Yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını dünya ekonomisine trilyonlarca dolara mâl olacak. Merkez bankalarının indirimlerine rağmen piyasalarda çöküşün sürmesi üzerine hükümetler devreye girdi.
12 Aralık 2019'da Çin'in Vuhan şehrinden başlayarak tüm dünyaya yayılan yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını sonrası ülkeler karantina, sokağa çıkma yasağı, sınırları kapatma, yurt içi ve dışı seyahatleri durdurma gibi sert tedbirler aldı.
AŞI BULUNANA KADAR SALGIN DEVAM EDEBİLİR!
Henüz aşısı bulunamayan salgının ne zaman sona ereceği ve hayatın ne zaman normale döneceğine yönelik belirsizlikler devam ederken, hükümetler de ekonomide oluşacak keskin bir daralmanın ve işsizlik oranlarındaki hızlı artışın önüne geçmek için acil durum paketlerini yürürlüğe koydu.
Hükümetler bu şekilde harcamaları ve talebi diri tutacak teşvik paketi hazırlıklarına yönelirken, ihtiyaç duyulan nakitin sağlanması için gerekli tedbirleri aldı.
Eve kapanan ve çalışamayan tüketicinin sabit giderlerini karşılaması için destekler, sonra da harcama yapmasının önünü açacak kredi teşvikleri paketlerde yer aldı.
ŞİRKETLERE VERGİ İNDİRİMİ, KREDİ LİMİTLERİNİN ARTIRILMASI
Diğer taraftan, zor durumda kalan ve borçlanma maliyetlerinin artması sonrası temerrüt riskinin yükseldiği şirketlere maaş yardımı, vergi indirimi, kredi limitlerinin artırılması ve borçların ötelenmesi gibi çeşitli teşvikler sağlanırken, salgından en çok etkilendiği belirtilen turizm ve havacılık sektörüne yönelik de destekler öne çıktı.
ABD HER YETİŞKİNE 1.000 DOLAR, ÇOCUKLARA 500 DOLAR DAĞITACAK
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, ilk etapta salgınla mücadele için 8,3 milyar dolarlık ek bütçeyi onaylarken, 13 Mart'ta ülke genelinde "ulusal acil durum" ilan etti.
Trump, 16 Mart'ta da küçük işletmelerin salgından etkilenmemesi için esneklik sağlayan düzenlemeler ile ücretsiz test ve ücretli hastalık izni gibi konuları kapsayan bir tasarı hazırladıklarını bildirdi.
Amerika'da yetişkin bireylere 1.000 dolarlık ve çocuklara 500 dolarlık doğrudan çek verilmesi, işletmeler için likidite desteği, sağlık çalışanlarına ve Covid-19 hastalarına destek gibi düzenlemeler dikkati çekti.
FED'DEN İŞLETMELERE 4 TRİLYON DOLARLIK DESTEK
ABD Maliye Bakanı Steven Mnuchin hazırlanan ekonomik teşvik paketi kapsamında ABD Merkez Bankası (Fed) ile ekonomiyi desteklemeye yönelik 4 trilyon dolara yakın likidite sağlanacağını da bildirdi.
Cumhuriyetçilerin 2 trilyon dolarlık ekonomik teşvik paketi, Demokratlar tarafından yetersiz bulundu ve ikinci kez veto edildi.
Beyaz Saray, Koronavirüs'ün ABD'de seyahat talebinde sert bir düşüşe yol açması sebebiyle acil mali yardım paketi hazırladı. ABD hava yolu şirketleri, hükümetten 50 milyar dolardan fazla kurtarma talebinde bulundu, vergi indirimi istedi.
Söz konusu gelişmenin ardından Trump, ekonomik çalkantılarla karşı karşıya kalan Boeing'e finansal yardım sağlayacağını duyururken, Boeing de ABD havacılık ve uzay sanayi için 60 milyar dolarlık bir kurtarma yardımı çağrısında bulundu.
HÜKÜMET BORSADAN HİSSE SENEDİ SATIN ALACAK
Salgına ilişkin endişelerle New York Borsasında yaşanan sert düşüş karşısında Beyaz Saray Ekonomi Danışmanı Larry Kudlow, ABD hükümetinin, desteğe ihtiyaç duyan şirketleri kurtarmanın bir parçası olarak hisse senedi pozisyonu almayı değerlendirebileceğini söyledi.
