Fatih
Üniversitesi'nden Prof.
Ömer Çaha, “eğitimliler ‘hayır', cahiller ‘
evet' dedi” tezinin temeli olmayan bir önyargı olduğunu ortaya çıkardı. Çaha, Devlet
İstatistik Enstitüsü'nün Türkiye'nin en gelişmiş 10 ilinin sosyo
ekonomik verileri ve
referandum sonuçlarını birlikte değerlendirdiği çalışmasında
AK Parti'ye oy verenler ile
CHP'ye oy verenler arasında eğitim, sosyal ve kültürel olarak hiçbir fark olmadığını belirledi. Çaha,
seçmenler arasındaki esas farkın “
Cuma namazı”, “oruç” ve “
içki içme” gibi
yaşam şekillerinde olduğunu söyledi. CHP'ye oy veren seçmenin yüzde 50'si içki içerken, bu oran AK Partili seçmende yüzde 15 düzeyinde.
EĞİTİMSİZ SEÇMEN DE ‘HAYIR' DEDİ
İzmir,
Ankara,
Eskişehir,
Bursa,
Kocaeli,
İstanbul,
Çanakkale, Denizli,
Isparta ve
Muğla'nın eğitim düzeylerini referandumda verilen
oy oranları ile karşılaştıran Çaha, “
oy oranı/eğitim düzeyi” ilişkisini şöyle anlattı: “CHP'nin kalesi haline gelen İzmir nüfusunun yüzde 6'sı
okuma yazma bilmiyor, yüzde 41'i ilkokul, yüzde 5'i
ortaokul, yüzde 19'u lise, yüzde 10'u
üniversite mezunu. Bu veriler yüksek oranda hayır oyu çıkan Çanakkale,
Edirne ve Muğla için de aşağı yukarı aynı.
Buna benzer bir tabloyu AK Parti'nin kalesi olarak kabul gören ve yüzde 78 ‘evet' çıkan
Konya'da da görüyoruz. Okuma yazma bilmeyenler Konya nüfusunun yüzde 6'sını, ilkokul mezunları 49'unu, ortaokul mezunları yüzde 4'ünü, lise mezunları yüzde 13'ünü, üniversite mezunları ise yüzde 7'sini oluşturmakta. ‘Evet' oylarının yüzde 60'lar düzeyinde çıktığı ve AK Parti'nin üstüste
seçim kazandığı
Kayseri, Kocaeli ve
Sakarya illerinin eğitim düzeyi Konya'ya göre biraz daha yüksek.
ROMANLAR HEP CHP'YE OY VERDİ
Bu verilerle yapılan
analizde ‘hayır' oylarının yüksek eğitimlilerden geldiği tezinin doğru olmadığı anlaşılır. ‘
Hayır' oylarının oranı İzmir'de yüzde 64 düzeyindedir. Tüm üniversite mezunları ile lise mezunlarının hayır yönünde oy kullandığını varsaysak bile bu yönde oy kullanan seçmenin yüzde 35'i ilkokul ve altında bir eğitim düzeyine sahiptir. CHP öteden beri Edirne'de yaşayan yüksek miktardaki Roman vatandaşların oyunu silme almaktadır. Roman vatandaşların genel olarak düşük eğitime sahip olduğu bir gerçektir. Bugün üniversite mezunu ile yüksek
lisans veya doktorasını tamamlayan nüfusun toplam nüfus içindeki oranı yüzde 7.2 düzeyinde. Bu basit veri bile CHP'li seçmenin yüksek eğitimli seçmen kitlesinden oluştuğu tezini çürütmektedir.”
