Günümüzde yaygın olan Hıristiyan mezhepleri nelerdir?

Samanyoluhaber.com yazarı İlahiyatçı Dr. Ali Demirel Hristiyanlıkla ilgili soruları cevaplamaya devam ediyor...

SHABER3.COM

DR. ALİ DEMİREL- SAMANYOLUHABER.COM

Samanyoluhaber.com yazarı İlahiyatçı Dr. Ali Demirel 'in okuyuculardan yoğun gelen sorular ışığında başladığı yazı dizisinin üçüncü bölümünü yayınlıyoruz. İlk iki bölümde 
Hıristiyanlık nedir? Hıristiyanlık inancı ve ibadetleri nasıldır? İnanç esasları nelerdir? sorularını cevaplayan Demirel üçüncü bölümde de Hıristiyan mezhepleri nelerdir?  sorusunu cevaplıyor 

İşte 3. Bölüm 


Günümüzde yaygın olan Hıristiyan mezhepleri nelerdir? 

Bu da çok sorulan sorulardan birisi. Hıristiyanlıkta başlıca mezhepler şunlar: Katolik, Ortodoks, Protestanlık.
1. Katolik Mezhebi 
Bir diğer adı Roma Katolik Kilisesi olan Katolik Mezhebi, Hıristiyan dünyasının en büyük ve en köklü mezhebidir. Dini başkan Papa’dır. Roma, diğer kiliselerin ruhanî merkezidir ve hepsinden üstündür. İnançlarına göre bu mezhebi, havarilerin ilki olan Petrus kurmuştur. Bundan dolayı Katolik Kilisesine Petrus’un Kilisesi de denir. 
Petrus, aynı zamanda Hz. İsa’nın da vekilidir. Papazlar da Petrus’un vekili sayılırlar. Böylece Papa, ruhani reis sıfatıyla Hz. İsa’nın yeryüzündeki temsilcisidir. 
Roma kilisesi evrenseldir. Ruhu’l-Kuds, baba ve oğul’dan çıkmıştır. Hz. İsa’da Hz. Meryem de günahsızdır, aslî suçtan uzaktır. Meryem, Tanrı yanında şefaatte bulunabilir. O, göğe yükselmiştir. Azizler de Tanrı katında sözcü olur, şefaatte bulunabilirler. Ruhban sınıfı evlenemez. Onların dışındaki evlenen de boşanamaz. Boşandıktan sonra evlenmek zina sayılır. 
Katolik mezhebinde papazların başlıca görevleri, vaftiz, tövbe, çile, günah çıkarma, evlenme vb. takdis törenlerini yönetmektir. Bu mezhebe bağlı olanlar genelde Latin Avrupa’da (Fransa, İtalya, İspanya, Güney Belçika ve Portekiz) İrlanda, Litvanya, Polonya, Macaristan, Slovakya, Slovenya, Hırvatistan ve Çek Cumhuriyetinde bulunmaktadır. Almanya’nın güney kısımlarında da  (Avusturya, Lüksemburg, Kuzey Belçika, Güney ve Batı Almanya, ve Lihtenştayn) Katolikler bulunur. 
Temelde aynı inançları paylaşmakla beraber, ayrıntılara âit konularda Katolik Mezhebi’nden ayrılarak ortaya çıkan bazı küçük mezhepler  de vardır. 1. Keldani Mezhebi, 2. Ermeni Mezhebi, 3. Süryani Mezhebi, 4. Maruni Mezhebi, 5. Kıptî Mezhebi.