Trump, eyaletlere salgınla mücadelede gelir sağlaması için yardım fonu açmayı düşündüklerini de belirtti.
İTALYA 25 MİLYAR EUROLUK PAKET AÇIKLADI
Koronavirüs salgınında şu ana kadar hem ölüm hem de vak'a sayısı Çin'i geçtiği Avrupa'da hükümetler art arda ekonomik paket açıklıyor.
Salgının merkez üssü konumundaki İtalya'da bir yandan salgının önüne geçilmeye çalışılırken, bir yandan da ekonomiyi destekleyici tedbirler alınıyor.
İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, salgın sebebiyle ülke ekonomisini desteklemek için devreye aldıkları 25 milyar euroluk (180 milyar TL) acil destek paketinin, aileleri, işçileri, girişimcileri koruyacağını belirtirken, hiç kimsenin yalnız bırakılmayacağı sözünü verdi.
İtalyan sağlık sistemine 1,15 milyar euroluk destek sağlanacağı, serbest meslek sahiplerine bir defaya mahsus 500 euro ödeneceği, çalışanlarını işten çıkarmaması halinde işverenlere de nakit desteği verileceği belirtiliyor.
Söz konusu paket kapsamında, krizden etkilenen işletmeler için kredi garantisi sağlanacak. Çocuklu İtalyan ailelere ve salgın sırasında acil hizmet vermeye devam eden işçilere mali destek verilecek.
FRANSA 45 MİLYAR EURO DESTEĞE İLAVETEN...
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, salgından etkilenen şirket ve çalışanlara çok yönlü bütçe desteği vereceklerini açıkladı.
Ekonomi ve Maliye Bakanı Bruno Le Maire de teşvik paketinin 45 milyar euro büyüklüğünde olacağını aktarırken, bankaların şirketlere sağlayacağı krediler için 300 milyar euro teminat verileceğini ve Avrupa kurumlarından da 1 trilyon euro büyüklüğünde teminat sağlanacağını duyurdu.
Le Maire, ayrıca, salgın sebebiyle mali sıkıntıya düşecek büyük şirketlerin gerektiği takdirde kamulaştırılabileceğini ve ülkenin önde gelen sanayi şirketlerinin yok olmasına izin vermeyeceklerini söyledi.
ALMANYA'DAN ŞİRKETLERE 500 MİLYAR+200 MİLYAR EURO
Avrupa ekonomisinin lokomotifi Almanya'da hem şirketlerin hem de hane halkının krizden etkilenmemesi için tedbirler alındı.
Kriz durumundaki şirketlere yardımcı olmak için ihracat kredileri ve diğer garanti programlarını genişleten Alman hükümeti şirketlere 500 milyar euroya (3,5 trilyon TL) kadar kredi desteği sağlanacağını açıkladı.
Vergi ödemelerinin ertelendi, kısa çalışma ücretine dair kanun da Federal Meclis'te kabul edildi.
Bunlarla da yetinmeyen Almanya'nın, 600 milyar euroluk Ekonomik İstikrar Fonu'nu (WSF) devreye alması bekleniyor.
Hükümetin, söz konusu tutarın 400 milyar eurosunu şirketlerin kendilerini korumak için kullanabileceği teminatlar olarak sunacağı, 100 milyar eurosunu ise zor durumdaki Alman şirketlerinin hisselerini satın almak için kullanacağı belirtiliyor.
Kalan 100 milyar euroluk kısmın ise Alman Kalkınma Bankası'nın (KfW) şirketler için sunacağı likidite desteği olacağı dile getiriliyor.
İNGİLTERE 300 MİLYAR STERLİN TAHSİS ETTİ
Başlangıçta toplumsal bağışıklık kazanılması için virüsün kontrollü bir şekilde yayılması stratejisini benimseyen İngiliz hükümeti vak'a sayısının hızla artması ve eleştirilerin akabinde bu politikasında keskin bir dönüş yaptı.
