Dünyaca tanınmış
Nasreddin Hoca fıkraları ile yine en yaygın olan
Temel fıkralarının zamanla birbirlerine uyarlandığı, birçok Nasreddin Hoca fıkrasının
Karadenizli fıkra kahramanlarına bağlandığı öne sürüldü.
Nasreddin Hoca yazma ve taşbaskısı kitaplarıyla ilgili araştırmalar yapan Dr. Mustafa Duman, fıkra kahramanı Temel'in kimliğinin aydınlatılmasına yönelik hazırlanan ''Temel Kimdir'' adlı kitapta, gerçek Nasreddin Hoca ve Temel fıkralarını sorguladı.
Türklerin, dünya çapında tanınmış fıkra kahramanlarının başında Nasreddin Hoca'nın geldiğini belirten Duman, bu fıkraların, Kırım'dan Mısır'a, Çin Uygur Özerk Bölgesi'nden Bosna'ya kadar, başta
Anadolu,
Balkanlar ve Orta
Asya Türk dünyası olmak üzere birçok ülkeye yayıldığını kaydetti.
Duman, fıkra tipleri arasında fıkra alışverişlerinin olmasının her zaman rastlanan bir olgu olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
''Nasreddin Hoca fıkralarının yayılma alanının ortasında yer alan
Doğu Karadeniz yöresi halkı, bazı Nasreddin Hoca fıkralarını günümüze getirmiş ve kendi fıkra kahramanlarına bağlamıştır. Karadenizli fıkralarını incelerken bunların içerisinde Nasreddin Hoca fıkraları olduğunu gördük. Bu fıkra kahramanlarının başında Temel vardır. Öteki fıkra kahramanları ise
Cemal, Dursun, İdris ve diğerleridir.''
BU DURUMDA TEMEL, HOCA'NIN TORUNU OLUR
Günümüzde Türkiye'de Nasreddin Hoca fıkralarından sonra en yaygın fıkraların Karadeniz fıkraları olduğunu belirten Duman, şunları kaydetti:
''Bu durumda Karadenizli Nasreddin Hoca'nın nesi olur? Sorunun yanıtı açıktır. Karadenizli, yani Temel ya da diğerleri, Nasreddin Hoca'nın torunu olurlar. Bunun en büyük kanıtı bazı Nasreddin Hoca fıkralarının günümüzde Karadenizli Temel'e ve arkadaşlarına bağlanmasıdır. Bir bakıma dedenin mirası toruna kalmıştır.'
Duman, Temel fıkralarının ayırt edici özelliklerin anlatıldığı kitaplar hazırlandığını, fakat bu özelliklerin fıkraların değil, Karadenizli insanın özellikleri olduğunu belirterek, ''Karadenizli tipinin özelliklerine uyan fıkralar ona bağlanabilir. Bu konuda fazla tutucu ve seçici olmak doğru değildir'' dedi.
Mustafa Duman, bir kaynakta, Karadenizli birinin ''Nasreddin Hoca'dan
Fıkralar Kitabı''nı okuduktan sonra ''Uyy... O da bizdendur'' dediğinin yer aldığını ifade etti.
KARADENİZ FIKRALARI AJANSI SAHİBİ AKSOY
Karadeniz Fıkraları Ajansı Sahibi Hikmet Aksoy ise, Nasreddin Hoca'nın Karadeniz coğrafyasından farklı bir coğrafyada yaşadığını vurgulayarak, ''Nasreddin Hoca, Karadeniz'e hiç gelmemiştir'' dedi.
Aksoy, Nasreddin Hoca'nın ürettiği fıkralar ile Karadeniz fıkraları arasında farklılıklar olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:
''Nasreddin Hoca'nın Karadeniz ile alakası yoktur. Hoca'nın ürettiği fıkraların özellikleri farklıdır. Hoca genelde hayvanlarından bahseder ama Temel'in fıkralarında hayvanları geçmez. Fıkraların içeriğinde de değişiklikler vardır.''