5678 sayılı "
Türkiye Cumhuriyeti Ana
yasası'nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun",
Anayasa'nın 175'inci maddesi uyarınca,
halkoyuna sunulacak.
Cumhurbaşkanının halk tarafından, 5 yıllık süreyle en fazla 2 defa seçilebilmesini öngören yasa, genel
seçimlerin de 4 yılda bir yapılmasını, ayrıca
TBMM'nin yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde, üye tamsayısının en az üçte biri (184) ile toplanmasını hükme bağlıyor.
Anayasa paketi için
CHP de, Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu. Yüksek
mahkeme, başvuruyu önümüzdeki hafta görüşecek.
Referandum süresini 120 günden 45 güne indiren yasa değişikliği ile ilgili olarak ise Cumhurbaşkanı Sezer'in inceleme süresi 18 Haziran'da sona eriyor.
İlk olarak 10 Mayıs'ta geçti
TBMM Genel Kurulu'nda, 10 Mayıs'ta milletvekili
genel seçimlerinin 4 yılda bir yapılmasını,
cumhurbaşkanının halk oyuyla ve 5 artı 5 sistemiyle seçilmesini de içeren
Anayasa değişikliği teklifinin tümü, 1 ret oyuna karşı, 376 oyla kabul edilmişti.
AK Parti ve ANAVATAN Partisi ile bağımsız milletvekillerinin
destek verdiği paket her oylamada 367'nin üzerinde oy alarak
referandum sınırını aşmıştı.
Sezer'den veto ve TBMM kararı
Cumhurbaşkanı
Ahmet Necdet Sezer, 25 Mayıs'ta Anayasa değişiklik paketini iade etti. Sezer iade gerekçesinde, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinin rejim sorunu yaratabileceği uyarısında bulundu.
Ancak, cumhurbaşkanının halk tarafından 5 artı 5 sistemiyle seçilmesi ve genel seçimlerin 4 yılda bir yapılmasını da içeren Anayasa değişikliğine ilişkin
kanun, 31 Mayıs'ta TBMM Genel Kurulu'nda aynen kabul edildi.
Paketin içeriği
Yasaya göre, genel seçimler 4 yılda bir yapılacak. TBMM, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde, üye tamsayısının en az üçte biri (184) ile toplanacak.
TBMM, Anayasa’da başkaca bir hüküm yoksa, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla karar verecek. Ancak karar yeter sayısı, hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından (138) az olamayacak.
Cumhurbaşkanı; 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş, TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilecek.
Cumhurbaşkanının
görev süresi, 5 yıla indirilecek; bir kimse, en fazla iki defa (5 artı 5) cumhurbaşkanı seçilebilecek.
Cumhurbaşkanlığına, TBMM üyeleri içinden veya
Meclis dışından
aday gösterilebilmesi, 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle mümkün olacak.
Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçiminde aldıkları geçerli oyların toplamı yüzde 10'u aşan partiler de ortak
cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek.
Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar, görev süresi dolan cumhurbaşkanının görevi devam edecek.
Anayasa’nın, "seçim kanunlarında yapılacak değişikliklerin, yürürlüğe girdikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde uygulanamayacağına" ilişkin maddesi, cumhurbaşkanı seçiminde dikkate alınmayacak.