ARADAKİ FAY HATTI İÇKİ İÇMEK
CHP ile AK Parti seçmeninin birbirinden yaşam şekilleriyle ayrıldığını belirten Prof. Çaha şunları söyledi:
“
Sinema ve tiyatroya gitmekle sigara içme konusunda CHP'li seçmenle AK Partili seçmen arasında anlamlı bir farklılık yoktur. İki parti seçmeni de yaklaşık olarak benzer düzeyde sinema ve tiyatroya gitmekte ve sigara içmektedir. CHP'li seçmenle AK Partili seçmen arasındaki esas farklılık ‘
Cuma namazı', ‘beş
vakit namaz', ‘Ramazan'da oruç' ve ‘içki içme' alışkanlıklarında yatıyor. İki parti arasındaki fay hattı içki. AK Parti'ye oy verenler genel olarak namaz ve oruç konusunda yüksek hassasiyet sergilerken, CHP'li seçmen daha düşük bir eğilim göstermektedir. İçki konusunda ise tersi bir durum söz konusu.
Araştırmamıza göre CHP'ye oy veren seçmenin yüzde 50'si düzenli veya arada bir içki içerken, bu oran AK Partili seçmende yüzde 15 düzeyindedir.”
Önyargının asıl kaynağı ‘bidon kafa' ve ‘göbeğini kaşıyan adam' tanımıdır
• Prof. Ömer Çaha, “Cahil AK Parti'ye, okumuş CHP'ye oy verir” tezinin bir önyargı haline geleduğini söyledi. Çaha bunun herhangi bir bilimsel ya da basit araştırmaya bile dayanmadan kendini merkez olarak gören medya organlarında sıkça yer aldığı için kalıplaştığını belirtti. Bunda AK Parti seçmenine
hakaret içeren ‘Bidon kafalı' ya da ‘Göbeğini kaşıyan adam' ifadelerinin sıkça kullanılmasının çok etkili olduğunu belirten Prof. Çaha, “Bu konuda bir ezber kalıp var. Birçok insan Ege ve
Akdeniz eğitim yönünden çok ileri gibi düşünüyor. Bu cahil/okumuş argümanını kullananlar zahmet edip verilere bakmıyor” dedi. Türkiye'de çevre ve merkez anlayışlarının yanlış olması nedeniyle böyle bir önyargı olduğunu belirten Çaha, şöyle konuştu:
“Kendine merkez diyen medya, toplumun gidişatını okumayan, genel eğilimi okumakta güçlük çeken bir medya yapılanması.
Medyada ve akademik dünyada kalıplaşmış önyargılar var. Bu önyargılar da çok rağbet görüyor. Cahil ve okumuş seçmen de o medya ve akademik çevre anlaşıyının ürünü.”
‘Biz ta dededen CHP'liyiz' diyen seçmen, İtalyan akademisyeni çok şaşırttı
• İtalyan akademisyen Yard. Doç. Dr. Michelangelo Guida'yla 2009 Yerel Seçimleri'nde İstanbul'un ilçeleri
Kadıköy,
Küçükçekmece ve Üsküdar'da seçimlerden önce saha araştırması yaparak kampanyaları izlediklerini, seçimden sonra da 3 bin kişi ile anket çalışması yaptıklarını söyledi. Çaha, “O araştırmaya göre yaş,
cinsiyet, eğitim düzeyi ve gelir bakımından CHP ile AK Parti seçmeni arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktur” dedi. 20'li yaşlarının başında CHP'li olduğunu söyleyen bir seçmenin İtalyan meslektaşıyla yaşadığı olaya ilişkin anıyı da anlatan Çaha, “Seçmene ‘Eğiliminiz hangi parti' diye sorduk, ‘Biz dededen CHP'liyiz' dedi. İtalyan meslektaşım bu
yanıt karşısında ağzı açık kaldı, büyük şaşkınlık yaşadığını, bir partiye dededen itibaren nasıl aidiyet duyulduğunu anlamadığını söyledi. CHP'ye oy verenler büyük oranda yaşadıkları ilin tercihine ve çevrelerine göre oy verirken, AK Parti'ye oy verenler lidere, icraata ve hizmete göre oy veriyor” dedi.