Libya'da olayların patlak vermesinden sonra yetkililer yaptıkları zirvede Türk vatandaşlarının
tahliyesi için her türlü seçeneği değerlendirdiler.
Dışişleri Bakanlığı'nda 20
Şubat gecesi yapılan Libya zirvesinde, işlerin kötü gitmesi durumunda
Bingazi ve Kufra havalimanlarında
kontrolün Türk özel timlerince sağlanarak vatandaşların C-130 askerî nakliye
uçakları ile tahliye edilmesinin planlandığı ortaya çıktı. Ancak
Kaddafi ve muhaliflerin yardımları üzerine buna gerek kalmadı.
Türkiye'nin Libya'daki vatandaşlarını tahliye etmek için askerî
operasyon da dahil olmak üzere her şeyi göze aldığı ortaya çıktı. Dışişleri Bakanlığı'nda 20 Şubat gecesi yapılan Libya zirvesinde
tahliyeler için tüm seçenekler masaya yatırıldı. İşlerin kötü gitmesi durumunda ise Bingazi ve Kufra havalimanlarına C-130 askerî nakliye uçaklarının indirilmesi planlandı. Türk özel timleri, bu havalimanlarının kontrolünü sağlayacak ve vatandaşlar yine askerî uçaklarla buradan tahliye edilecekti. İlgili birimler, bu amaçla Libya'da ön çalışmalar yaptı; ancak
Muammer Kaddafi ve muhaliflerin yardımları üzerine bu seçeneğin uygulanmasına gerek kalmadı. Dalaman'dan Bingazi'ye giden C-130 uçakları yola çıktığı esnada iniş izinleri bile alınmamıştı; uçaklar havadayken izinler alındı. Yetkililer, izin olmasa da uçakların ineceğini bildirdi.
Libya'da iç çatışmaların yoğunlaşmaya başlaması üzerine 20 Şubat gecesi Dışişleri Bakanlığı'nda acil zirve düzenlendi.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu başkanlığındaki toplantıya
Başbakan Yardımcısı
Cemil Çiçek,
MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve üst düzey askerî yetkililer katıldı. Zirvede Libya'daki olayların giderek kötüleştiği vurgulanarak buradaki 25 bin Türk vatandaşının hemen tahliyesine karar verildi. Üç seçenekli planlama yapıldı. İlkinde vatandaşlar
Trablus ve Bingazi havalimanları üzerinden tahliye edilecekti. İkinci planda yine bu şehirlerdeki limanlardan
feribotlarla
transfer düşünüldü.
Tunus ve
Mısır sınırına yakın yerde bulunan vatandaşların ise bu ülkelere karayoluyla geçmesi üzerinde duruldu.
Zirvede "Ya işler ters giderse ne yaparız?" sorusuna da
cevap arandı. Tüm birimler mevcut bilgileri ortaya koydu. Vatandaşların tahliyesi için askerî seçenek de gündeme geldi. Askerler "Gereken her şeyi yaparız." dedi. Libya'dan gelen bilgiler ışığındaki en uygun seçeneğin Bingazi havaalanı ve limanını kontrol etmek olduğuna karar verildi. Kufra şehrinde kullanılmayan bir havaalanı bulunduğu bilgisi de geldi. Önce buradaki vatandaşlarla sonra da aşiretlerle temas kuruldu. Burada havaalanı kulesi vardı; ancak alan kullanılmıyordu. Bingazi ve Kufra'ya
sivil uçakların inemeyeceği ama C-130 askerî nakliye uçaklarının inmesi için zeminin elverişli olduğu öğrenildi.
Plana göre ilk olarak özel timlerden oluşan 4 uçak bu alanlara inecek; kontrol ve güvenliğin sağlanmasının ardından tahliye için diğer uçaklar gelecekti.
UÇUŞ İZİNLERİ HAVADA ALINDI
Tüm bu planlamalardan sonra aynı gece Başbakan
Tayyip Erdoğan, Libya lideri Muammer Kaddafi'yi arayarak uçuş izinleri için kolaylık istedi. İzinler gecikince Erdoğan, aynı gece Kaddafi'yi ikinci kez aradı. 21 Şubat Pazartesi sabahı ise plan doğrultusunda İDO'ya ait iki feribot, firkateynlerle birlikte yola çıktı. Tunus ve Mısır üzerinden de karayoluyla tahliyeler başladı. Hem Trablus hem de Bingazi havalimanlarına Türk uçaklarının inişine izin verildiği için askerî operasyona ihtiyaç duyulmadı. Bingazi'deki vatandaşların tahliyesinin önemli bir kısmı C-130 uçaklarıyla gerçekleşti. Türk Hava Kuvvetleri'ne ait C-130'lar Bingazi ile Dalaman arasında hava köprüsü kurdu. Ancak Dalaman'dan havalanan ilk dört C-130'un iniş izni almadan yola çıktığı öğrenildi. Yetkililer, izin verilmese de bu uçakların Bingazi'ye inmesinin planlandığını vurguladı. İzin ise uçaklar havadayken alındı. Libya'ya varan ilk uçaklarda diplomat takviyesinin yanı sıra özel timler de yer aldı.
Libya'nın demokratik seçimlere ihtiyacı var
Libya lideri Muammer Kaddafi'nin en güvendiği kurum olarak ön plana çıkan
Afrika Birliği, Libya'nın demokratik seçimlere ihtiyacı olduğunu belirtti. Birliğin başkanı Jean Ping, Libya'daki krize çözüm bulmak amacıyla Etiyopya'nın baş
kenti Addis Ababa'da düzenlenen toplantının açış konuşmasında,
Afrika Birliği'nin, Libya'da demokratik seçimlere yol alacak kapsamlı bir geçiş döneminden yana olduğunu belirterek, bu ülkede siyasi reformların kaçınılmaz olduğunu söyledi. Ping, "durumun Libya ve bölgenin tamamı için son derece ciddi" olduğunu da belirtti. Toplantıya Libya hükümetinden bir temsilci ile bazı Batılı ülkeler ve Afrika Birliği teşkilatına üye ülkeler katılıyor. Bu arada Libya'ya yönelik saldırılar yedinci gününde de devam etti. Önceki gece
Fransız ve
İngiliz savaş uçaklarının Libya'ya koordineli
hava saldırısı çerçevesinde Ecdebiye kenti çevresindeki hedefleri vurduğu açıklandı. AP ajansına göre, Ecdebiye kentinin merkezi isyancıların kontrolünde, kent bir haftayı aşkın süredir de hükümet birliklerinin kuşatması ve saldırısı altında bulunuyor. Öte yandan
Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayid el Nahyan, Libya'daki
koalisyon güçlerinin operasyonlarına 12 uçakla katkı sağlayacaklarını açıkladı. Operasyona diğer bir Arap ülkesi
Katar da
destek veriyor.
SERVET YANATMA