Yeni yılda bütçenin yükü vergi artışlarıyla giderilmeye çalışılıyor. 2019 yılında ise bütçe büyük açık verdi. Hükümete göre ise 2019 yılı bütçe giderlerindeki artışın temel nedeninin emekli, yaşlı, işçi ve memurlara yapılan zam ve ödemeler ile personel atamaları.
Cumhuriyet'in haberine göre Merkez Bankası’ndan yapılan devasa aktarmalara karşın bütçe açığında hedefi tutturamayan hükümet, Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) bu yıl beklenen açık tahminini 80.6 milyar liradan 125 milyar liraya çıkarmak zorunda kalırken, giderlerdeki artışın nedeni olarak emekçileri işaret etti.
Memur ve memur emeklileri bu yıl yüzde 4+5 zam aldı. Kamu işçilerine ise yüzde 8+4 zam verildi. Temmuz ayında 6 aylık enflasyon yüzde 5.01 olarak açıklandı. Memur ve memur emeklisi yüzde 1.01 fark aldı. İşçi ve Bağ-Kur emeklilileri ise 6 aylık enflasyona göre yüzde 5.01 zam alabildi. İşçi, memur ve emekliye verilen zam oranları “devede kulak” kalmasına karşın hükümet bunu bile artışlardaki temel neden olarak gösterdi.
Hükümetin bütçe ile birlikte Meclis’e sunduğu raporda, ekonomik teşvikler ile iç talepte yaşanan daralma ve cari açık kaynaklı dış finansman ihtiyacının sınırlandırılmasına dayanan politikalar sonucunda ortaya çıkan vergi gelirlerindeki sınırlı artışın bütçe açığında artışa neden olduğu kaydedildi. Mali disiplin anlayışı çerçevesinde bütçe giderlerinin kontrol altında tutulmasına devam edileceği belirtildi.
Raporda, bütçe giderlerinde, ekonomik ve sosyal ihtiyaçlar sonucunda artış meydana geldiği, cari transferler ile personel ve SGK devlet primi giderlerinde ortaya çıkan artışların faiz dışı harcamalardaki yükselişte belirleyici olduğu, faiz harcamalarının da borçlanma maliyetlerindeki artış nedeniyle yükseldiği bildirildi. Sonrasında da şöyle denildi:
“2019 yılında emeklilere ödenen bayram ikramiyeleri ve yaşlılık aylıkları, kamu görevlileri ve işçilere yapılan enflasyon zammı, yapılan ilave personel atamaları bütçe giderlerindeki artışın temel sebepleridir. Böylelikle 2019 yılının ilk 8 ayında bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22.8 artarak 658.8 milyar lira, faiz hariç bütçe giderleri yüzde 21.2 artarak 589.5 milyar lira, faiz giderleri ise yüzde 38.1 artarak 69.3 milyar lira olmuştur.”
Bütçe giderlerindeki artışa en büyük katkıyı cari transferlerin yaptığı, ikinci artışın ise personel giderleri kaynaklı olduğuna işaret edilen raporda, “Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri dahil personel giderleri, yılın ilk 8 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26.5 artarak 195.9 milyar lira gerçekleşmiş ve bütçe giderlerindeki artışa 7.6 puan katkı yapmıştır. Personel giderlerindeki bu artışta kamu görevlileri ve işçilere yapılan zamlar ile ilave personel istihdamı etkili olmuştur.”
