Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen koronavirüs aşısı İngiltere'de kullanım onayı aldı. Böylece ülkedeki aşılama kampanyası büyük ölçüde genişlemiş olacak.
Sağlık Bakanı Matt Hancock Oxford aşısının 4 Ocak'ta kullanılmaya başlanacağını ve yeni yılın ilk haftalarında hızla artırılacağını söyledi.
İngiltere, Oxford aşısını üreten AstraZeneca'dan 100 milyon doz aşı sipariş etti. Aşının etkili olabilmesi için iki doz gerektiğinden, bununla 50 milyon kişi aşılanabilecek.
Aşının onay alması, güvenli ve etkili olduğu anlamına geliyor.
Oxford-AstraZeneca aşısı 2020'nin ilk aylarında geliştirilmiş, Nisan'da ilk gönüllüler üzerinde denenmiş ve ardından klinik deneylerde binlerce kişiye uygulanmıştı.
Koronavirüs salgınından önce bu hızda aşı geliştirilebileceği kimsenin aklına gelmezdi.
Oxford aşısı, Pfizer-BoNTech'in ardından İngiltere'de onay alan ikinci aşı oldu.
İngiltere'de ilk aşı 8 Aralık'ta yapılmıştı. Ülkede şimdiye kadar 600 binin üzerinde kişiye koronavirüs aşısı yapıldı.
Ancak Oxford-AstraZeneca aşısı çok daha ucuz ve hızlı üretilebildiği için aşılamada da hızlı bir artış bekleniyor.
Pfizer-BioNTech'in özel dondurucularda -70 derece gibi aşırı soğuk koşullarda saklanması gerekirken, Oxford aşısının normal buzdolabında saklanabilmesi, bakımevleri ve aile hekimleri kliniklerine çok daha kolay ulaştırılmasını sağlıyor.
Aşılamada öncelikli gruplar, başta bakımevleri sakinleri ve çalışanları, yaşlılar ve sağlık çalışanları olmak üzere, tespit edilmişti.
Oxford aşısı, İngiltere'de vaka sayılarının hızlı bir artış gösterdiği ve hastaneler üzerinde büyük baskı oluşturduğu bir dönemde onay almış oldu.
Kimler aşı olacak?
Aşılama kampanyasında artık mümkün olan en fazla insana aşının ilk dozunun uygulanması öncelikli hale gelecek.
Sağlık Bakanlığı'ndan bir yetkili, "Gerekli iki dozun en kısa zamanda uygulanması yerine, risk grubundaki mümkün olduğunca fazla sayıda kişiye ilk dozun uygulanmasına öncelik verilmelidir" diyor.
"İlk aşıdan 12 hafta sonra herkese ikinci doz da uygulanacak. Uzun vadeli koruma için ikinci dozun alınması önemli."
Oxford aşısı ne kadar etkili?
Oxford-AstraZeneca aşısının etkisi konusunda üç orandan söz ediliyor: %62, %70 ve %90.
Denemelerden elde edilen sonuçlar ilk incelendiğinde, aşı olanların yüzde 70'inin Covid-19'a karşı korunduğu ve kimsede hastalığın ağır seyretmediği ve hastanede tedaviye ihtiyaç duymadığı görüldü.
İki tam doz aşı olanlarda etki oranı yüzde 62, ilk aşıyı yarım doz, ikincisini tam doz olanlarda ise yüzde 90 etkili olduğu tespit edildi.
İngiltere'nin ilaç onay kurumu MHRA, Oxford-AstraZeneca aşısının iki tam toz şeklinde uygulanmasına onay verdi.
Ancak henüz yayımlanmamış olan verilerde, birinci dozun ardından daha uzun bir ara verip ikinci doz yapıldığında aşının daha etkili olduğu görüldü.
İlk dozun yarım, ikinci dozun tam olması durumunda daha etkili olduğunu gösteren yeterli kesin veriye ise rastlanmadı.
Onay almış aşıların, koronavirüsün mutasyona uğramış yeni varyantlarında da etkili olması bekleniyor.
Aşı nasıl işliyor?
Oxford aşısı, şempanzelere bulaşan yaygın soğuk algınlığı virüsünün genetik olarak değiştirilmiş halini içeriyor.
Bu değişiklikle, virüsün insanları enfekte etmesinin önüne geçiliyor ve koronavirüsün 'diken proteini' olarak adlandırılan kısmının kopyaları taşınarak vücudun bağışıklık sisteminin hazırlanması mümkün oluyor.
Diken proteini, virüsün vücudumuzdaki hücrelerin kapısını açarken kullandığı anahtar. Aşı, bağışıklık sistemini bu diken proteinini tanıyıp saldırması için eğitmiş oluyor.
Böylece, bağışıklık sistemi gerçek virüsle karşı karşıya geldiğinde ne yapacağını biliyor.