Hem ekonomik paket hem de sağlık tedbirleri açısından salgınla mücadeleye gecikmeli başlayan İngiltere, 330 milyar sterlin büyüklüğünde ekonomik paket açıkladı. Paketin İngiltere milli gelirinin yüzde 10'undan fazlasına denk gelmesi durumun ciddiyetini ortaya koyuyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ekonominin ihtiyaç duyduğu her türlü desteği vereceklerini vurgularken, işletmelere de "Çalışanlarınızın arkasında durun. Biz de sizin arkanızda duracağız." mesajını verdi.
SAĞLIK İÇİN AYRILAN PARA İKİ KATINA ÇIKARILACAK
İngiltere'de sağlık sistemi için açıklanan 12 milyar sterlinlik destek paketinin en az iki katına çıkartılması beklenirken, 900 bin küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ) için mülkiyet vergileri geçici olarak kaldırıldı.
700 bin şirkete ise tek seferlik 3 bin sterlin ödeme yapılacağı bildirildi.
İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak, ülke tarihinde bir ilk olan uygulamayı duyurarak, ayda 2 bin 500 sterline kadar olmak üzere, iş yerine gidemeyen çalışanların maaşlarının yüzde 80'inin devlet tarafından ödeneceğini, uygulamanın en az 3 ay süreceğini ve gerekirse uzatılacağını duyurdu.
İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Bankacılık Düzenleme Kurumu da (PRA) Covid-19 salgını sebebiyle ülkenin ana finans kurumlarının kredi vermeye odaklanmalarını sağlamak için stres testini bu yıl için iptal etti.
KANADA, İSVİÇRE VE İSPANYA DA KESENİN AĞZINI AÇTI
İsviçre, Koronavirüs salgınından zarar gören şirketler ve işçileri desteklemek için 42 milyar İsviçre frangı tutarında yardım paketi açıkladı. Söz konusu paket tutarı, İsviçre tarihinin rekoru olarak kayıtlara geçti.
Pakette, işletmelerin gelirlerinin yüzde 10'u kadar kredi çekebilmesi ve bunun 500 bin frangının hemen ödenmesi, bankalardan çekilecek kredi miktarının firma başına 20 milyon frangı aşamaması gibi maddeler yer aldı.
İspanya'da ise hükümet, "ülke tarihinin en büyük seferberliği" olarak ilan ettiği toplam 200 milyar euroluk ekonomik yardım paketi açıklarken, paketin en büyük kısmını küçük ve orta ölçekli şirketlere 100 milyar euroluk nakit desteği sağlanması teşkil etti.
Diğer hükümet taahhütlerine 17 milyar euro, sağlık sektörüne 1 milyar euro, ülkedeki 17 özerk yönetime de sağlık hizmetlerini güçlendirmeleri için 2,8 milyar euro destek sağlanacak.
Ayrıca, KOBİ'lerin 6 ay boyunca vergi yükümlülükleri ertelenecek, faizsiz taksitlendirmeyle üretim sistemine 14 milyon euroluk kaynak aktarılacak. Turizm ve ulaştırma sektörlerine ise 400 milyon euroluk yardım yapılacak.
KANADALILARIN BUZDOLABINDA YİYECEK, BAŞLARININ ÜSTÜNDE BİR ÇATI!
Kanada milli gelirinin neredeyse yüzde 3'üne denk gelen 82 milyar dolarlık yardım paketi açıkladı.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, "Şu anda tek işimiz; Kanadalıların buzdolabında yiyecek, başlarının üstünde bir çatı olduğundan ve ihtiyaç duydukları ilacı karşılayabileceklerinden emin olmak." dedi.
Asya'nın en büyük ekonomilerinden Japonya'da, Başbakan Shinzo Abe, 193 milyar dolar büyüklüğünde bir teşvik paketi üzerinde çalıştığını belirtti. Pakette vatandaşlara ve krizden en çok etkilenen turizm sektörüne nakdi yardımın da olacağı öngörülüyor.
Japonya hükümeti, önceki hafta KOBİ'ler için 4,1 milyar dolar değerinde bir paket açıklamıştı.
Güney Kore piyasaları küresel ekonomiyi olumsuz etkileyen Koronavirüs salgınının etkilerine karşı korunmak için acil durum fonunu iki katına çıkararak 100 trilyon Won (80 milyar dolar) seviyesine yükseltiyor.
