Yeni HukukMuhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 1 Ekim2011’de yürürlüğe girmesiyle birlikte “önce para, sonra adalet” dönemi de başladı. Hukuk davalarında yargılama öncesi tüm masrafların peşin yatırılmasını düzenleyen yasa, pek çok hukuk davasının yüksekmasraflar nedeniyle hiç açılmamasına da neden olabiliyor. HMK’da düzenlenen peşin gider avansları sadece hukuk davaları için geçerli. Ceza yargılamaları devlet tarafından karşılanıyor. Ancak ceza yargılamasında ödenmesi istenen bazı bedeller de var. Kocasından şiddet gören bir kadının şikâyetiyle başlayan ceza soruşturmasında, kadın kocasından korunmayı talep ederse 40 TL ödemesi isteniyor. Eğer kadın yoksulsa, baroların adli yardımbürolarına başvurup hem avukat hemde koruma talebi için istenen 40 TL’yi ödemeyebiliyor. Kadın kocası hakkında tazminat davası da açmak isterse o zaman peşin gider avansları da devreye giriyor. 10 bin TL’likmanevi tazminat davası için 150 TL harç, tanık dinletmek isterse tanık başına 21 TL, tebligat gideri yaklaşık 60 TL, diğer iş ve işlemler için 50 TL, toplamda 281 TL ödenmesi gerekiyor. Bursa Barosu Başkanı Zekeriya Birkan, uygulamanın parasızlık yüzünden adalet arayamayanların sayısını da artırdığını ve kaldırılması gerektiğini söyleyerek, “Bu durum hukuka uygun değil” dedi. HANGİ DAVA NE KADAR? Kiracıyı tahliye davası tebligat (60 TL), tanık (2 tanık için 42 TL), bilirkişi (en düşük bilirkişi ücreti 300 TL), keşif ücreti (75 TL) ve diğer ücretlerle (50 TL) birlikte 527 TL. Alacak davalarında icra mahkemelerine daha önce 50 TL yatırılıyorken, şimdi bu tutar yaklaşık 250 TL’yi buluyor. Ortalama bir icra mahkemesinde daha önce 50 TL’ye dava açılabilirken, şimdi yaklaşık ortalama 240 TL’ye mal oluyor. Şahitsiz bir boşanma davası daha önce yaklaşık 250 TL’ye açılabilirken, şimdi 570 TL’ye açılabiliyor. HABERTÜRK