vasiyetname hükümleri ve yasal mevzuat çerçevesinde söz konusu kurumlara yapılıyor.
Hisselerin Hazine’ye devri daha önce de denendi
İş Bankası’ndaki Atatürk hisselerinin Hazine’ye devredilmesi Türkiye siyasetinin gündemine daha önce de geldi.
Demokrat Parti döneminde, 1951’de CHP mallarına el konulmasıyla birlikte Hazine’ye geçen hisseler ve partinin diğer malları 1963 yılında Anayasa mahkemesinin aldığı kararla yeniden CHP’ye geri verildi.
Buna benzer bir olay da 1980 darbesinde yaşandı. Darbe yönetimi, 1981’de bütün partileri kapatırken, partilerin malları da Hazine’ye devredildi. 1992’de CHP yeniden açıldıktan sonra el konulan malları ve İş Bankası ile ilgili dava açtı. Davaya bakan Yargıtay 11. Dairesi “(...) CHP’nin İş Bankası’ndaki hisselerinin korunması Aziz Atatürk’ün vasiyeti olup, rüçhan hakkının kullanılması gereği ve müdahalede bulunulamayacağı gerekçesiyle, hisselerin CHP’ye geri verilmesi….” şeklinde karar vermişti.
