MURAT ÇETİN
Ankara’da artık tam anlamıyla seçim hesapları yapılıyor. Sakın yapılan hesapların sadece oy oranlarına ilişkin olduğunu sanmayın. Birileri koltuğu bırakmamak için kapalı kapılar ardından siyasi mühendislik hesapları yaptığına emin olabilirsiniz. Seçimlere bir anlamda iki aydan az bir süre kaldı. Yapılan tüm anketlerde de CHP Lideri Kılıçdaroğlu, AKP Lideri Erdoğan’a karşı Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanıyor. TBMM’de de durum farklı değil. Millet İttifakı HDP’nin de desteği ile çoğunluğu açık ara ile elde ediyor. Kuşkusuz burada asıl önemli olan TBMM’de Anayasa’yı değiştirecek çoğunluğa ulaşmak. Bunun için 400 milletvekiline ulaşmak yetiyor. Sayı 360 ile 400 arasında kalırsa kuşkusuz referandum seçeneği ortaya çıkacak. Ancak bunlar seçimlerden sonra düşünülecek bir konu.
14 Mayıs 2023 seçimleri öncesinde bir gerçek var. Millet İttifakı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda bu işi bitirmek istiyor. Cumhur İttifakı’nın derdi ise Cumhurbaşkanlığı seçimlerin ikinci tura kalmasını sağlamak. Memleket Partisi Lideri Muharrem İnce’nin Cumhurbaşkanlığı adaylığının Cumhur İttifakı tarafından desteklenmesinin nedeni bu. AKP ve MHP’lilerin İnce’yi sevdiklerini düşünmemiz söz konusu değil. Onların tek derdi İnce’nin sol oyları bölmesi. ATA İttifakı adına Cumhurbaşkanı adayı olan Sinan Ogan’ın durumu da bundan çok farklı değil. Burada da tam anlamıyla bir siyasi mühendislik hesabı yatıyor. Sinan Ogan’ı öne süren merkez, Ogan’ın MHP’den değil özellikle İYİ Parti tabanındaki milliyetçi oyları etkileyeceğini düşünüyor. Buna gerekçe ise HDP’nin Millet İttifakı adayı Kılıçdaroğlu’na vereceği destek. Onun için İnce ve Ogan’ın adaylığı tam anlamıyla Saray operasyonudur. Zira her iki adayın görevi bir oyun bile çok önemli olduğu bir süreçte Millet İttifakı oylarının bölünmesini sağlayarak Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalmasını sağlamak.
Erdoğan ve ekibi, seçimin ikinci tura kalması halinde bir şekilde seçimlerin her türlü olursa oluşun alınacağı görüşünde. İnce ve Ogan’ın adaylığını önlemek için ise Millet İttifakı’nın önünde iki seçenek bulunuyor. Ya iki ismi adaylıktan çekilmesi için ikna edecekler ya da İnce ve Ogan’a oy vermeyi düşünen seçmen kitlesini Kılıçdaroğlu’na oy verme konusunda ikna edecekler. Başka şık yok…
Ankara’da hesaplar yapılıyor dedik… Dedik de AKP Lideri Erdoğan’daki sessizlik garip karşılanıyor. Kimine göre Erdoğan hasta ve seçim kampanyası düzenlemesi imkansız, kimine göre Erdoğan, Yüksek Seçim Kurulu’nu devreye sokarak adaylıktan çekilecek. Ben Erdoğan’ın adaylıktan hangi gerekçe ile kimin eliyle olursa olsun çekileceğini çok gerçekçi bulmuyorum. Zira gerekçesi ne olursa olsun Erdoğan’ın adaylıktan çekilmesi Cumhur ittifakı ve özellikle AKP seçmeni üzerinde ciddi bir olumsuzluk oluşturur, moral bozukluğuna neden olur. Zira AKP seçmenini tutan en önemli güç lidere yani Erdoğan’a olan sadakatleri ve Erdoğan’ın her işin üstesinden gelir algısının kabullenilmiş olması.
Cumhur ittifakı açısından ilk öncelik cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kazanılması. TBMM’de Anayasal çoğunluk olmadığı sürece muhalefette kalınması çok önemsenmiyor. Zira cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi nedeniyle icra gücünün tamamıyla Saray’da olması AKP’lilerin açısından önemli. AKP’liler Saray’ın düşmesi ile bütün kalelerin yani bakanlıklar ve kurumlardaki gücün de gitmesi anlamına geliyor ve AKP’liler bunu çok iyi biliyor.
