ODTÜ, TÜBİTAK'ın desteğiyle yürüttüğü projede, Türkiye'de bulunan köprülerin hasar dereceleri ve trafik değerlerini kullanarak bakım ve onarım maliyetleri ile önceliklerini otomatik tespit edip listeleyen ''Köprü Yönetim Sistemi'' (KYS) geliştirdi. Proje kapsamında, Türkiye'deki 6 bin 800'e yakın köprüden İzmir, Bursa ve İstanbul bölgelerindeki 200 köprünün muayeneleri tamamlanarak sisteme aktarıldı. Geriye kalan köprülerin mevcut durumunun sisteme aktarılarak, köprülerin son teknolojik yöntemlerle izlenmesi amaçlanıyor. ODTÜ Mühendislik Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ferhat Akgül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, köprülerin bakım, onarım ve yenilenmesiyle ilgili kararların gelişmiş ülkelerde bilimsel ve teknik bilgiler üzerine kurulmuş veri tabanları ve programları kullanılarak yapıldığını anlattı. Türkiye'de de Karayolları Genel Müdürlüğü'nün bu ihtiyacın bilincinde olduğunu ve çok önemsediğine işaret eden Akgül, genel müdürlükle yaptıkları Ar-Ge işbirliği ve ODTÜ Teknokent'te faaliyetlerini sürdüren yazılım firması ETC-IS Bilgi İşlem Teknoloji AŞ Genel Müdürü Tayfun Hız ile beraber 2,5 yıl önce TÜBİTAK Kamu Araştırmaları Grubu (KAMAG)tarafından aldıkları maddi destekle köprü yönetim sistemi geliştirilmesi çalışmalarına başladıklarını anlattı. Akgül, projenin 1 Mart itibarıyla sona erdiğini ifade etti. Akgül, köprü yönetim sistemlerinin gelişmiş pek çok ülkede kullanıldığını belirterek, bu sistemlerin, ''köprülerin durumları ile ilgili bilgilerin muayeneler vasıtasıyla temin edilmesi, saklanması ve incelenmesi, optimal bakım, onarım ve yeniden yapım ihtiyaçlarının belirlenmesi, uzun vadeli maliyet verimliliğine dayalı bakım ve onarım uygulamalarının seçilmesi, mühendislik ve ekonomik kriterler kullanılarak tarafsız bir biçimde önceliklerin belirlenmesi, kaynakların tahsis edilmesi, bakım-onarım işlerinin öncelikler ve bütçe kısıtlamalarına uygun biçimde planlanmasını sağlayan yazılım, el kılavuzları ve bilgi toplama işlemlerini içerdiğini'' belirtti. Akgül, sistemin planlamada köprülerin bakım ve yönetiminden sorumlu kurumun bütçe ve kaynak miktarlarını da dikkate aldığını söyledi. -Elektronik sistem hazır- Akgül, proje kapsamında ''Karayolları Genel Müdürlüğü Köprü Yönetim Sistemi'' yazılımının geliştirildiğini bildirdi. TÜBİTAK'ın desteklediği KYS Projesi kapsamında Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen 200 köprünün gözle muayenelerinin tamamlandığını ve bunların arasından seçilen hasarlı 10 köprünün yurt dışından temin edilen son teknoloji ürünü cihazlarla ekipmanlı muayenelerinin yapıldığını belirten Akgül, bu verilerin de yazılım sistemine aktarıldığını kaydetti. Akgül, ''Sistem, köprünün trafik değerini, bakım-onarım maliyetini, köprünün hasar derecesini alıyor ve çoklu kriterli bir optimizasyon ve önceliklendirme yönetimine tabi tutuyor. Sistem, kayıtlı bu kriterleri kullanarak köprülerin bakım ve onarım önceliklerini otomatik olarak sıralıyor. Böylece köprülerin yıpranma seviyelerini ve önceliklerini hem bölge hem de Türkiye genelinde hesaplayabiliyor'' bilgilerini verdi. ''Karayolları Genel Müdürlüğü'nün, Türkiye'deki devlet ve il yollarındaki 6 bin 775 adet köprünün 200 köprü dışında kalan kısmını kendi bünyesinde ya da ihale vasıtasıyla köprü hasar bilgilerini temin ederek sisteme girmeyi planladığını'' söyleyen Akgül, şöyle konuştu: ''KYS, devlet ve il yollarındaki köprülerin hasar durumlarını içeren verilerle donatıldığı takdirde, köprülerin hasar dereceleri muayene sonuçlarından elde edilen bilgilerle otomatik olarak belirlenebilecek. Birinci derece hasar yok, ikinci derece az hasar, üçüncü derece orta hasar, dördüncü derece de ağır hasar anlamını taşıyacak. KYS'ye daha sonra tarihi köprüler ve otoyol köprüleri de dahil edilmesi amaçlanıyor. Köprü yönetim sistemleri, gelişmiş ülkelerde, Japonya, ABD ve Avrupa gibi ülkelerde kullanılan sistemler. Ülkemizde de olmasında büyük fayda var. Köprü yönetim sistemi, proje geliştirme ve kabul süreci dahil 2005 yılından bu yana üzerinde çok yoğun çalıştığımız ve geliştirmekte olduğumuz bir sistem. KYS, kritik durumdaki ve ağır hasarlı köprülerin bakımlarını tetikleme özelliğine sahip. Bakımdan sorumlu personele köprülerin kritik önem arz ettiğini ve tehlikeli bir durumda olduğunu ikaz etme yeteneğine sahip.''