Muhalefet partileri, TBMM Soma Araştırma Komisyonu’nun taslak raporuna tepki gösterdi. Raporun, cevabı beklenen temel sorunlara net tespit ve cevaplar vermekten uzak olduğu belirtildi. CHP’li Sakine Öz, maden ruhsatlarını Başbakan’ın verdiği bilgisinin neden raporda olmadığını sordu. MHP’li Erkan Akçay ise raporda asıl sorumluların olmadığını belirtti.
Meclis Soma Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı taslak rapor, muhalefet partisi vekillerinin eleştirilerine neden oldu. Komisyonun CHP’li üyesi Sakine Öz, taslak rapor hakkında tespit ve görüşlerini bir rapor halinde komisyona sundu. Raporunda önemli tespitlerde bulunan Öz, Başbakan’ın sorumluluğunun özellikle gözden kaçırıldığını vurguladı. Öz, “Raporda, dünyadaki madencilik ruhsatlarının ve izinlerinin kimler tarafından verildiğine ilişkin tablolar var. Türkiye için ise aynı tablo göz ardı edildi. Çünkü Türkiye’de madencilik ruhsatı verme izni 2012 tarihli Başbakanlık genelgesiyle başbakana bağlanmıştı. Bu bilgi rapora yansıtılmadı. Oysa, raporda Osmanlı arşivine kadar gidildi. Her nedense Türkiye’de ruhsat izninin başbakan tarafından verildiği unutuldu. Başbakan Erdoğan’ın izniyle verilen ruhsatlarla ilgili bir cümle yok.” ifadelerini kullandı.
Sakine Öz, maden kazalarında siyasi ilişkiler nedeniyle denetimlerin de layıkıyla yapılmadığını kaydetti. Firmalarla hükümet arasındaki ilişkilerin, denetimleri de etkilediğini aktaran CHP’li vekil, raporunda, “Komisyonun, raporun teknik yönlerine odaklanırken, madenciliğin Türkiye’deki işleyişine dair ekonomik yol haritasını belirleyen siyasal karar verme süreçlerini ‘silik’ biçimde geçiştirme ihtimali asla kabul edilemez.” cümlelerine yer verdi. Maden İşletmesi Genel Müdürlüğü (MİGEM) ile Türkiye Kömür İşletmesi’nin (TKİ) denetimlerdeki sorumluluklarının ‘teknik’ başlığı altında geçiştirilmesinin doğru olmadığını vurguladı. Madencilik politikası ya da kurulacak bir bakanlık ile sınırlanması yoluyla, temel siyasal sorumluluklar ve asıl sorumlu kişilerin göz ardı edilemeyeceğini kaydetti.
Yetki varsa sorumluluk da vardır
MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay ise “Raporda sorumlular yok. Söz konusu faciadan dönemin başbakanı Erdoğan başta olmak üzere, Enerji Bakanı, TKİ ve MİGEM sorumludur. Her türlü yetkiyi kullanan, istediğine maden ruhsatı veren, yetkisini sonuna kadar kullanan dönemin bir başbakanı var. Yetkiyi kullanıyorsan, sorumluluğun da var demektir. Ama raporda bu şekilde geçmiyor. Raporda kazanın nedeni açıklanmıyor. İhtimaller belirtilerek görüş ve kanaat oluşturulmalıydı. Kazanın sebebinin araştırılması için bir teknik kurul oluşturulması yönündeki görüş, aslında topu taca atmaktır. Eleştirilerimiz, raporda yer almazsa muhalefet şerhi koyacığız.” ifadelerini kullandı.
Komisyonun bir başka CHP’li üyesi Özgür Özel de raporun kurumlara dokunmamasını eleştirdi. Suya sabuna dokunmayan bir rapor olduğunu ifade eden Özel, “Raporda TKİ’nin, MİGEM’in sorumluluklarının, mevzuattaki eksikliklerin yer almaması, raporun bakanın ocağı ve patronları övdüğü bir yerde müfettişlerin denetimlerini nasıl bir siyasi baskı ile yaptıklarını yazmaması da son derece önemli. Ama en nihayetinde öyle anlaşılıyor ki Soma faciasına neden olan teknik, idari ve siyasi hususları atlayan, yanlı bakan, bilerek bu hususları eksik bırakan, siyaset-sermaye-sendika üçgeninin 301 canı yutmasına gözlerini kapayan bu rapor da Meclis kütüphanesinde bir arşiv olmaktan öteye gitmeyecek.” şeklinde konuştu.
Zaman