Peki, seçimlerin ikinci tura kalması için uğraşan Erdoğan ne yapacak? Erdoğan’ın önünde iki seçenek bulunuyor; ya ülkeyi karıştıracak ve seçim yapılamaz bir duruma getirecek ya da sandıkta oyları çalacak. Ülkenin kaos içine sürüklenmesi ve seçimlerin yapılamaz duruma gelinmesi ciddi riskleri de beraberinde getiriyor. Ancak Erdoğan’ın siyasi geçmişi dikkate alındığında kazanımları kaybetmemek için her türlü yola başvurabileceğini görmemek için kör olmak gerekiyor.
Erdoğan için ikinci adım ise sandıkta oyların çalınması. Daha önce bunu birçok kez yaptılar. YSK’yı arkalarına alarak İstanbul seçimlerini bile iptal ettirdiler. Ama muhalefet yenilenen Haziran 2019 İstanbul seçimlerinde sandıkları korumasını bildi. Bu nedenle 14 Mayıs 2023 seçimlerinde de Millet İttifakı aynen 2019 İstanbul seçimlerinde olduğu gibi koordine olmak zorunda. Bu konuda ümitsiz olmamak gerekiyor.
Geçen hafta yolum Ankara’ya düştü yine. Seçim sürecinde daha çok orada olmak gerekiyor belki de. Hem CHP’yi hem de İY Parti Genel merkezlerini ziyarete ettim, seçim konusunda yaptıkları çalışmaları gözlemledim. Gördüğüm manzara şu: Millet İttifakı Seçim Güvenliği Komisyonu, 14 Mayıs 2023 seçimlerinde usulsüzlük yaşanmaması için çalışmalarını sürdürüyor. Seçim Güvenliği Komisyonu’nda CHP’den Oğuz Kaan Salıcı, İYİ Parti’den Şenol Suat, DP’den İlay Aksoy, SP’den Hasan Bitmez, DEVA’dan İdris Şahin ve Gelecek Partisi’nden Ayhan Sefer Üstün yer alıyor.
Secim Güvenliği Komisyonu çalışmalarını Haziran 2022’de tamamladı ve seçim güvenliğine ilişkin yol haritası belirlendi. Bu yol haritasına göre Millet İttifakı’nı oluşturan 6 parti (CHP, İYİ Parti, SP, DP, DEVA ile Gelecek Partisi) seçim günü görev yapan Seçim Koordinasyon Merkezlerini oluşturuyor. Her partinin seçim koordinasyon merkezi CHP Seçim Koordinasyon Merkezi’ne bağlı olacak. Millet İttifakı Ortak Bilgi İşlem Merkezi de 6 partinin seçim koordinasyon merkezlerine veri akışını sağlayacak.
Millet İttifakı’nı oluşturan 6 parti seçim günü her sandıkta ve oy kullanılacak okullardaki her katta birer görevli bulunduracak. Millet İttifakı adına ayrıca oy kullanılan her okulda bir seçim güvenliği sorumlusu ve hukuki destek amaçlı bir avukat bulunacak. Millet İttifakı bu amaçla Türkiye geneli ve yurtdışında kurulacak yaklaşık 200 bin sandık için sandık görevlilerini eğitiyor. CHP’de 320 bin CHP parti üyesi sandık güvenliği eğitimi aldı.
CHP’de sandık güvenliği eğitimleri CHP Parti Okulu tarafından CHP Genel Merkezi, CHP il başkanlıklarında sandık sorumlusu olan kişilere yüz yüze veriliyor, diğer görevliler ise eğitimlerini online olarak alıyorlar. İYİ Parti’de sandık güvenliği eğitimi alan partili sayısı ise 170 bin. İYİ Parti de sandıklarda sorumlu olacak kişiler İYİ Parti Genel Merkezi ve İYİ Parti il başkanlıklarında diğer üyeler ise online olarak alıyor. SP, DP, DEVA ve Gelecek Partileri’nde de parti üyelerinin sandık güvenliği eğitimleri sandık sorumluları parti genel merkezlerinde sandık görevlileri ise online eğitimleri sürüyor. Millet İttifakı’nda sandık güvenliğini sağlayacak kişi sayısı bir milyonu aşacak. CHP ve İYİ Parti başta olmak üzere Millet İttifakı partileri sandık güvenliği eğitimi 2018 seçimlerinde hazırlanan videolar da güncellenmiş.
