Türkiye'nin deprem, petrol, doğalgaz ve deniz jeofizik alanında tek araştırma gemisi olan 33 yaşındaki K.Piri Reis'e bu alanda daha genç bir kardeş alınmasının zamanının geldiği ifade ediliyor. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) için Karadeniz'de petrol ve doğalgaz arayan, Marmara ve Ege denizlerinde deprem çalışması, Akdeniz'de tsunami araştırmaları yapan K.Piri Reis, Libya açıklarına kadar olan bölgede bilimsel çalışmalar yaptı. DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü'nün K.Piri Reis gemisine Çakabey ismini verdiği bir kardeş alımı için girişimlerde bulunmuştu. Hatta Alman, Çinli bazı firmalardan teklifler de alınmıştı. Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) 2007 yatırım bütçesine konulan ve Resmi Gazete'de de yayımlanan alım bir teknik hatadan dolayı geri kaldı. Çakabey'in alımı için ödenecek miktarın gerçekleşmesi için bütçede bir kalemden diğerine aktarılması gerekiyordu. Küçük bir bürokratik engelden dolayı geminin alımı yapılamamıştı. Çakabey, K. Piri Reis'in iki katı büyüklüğünde inşa edilecek ve çift gövdeli (swath) tipinde bir sismik gemi olacaktı. Türkiye'nin prestij gemisi olacak Çakabey 60 metre uzunluğunda ve 23 metre genişliğinde yapılacaktı. Yıllardır açık denizlerde araştırma yapan Almanya yapımı K. Piri Reis'in yerine geçecek Çakabey, sismik araştırmalarda olduğu gibi başta canlı ve cansız kaynaklar olmak üzere her türlü deniz araştırmalarında Türkiye'nin dışa bağımlılığını da ortadan kaldıracaktı. Çalışmaya başladığında Doğu Akdeniz ve Karadeniz havzasının en kapasiteli gemisi olacaktı. Böylece yabancı bayraklı araştırma gemilerinin Türk karasularında istedikleri gibi çalışmalarının önüne geçilecekti. Her yıl çok yüksek döviz giderine neden olan deniz araştırmalarının bu gemi ile yapılması Türkiye'nin dışa bağımlılığını ortadan kaldırmaktan başka kazandıracağı döviz ile kendisini çok kısa bir sürede amorti edecekti. Uluslar arası ülkelerin denizlerinde araştırma yapacak gemi ülkemize veri birikimi ve döviz de kazandıracaktı. Altı yıl önce DEÜ Enstitüsü bünyesinde 6 milyon dolara kurulan jeofizik sismik laboratuarı ile K.Piri Reis gemisinin veri topladığını, Marmara, Karadeniz, Akdeniz, Ege denizlerinde araştırma yaptıklarını söyleyen Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Günay Çifçi, 36 metre uzunluğundaki Piri Reis'in yanına daha cüsseli bir kardeş zamanının geldiğini belirtti. Enstitü olarak 2005 yılından bu yana faal çalıştıklarını, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) için Orta Karadeniz'de petrol ve doğalgaz, TUBİTAK projesi olarak Doğu Karadeniz'de geleceğin enerji kaynağı gaz hidrat aradıklarını, Marmara ve Ege denizlerinde deprem çalışması, Akdeniz'de tsunami araştırması yaptıklarını hatırlatan Prof. Dr. Çifçi, K.Piri Reis ile Libya açıklarında bile çalıştıklarını ifade ederek, "Çakabey, ülkemizin acil gereksinmesi olan denizaltı enerji kaynaklarının belirlenerek dışa bağımlılığını ortadan kaldırabilir. Türkiye'nin kıta sahanlığının Enstitü olanakları ile araştırılması, Ege denizindeki ihtilaflı sularla ilgili olarak ülkemizin La Haye Uluslararası Adalet Divanı'nda temsil edilmesi sürecinde bilimsel veriler sağlanmasını sağlayabilir. Geleceğin enerji denizi olarak nitelenen Karadeniz ve Hazar Denizi altındaki ham petrol ve doğalgaz boru hatlarının projelendirilme, bakım-tutum ve rutin kontrolleri için araştırmalar gerçekleştirilmesi ve genç araştırmacıların yetiştirilmesi, projenin amaçları arasında olacaktı." diye konuştu. Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattının kapasitesinin artırılması amacı ile tasarlanmakta olan yeni boru hatlarının önümüzdeki yıllarda bu tür deniz araştırmalarına yoğun talep bekleneceğini kaydeden Çifçi, Çakabey'in her türlü kötü hava koşullarından etkilenmeden yılda 300 gün çalışabileceğini aktardı. Çifçi, 2015 yılına kadar projelerinin hazır olduğunu belirterek, hatta Türkiye'nin araştırma gemisi filosuna sahip olması ve bu gemilerinin öncelikle orta Karadeniz ve Akdeniz'deki petrol ve gaz rezervlerine ile yeni enerji kaynaklarına ait yeni bilgiye sahip olması gerekliliğini vurguladı. Çifçi, günümüzde araştırma gemilerinde de artık çift gövdeli (swath) tabir edilen gemilerin en yeni teknolojilere sahip olduğunu açıkladı. (CİHAN)