Olayı tutanağa geçiren denetçiler, 1.
Ordu Komutanlığı ve
Milli Savunma Bakanlığı'ndan
cevap bekliyor. Söz konusu yerin askerî müessese olduğu ve denetlenmesi için yönetmelik gerektiği iddiasına karşı çıkan
Sayıştay, konutların belirtilen kapsama girmediğine dikkat çekiyor.
'
1. Ordu'ya ait
Fenerbahçe Orduevi arazisinde
emekli paşalar için
lüks konut yaptırıldığı' iddialarını araştırmaya giden Sayıştay denetçileri kapıdan döndü. Orduevinde görevli
personel, kendilerine gelen talimat doğrultusunda denetçileri geri çevirdi. Bunun üzerine denetçiler, içeri alınmadıklarına dair
tutanak hazırlayarak Ankara'nın yolunu tuttu. Konuyu
rapor eden Sayıştay uzmanlarının 1. Ordu Komutanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı'ndan, içeri alınmama sebepleriyle ilgili cevap isteyecekleri belirtildi. Tartışma, geçtiğimiz yıl eski
Genelkurmay Başkanı
İlker Başbuğ'un emriyle orduevinde emekli paşalar için 10 adet lüks konut yaptırıldığı haberleri üzerine başlamıştı.
Harekat Alarm
İskan Tesisi adı altında yaptırılan dairelerin maliyetinin 32 milyon TL'yi bulduğu, binanın da ruhsatsız olduğu belirtilmişti. İddiaları araştırmak üzere harekete geçen Sayıştay denetçilerinin engellenmesi konuyu yeni bir aşamaya taşıdı.
Mevcut Sayıştay Yasası'na göre, "askerî teçhizat, levazım, ayniyat,
fabrika ve müesseseler" Sayıştay denetimine tabi. Ancak, bunların denetim usulleri, Sayıştay'ın görüşü alındıktan sonra Milli Savunma ve
Maliye bakanlıklarınca yapılacak bir yönetmelikte belirleniyor. Bu yönetmelik ise henüz hazırlanmadı.
Edinilen bilgiye göre, emekli paşalar için inşa ettirilen konutları 'askerî müessese' olarak nitelendiren Orduevi'ndeki askerî personel,
kanundaki bu maddeyi dayanak gösterdi. Söz konusu yönetmelik olmadığı için denetimin yapılmayacağını savundu. Sayıştay denetçileri ise bu konutların askerî müessese ya da fabrika şeklinde yorumlanamayacağını vurguladı.
Emekli paşalar için yaptırılan her biri 198 metrekarelik dairelerde (4+1+ebeveyn
banyo+soyunma odası+kiler);
porselen seramik, iroka parke, saten
boya, kapı ve pencerelerde limba ağacından doğrama lüks ve
ithal malzemelerin
tercih edildiği kaydediliyor.
Yeni Sayıştay Yasa Tasarısı TBMM'de görüşülmeye devam ediyor. Düzenlemeyle, Sayıştay'a performans denetimi yetkisi de getiriliyor. Tasarıda, merkezî
yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idarelerinin denetime tabi olduğu açıkça vurgulanıyor.
TSK'nın denetimi için ayrıca bir yönetmeliğe ihtiyaç duyulacağına dair bir ibare yer almıyor. Bu durumun istisnaları ortadan kaldıracağı dile getirilirken, asıl önemli konunun
uygulama olduğu kaydediliyor. Yetkililer, büyük ölçekli
silah alımlarının da yeni kanunla birlikte denetlenebileceği görüşünde. Düzenleme, sadece
savunma, güvenlik ve istihbarat ile ilgili kamu idarelerinin elinde bulunan devlet mallarının denetimi sonucunda hazırlanacak raporların kamuoyuna duyurulmasına ilişkin hususlarda yönetmelik hazırlanmasını öngörüyor. Yönetmeliğin, kamu idarelerinin görüşleri alınarak Sayıştay tarafından hazırlanıp Bakanlar Kurulu'nca çıkarılacağı belirtiliyor.
DENETİM TALEBİ AB RAPORU'NDA DA VAR
Sayıştay Kanunu Teklifi'nin
yasalaşmasının Türkiye'nin AB ile müzakere sürecinde önemli bir adım olacağı vurgulanıyor. AB İlerleme raporlarında Sayıştay'ın güvenlik birimlerine yönelik denetimlerindeki eksikliklere dikkat çekilmişti. 2009 Raporu'nun '
Güvenlik güçlerinin
sivil denetimi' başlıklı bölümünde şu eleştiriler yer alıyor: "Yasamanın, Silahlı Kuvvetler bütçesi ve harcamaları üzerindeki denetiminin güçlendirilmesiyle ilgili olarak hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir.
Askerî harcamaların denetimi konusunda, harcama sonrası dış denetim, Anayasa'ya göre, Sayıştay tarafından yapılabilmektedir. Ancak, bu denetim, muhasebe kayıtlarına dayanmaktadır ve
masa başı incelemeleri şeklindedir. Denetçilerin, yerinde inceleme yapmasına izin verilmemektedir. Ayrıca, Sayıştay Kanunu Tasarısı kabul edilene kadar, Sayıştay, silahlı kuvvetlere ait taşınır malların denetimini yapamayacaktır."
Meclis'teki kanun
teklifinde istisna yok
Orduevinde denetim krizi, Meclis Genel Kurulu'nda görüşülen Sayıştay Kanunu Teklifi'ni gündeme getirdi. Sayıştay'ın
denetleme yetkisini genişleten teklifin birinci bölümü üzerindeki
müzakereler geçen hafta tamamlanmıştı. Görüşmelere, yarın kaldığı yerden devam edilecek. Teklif sahiplerinden
AK Parti İstanbul Milletvekili Alaattin Büyükkaya, Meclis'teki konuşmasında,
düzenlemede hiçbir kurumun istisna edilmediğini belirtmişti. Büyükkaya, "En önemli nokta bu. Nerede kamu parası ve menfaati varsa orası denetlenecek.'' demişti.