2. Ortodoks Mezhebi
Doğru görüş ve inanç, doğru itiraf anlamında gelen bir kelime olan Ortodoks, ruhani liderine Patrik denilen bir mezheptir. Ortodoks dünyasında dört büyük patriklik vardır. Bunlar; İstanbul, İskenderiye, Antakya ve Kudüs’tür. 
Çok sayıda milli kiliseler, bu dört patrikliğe bağlıdır. Ancak özerk ve kısmen özerk kiliseler de vardır. Monofizit Kiliselerle beraber bu sayılanlar, tek bir “Doğu Kiliseleri” başlığı altında adlandırılır. İstanbul Patrikliği; Fener Patrikliği veya Rum Ortodoks Patrikliği diye isimlendirilir.
Katoliklerden ve diğer Hıristiyan mezheplerinden ayrıldıkları noktalar genellikle şunlardır: 
1. Ruhani başkanları Patrik’tir.
2. Papa’nın üstünlüğünü, İsa’nın vekili olduğunu kabul etmeyip Kutsal Ruhun oğul yoluyla Baba’dan çıktığını ileri sürerler.
3. İlk yedi konsilin kararları dışındakileri kabul etmezler.
4. İkonlara geniş yer verir, saygı gösterirler. (İkon; İsa, Meryem ve azizleri tasvir eden, özel bir tarzda yapılmış olan, kilise ve evlerde bulunan resimlerdir). 
5. İbadet, her ülkenin diliyle yapılır. 
6. Haçlarının kolları birbirine eşittir. Sağdan sola haç çıkarırlar. 
7. Evharistiya âyininde ekmeğe maya, şaraba su katarlar.
8. Papazlar bir insandır, yanılabilir. Papazlar evlenebilir. Keşişler, Piskoposlar ve Patrikler evlenemez. Boşanma bazı şartlara bağlı olarak vardır. 
9. Günahkar bir kişi, günah derecesine göre, bir bedel ödeyerek hatasından kurtulabilir. 
Günümüzde Ortodokslar, daha ziyade Yunanistan, Rusya, Bulgaristan, Ukrayna, Gürcistan, Romanya, Sırbistan gibi ülkelerde yaşamaktadırlar.

3. Protestan Mezhebi
Başkaldıran, itiraz eden, karşı gelen anlamında olan Protestan 16. yy. Martin Luther (1489-1546)’in Roma Katolik Kilisesine karşı,
1. Günahları bağışlamak, 
2. Günahların bağışlanması mali bir kaynak haline getirmek, 
3. İncil yorumunu kendi tekeline almak, 
4. Ayin dilinin mutlaka Latince olması vb. hususlara itirazları ile başlamıştır. 
Protestan mezhebine İncil Kilisesi de denir. Hıristiyanlık dininde yenilikçi hareket olarak adlandırılır. Protestan Kiliselerin aralarında bazı farklı noktalar bulunmakla beraber Protestan mezhepler genelde ortak bazı özelliklere sahiptir. Protestanları diğerlerinden ayıran özellikler şunlar: 
1. Papa’nın otoritesini ve yanılmazlığını kabul etmezler. “Hıristiyanlığı bilen herkes otoritedir” derler.
2. Her Hıristiyan kutsal kitabı yorumlayabilir. 
3. Günah itirafının mecburiliğini, Kilise mensuplarının günah çıkarma yetkisine sahip olduklarını kabul etmezler. 
4. Kiliselerde resim ve heykellere yer vermezler. 
5. Anglikanlar hariç, haç bulundurmaz ve haç çıkarmazlar. 
6. İbadet ve ayinler anadillerinde yapılır. Vaazları âyin ve ibadetin bir bölümü olarak görürler.
7. Azizleri kabul etmezler. Azizler için kiliselerde özel ayin yapmazlar. Meryem konusunda öbür mezheplere katılmazlar. Ona önem vermezler. 
8. Teslis (Üçleme) bütün Protestanlarda vardır. 

Protestan Kiliseler; Luteran, Anglikan, Reforme Edilmiş (Presbiteryen) Kiliseler gibi kollara ayrılabilirse de Metodist, Kongregasyonalist vb. müstakil kiliseler de vardır. Öte yandan Protestan dünyasından Adventistler, Mormonlar gibi pek çok dini hareketler de ortaya çıkmıştır.
Dünyanın en büyük Protestan cemaatleri sırası ile ABD, İngiltere, Almanya, Nijerya, Güney Kore, Kanada, Avustralya, Brezilya, Hollanda, İsveç, Danimarka, Finlandiya ve Endonezya gibi ülkelerde yaşamaktadır.
YARIN: Hıristiyanların ibadet yerleri nelerdir? -  Hıristiyan din adamları kimlerden oluşur? 


TWİTTER : @aliihsandemirel

<< Önceki Haber Günümüzde yaygın olan Hıristiyan mezhepleri nelerdir? Sonraki Haber >>
ÖNE ÇIKAN HABERLER