İran Sanayi, Maden ve Ticaret Bakan Yardımcısı Şucaiyan, İran devlet medyasına yaptığı açıklamada ülkenin petrol dışı ihracatıyla ilgili bilgiler paylaştı.

İran hükümetinin yaptırımlar nedeniyle petrol satışında sorunlar yaşadığını ve bu şartlarda dış ticaret çarkının dönebilmesi için özel sektörün yardımcı olması gerektiğini ifade eden Şucaiyan, dövizin, nakit ya da ülkenin ihtiyaç duyduğu birinci kalem mallar şeklinde ülkeye geri dönmesinin sağlanmasını istedi.

İran'ın ihracattan elde ettiği 40 milyar doların 30 milyarının ne nakit ne de mal olarak ülkeye girmediğini aktaran Şucaiyan, "Bazı ihracatçılar, sattıkları ürünlerin parasıyla üretim için ham madde aldıklarını iddia ediyor ancak tüm bunlar ticaret kartları ve Nima Sisteminde görülüyor. Petrol dışı ihracattan elde edilen 40 milyar doların 30 milyar doları ülkeye geri dönmedi" dedi.

Bilindiği gibi 17 Aralık yolsuzluk soruşturmaları sırasında İran'ın petrolden elde ettiği yarı legal gelirinin Türkiye üzerinden aklanarak nakit olarak ülkeye sokulması sırasında dönen rüşvet çarkı ortaya çıkarılmış, bu ticaretin Türkiye ayağında olan Reza Zarrab AKP'nin hukuku askıya almasıyla kurtulmuştu. Operasyonu yapan polisler ve yargı üyeleri tutuklanırken yolsuzluğun İran ayağında bulunan Zarrab'ın ortağı Babek Zencani, İran Petrol Bakanı'nın da yakındığı petrol parasının çalınmasından dolayı suçlu bulunarak idama mahkum edilmişti. Zencani'nin çaldığı öne sürülen paraların Türkiye'deki ortakları aracılığıyla rüşvet çarkına sokulduğu öne sürülmüştü.

Bu arada İran'da hükümet, geçen yıl Nevruz Bayramı tatili ve ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından dövizin yükselişini durdurmak için sabit kur rejimine geçti. Hükümet, döviz kurunu 4 bin 200 tümende sabitledi ve birinci kalem olarak belirlenen temel gıda ürünlerini ithal eden şirketlere bu fiyattan satıyor.

Ülkede ihracat yapan şirketlere de sattıkları ürünün parasını Nima adı verilen mali sisteme geri yatırmaları koşuluyla dövizi serbest piyasa fiyatının altında satıyor.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de 8 Eylül 2018'de yaptığı açıklamada petrol dışı 40 milyar dolarlık ihracat yaptıklarını ancak bunun 20 milyar dolarının piyasaya girmediğini söylemişti.

İhraç ürünlerinden elde edilen geliri piyasaya sürmeyen kurumlardan bazılarının kamu-özel teşekkülü olduğunu aktaran Ruhani, bunun 'devlete ihanet' olduğunu ve bu konuda ihmalkarlık yapanların önce görevlerinden azledileceğini, ardından da haklarında dava açılacağını bildirmişti.