Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki kanun tasarısının 46. maddesine göre, yılda 20 milyar liradan fazla kaynak ayrılan ilaç ve tıbbi cihazların ödeme kapsamına alınmasına yönelik incelemeleri danışmanlık şirketleri yapacak. Yine Soma torba yasasına eklenen bir madde de Balıkesir SEKA fabrikasını hükümete yakın Yeni Şafak Gazetesi’nin sahibi Albayraklar’a bırakıyordu. Böylece konusu Soma’daki 301 madencinin yakınlarına hak sağlamak olduğu için Meclis’ten kolay geçmesi planlanan torba yasaya, konuyla ilgisiz eklenen iki madde de iki büyük rant kaynağı oluşturuyor.

Zaman Gazetesi'nin haberine göre, Madde yasalaşırsa ilaç ve tıbbi cihaz firmaları önce adres olarak gösterilecek danışmanlık şirketinin kapısını çalacak ve ürünün sigorta kapsamına alınması için yeterliliklerini anlatacak. Mevcut durumda Türkiye’de 500’ün üzerinde ilaç, sigorta tarafından geri ödemeye alınmak için onay bekliyor. Bekleyen ilaçların fiyatları 5-10 bin lirayı bulabiliyor. Ürünlerin hizmet alım yöntemiyle kalitesini, standardını, yeterliliğini ölçecek ‘danışmanlık şirketlerinin’ kimler olacağı ise net değil.

Düzenleme ile Sağlık Bakanlığı’na bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun geri ödemeyle ilgili yaptığı incelemelerinde bir anlamı kalmıyor, kurum by-pass ediliyor. Diğer yandan kanun tasarısının başlangıcının Soma felaketini içermesinden dolayı düzenlemenin engelsiz bir şekilde çıkarılacağı belirtiliyor.

Mayıs ayında Soma’da 301 madencinin hayatını kaybetmesiyle taşeron ve madenlerde çalışan işçilere yönelik düzenlemeleri içeren ‘torba kanun’ hazırlıkları başlamıştı. Geçtiğimiz günlerde Başbakanlık’tan Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’na gönderilen ‘İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Yönelik Yasa Tasarısı’nın ilk maddelerinin aksine son maddelerine Soma’yla ilintisi olmayan farklı konularda bazı maddeler eklendi. Bunlardan biri olan 46. maddeyle Türkiye’de devletin yıllık ödediği 20 milyar liranın üzerindeki ilaç ve tıbbi cihazda pazarında karar verici mercileri hizmet alım yöntemiyle danışmanlık seviyesine indiriliyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na monte edilen maddeyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) önemli yetkiler veriliyor. Maddede, “Kurum sağlık hizmeti sunucuların ve/veya ürün sağlayıcılarından satın alacağı ürün ya da sağlık hizmetleri ile ilgili olarak, ürün ve hizmetin kalitesi, standardı, niteliği veya yeterliliği ile fatura denetimi konusunda kriterler koymaya, alternatif geri ödeme komisyonları oluşturmaya ve bu konularda tespitler ve denetimler yapmaya ve/veya yaptırmaya, buna bağlı olarak hizmet alımı yapmaya yetkilidir” ifadeleri geçiyor. Maddenin son kısımdaki “yaptırmaya, buna bağlı olarak hizmet alımı yapmaya yetkilidir” ifadesiyle SGK, ilaç ve tıbbi cihaz firmalarının bir ürünlerini geri ödemeye aldırması için önce hizmet alımı yapılan özel şirketten onay alması gerektiği şartını getiriyor. Buradan gelecek onaya göre ürün geri ödemeye alınıp alınmayacağına karar verilecek. Türkiye’de ilaç ya da tıbbi cihazın SGK tarafından geri ödemeye alınmaması durumunda ürün herhangi bir pazar payı elde edemiyor. Çünkü ödemeler ağırlıkla devlet tarafından yapılıyor.