Petrol üretiminin azalması ise talebin artması halinde fiyatların tekrar 150
Dolara çıkmasına neden olacak. Uzmanlar petrol fiyatlarının artması halinde
ekonomik krizden çıkışın zorlaşacağını bildiriyor.
Petrol piyasasındaki fiyatların belirsizliği petrol şirketlerini yatırım yapmaktan alıkoyuyor. Dünya üzerindeki petrol rezervleri azalırken petrole olan ihtiyacın artması yeni petrol sahalarının açılmasını gerektiriyor. Yeni petrol sahalarını ise coğrafik olarak zor bölgelerde yer aldıkları için şimdiye kadar olduğundan daha büyük yatırımlarla üretime geçirmek gerekiyor.
Petrol fiyatlarının son yıllarda iniş çıkışlı bir grafik izlemesi petrol şirketlerini yeni ve özellikle pahalı yatırım yapmaktan alıkoyuyor. 2008 yılında petrol fiyatlarının altı ay içinde 80 Dolardan 150 Dolara çıkması ve akabinde bir kaç hafta içerisinde 35 Dolara düşmesi ve şimdilerde tekrar 70 ila 80 Dolar civarında seyretmesinin güvensiz bir ortam oluşturduğunu belirten uzmanlar, petrol fiyatlarının düşmesinden önce planlanan pek çok yatırımının rafa kaldırıldığını vurguluyor.
Uluslararası
Enerji Ajansının hesaplarına göre 2009 yılında petrol üretimi için yapılan yatırımlar yüzde 19 oranında geriledi. İçinde bulunduğumuz yılda ise yatırımların yüzde 10 oranında artması bekleniyor. Konuyla ilgili açıklama yapan
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) baş ekonomisti Fatih Birol petrol fiyatlarının yatırımların durmasından dolayı ekonomik kriz öncesinde olduğu gibi tekrar 150 dolara çıkma ihtimali olduğuna dikkat çekti. 2011 yılından itibaren arz ile talep arasındaki farkın kapanacağına işaret eden Birol, yükselen petrol fiyatlarının özellikle petrol
ihraç eden ülkelerin ekonomik krizden çıkışını engelleyebileceğini kaydetti. Birol ayrıca petrol piyasasındaki arz talep dengesi göz önüne alındığında 70 ila 80 Dolar arasında seyreden petrol fiyatlarının suni olarak yüksek tutulduğu kanaati oluşturduğunu belirtti.
Uluslararası Enerji Ajansının hesaplarına göre 2008 yılında dünya çapında günde ortalama 87 milyon varil petrol tüketiliyordu. O tarihlerde ise günlük 88 milyon varil petrol üretilmekteydi. Üretim yapılan ülkeler
Irak ,
İran ve
Nijerya gibi politik olarak riskli ülkeler olmasından dolayı en
küçük uluslararası krizde petrol arzında sorun yaşanma ihtimali petrol fiyatlarını arttırıyordu. Spekülatörlerin bu hassas dengeyi kullanarak yaptıkları işlemler petrol fiyatlarını 150 dolara kadar yükseltti.
Ekonomik krizle birlikte dünyanın günlük petrol ihtiyacı 83 milyon varile düşünce fiyatlarda azalan talebe paralel olarak düştü. 35 doları gören petrol fiyatları ise geçen yıldan bu yana 70 ila 80 dolar arasında değişiyor. 2009 yılında ise petrol tüketimi günlük ortalama 84,9 milyon varil olarak gerçekleşti. Uluslararası Enerji Ajansı 2010 yılında da tüketimin 1,5 milyon varil artarak günlük 87 milyon varile çıkmasını bekliyor.
IEA yaptığı tahminlere göre önümüzdeki 20 yıl içinde dünyanın günlük petrol ihtiyacı 100 milyon varile çıkacak. Petrol şirketlerinin kriz öncesi planladıkları toplam günlük 6,2 milyon varil petrol çıkaracak olan yatırımları durdurması ise 2030 yılına kadar günlük 100 milyon varillik üretim kapasitesine ulaşılmasını günden güne zorlaştırıyor. IEA'nın verilerine göre dünyanın en büyük 800 petrol sahasında üretim her yıl ortalama yüzde 7 oranında azalıyor. Bu azalmanın karşılanabilmesi için yine IAE'nin bildirdiğine göre günlük 45 milyon varil üretim yapabilecek yeni petrol sahalarının kullanıma girmesi gerekiyor. Petrol şirketleri ise piyasanın güvensizlik vermesi, yeni yatırımların daha pahalı olması ve bankaların krizle birlikte
kredi vermekte yavaş davranmaları sebebiyle önümüzdeki 20 yıl içinde gereken yatırımları yapabilmekten uzak görünüyor.
(CİHAN)