Millet İttifakı ayrınca ülke genelinde sandık güvenliği için “Türkiye Gönüllüleri” hareketi oluşturmuş. Aldığım bilgiye göre Türkiye Gönüllüleri seçim süreci ve seçim günü etkin olabilmek için “Sosyal Medya” ve “Sandık” gönüllüleri ekibi oluşturuyor. “Sosyal Medya” ekibi seçim sürecinde ve özellikle seçim günü Cumhur İttifakı tarafından oluşturulmak istenilen algı operasyonlarına karşı ve yalan bilgilerin yayılmasını engelleyecek. Millet İttifakı sosyal medya ekibi Cumhur İttifakı tarafından doğur olmayan ve algı amacıyla yapılan açıklama ve yayınlara karşılık vererek seçmenin yanlış bilgilendirilmemesinin önüne geçecek. “Sandık” ekibindeki gönüllüler seçim günü oy çevrelerinde sandık güvenliğini sağlamak için görev yapacak. Oy kullanılacak her okulda en az 50 sandık gönüllüsünün görev alması sağlanacak.
Millet İttifakı seçim güvenliğini sadece sandık başında sağlamayacak. Oyların sayısı sonrasında oluşturulacak imzalı tutanaklarla birlikte oy pusulalarının bulunduğu oy torbalarının ilçe seçim kullarına götürülürken CHP ve İYİ Parti’den görevliler eşlik edecek. İlçe seçim kurullarında sandık tutanakları CHP ve İYİ Parti’nin de üyesi bulundurduğu İlçe Seçim Kurulu’nda sayısı sırasında elde edilen veriler ayrıca Millet İttifakı Seçim Koordinasyon Merkezi’ne bildirilecek. Millet İttifakı Seçim Koordinasyon Merkezi bu sayede İlçe seçim kurulundaki sağlıklı veri girişi sonrasında İl Seçim Kurulu ve en sonunda Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tutanaklarının da doğru olup olmadığını kontrol etme imkanına sahip olacak. Oy hilesinin yapıldığı ileri sürülen veya tespit edilen sandık veya ilçe seçim tutanağının kontrolü yine Millet İttifakı Seçim Koordinasyon Merkezi’nce yapılacak.
Millet İttifakı ayrıca 6 Şubat 2023 tarihli depremden ciddi olarak etkilenen Kahramanmaraş ve 10 ili kapsayan il seçim bölgeleri için ayrıca bir çalışma yürütüyor. Millet İttifakı’nı oluşturan 6 partinin en üst yönetim organları ve milletvekilleri arasında ekipler oluşturuldu, ayrıca 6 partinin deprem bölgesindeki varsa belediye başkanları ve il başkanları illerde “gönüllüler ekibi” oluşturdu. Bunun yanı sıra CHP’nin elinde bulunan İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Eskişehir ve Çanakkale gibi belediye başkanlıkları deprem bölgesindeki halkın öncelikli olarak barınma sorunu çözüyor ve gıda yardımı yapıyor. Binlerce kişinin hayatını kaybetmesi ve yüzbinlerce kişinin başka illere göç etmesi nedeniyle deprem bölgesinde anormal sayıda seçmen kaydı görünen haneler, vefat ettiği halde seçmen listelerinden düşürülmemiş vatandaşlar ve konut vasfını kaybetmiş adreslerde bulunan seçmen verileri takip edilecek.
Millet İttifakı özellikle sandıkta hile olmaması için oy verme ve sayım süreçlerine ilişkin bütün planlarını yapmış durumda. Geriye sadece sandığın sağlıklı bir şekilde vatandaşın önüne gelmesi. Bir de seçim günü özellikle sosyal medyadaki yalan yanlış bilgilere takılmamak gerekiyor. Yani diyeceğim şu ki 14 Mayıs’ta değişimi isteyen Türk insanı o gün tam 18 saat sandık mesaisi yapmak zorunda. 13 Mayıs cumartesini uykulu geçirmek gerekiyor ki 14 Mayıs’ta MİLLET devrimi olabilsin. Enseyi karartmamak gerekiyor… Riskler olsa da yol aydınlık.