Buzdolabında günlerdir pişirilmeyi beklediği için porsuyup çürüyen sebzeler, iyi saklanamayan ve nice zamandır sofraya çıkmak için sıra bekleyen bakliyat çeşitleri, dolaba koymayı unuttuğumuz tencere yemekleri, bayatlamış ekmekler, sararmış yeşillikler... Plansız yapılan alışverişler yüzünden çöpe giden her yiyecek, mutfak bütçesinin kara delikleridir. Özellikle semt pazarlarından haftalık yapılan alışverişlerde çabuk bozulma ihtimali olan ve ihtiyaçtan fazla alman sebze ve meyveler israf olabiliyor. Mutfak harcamalarını dengede tutmak ve kayıpların önüne geçmek için doğru alışveriş ve saklama yöntemlerinin ipuçlarını, Samanyolu Televizyonu'nda Yeşil Elma programını sunan ünlü yemek ustası Oktay Aymelek'e sorduk. Toplu yapılan alışverişlerde gıdaların bir kısmının bozulma ihtimalinin yüksek olduğuna dikkat çeken Oktay Usta, alman sebzelerin en fazla 2 günlük hesap edilmesini öneriyor. Oktay Usta'nm alışveriş ilkesi: Taze sebzeleri en fazla iki çeşit ve bir öğünde tükenecek miktarlarda almak. İşte Oktay Usta'nın mutfak tavsiyeleri: Buzdolabına, ıslak sebze meyve koymayın Meyve ve sebzeleri buzdolabına naylon torbalarda veya saklama kaplarında koyun. Açıkta kalan yiyecekler diriliğini kaybeder ve dolap içinde koku oluşturur. Eğer yıkayarak koyacaksanız, mutlaka kurulayın. Saklama kabının zeminine biriken su, yiyecekleri çürütür. Mutfaklarda en çok israf olan yiyeceklerden biri de maydanoz, dereotu, taze nane gibi yeşilliklerdir. Bunları alırken küçük demetleri tercih edin. Mutlaka buzdolabında saklayın. Islak bir yeşilliği naylon torba ile buzdolabına koyarsanız birkaç gün içinde yarısı yenmez hale gelir. Bunun yerine, yeşillikleri kâğıt havluya sararak naylon torbanın içinde buzdolabına koyun. Bu şekilde birkaç gün daha taze kalabilir. Her türlü yiyeceği saklamak için vakumlu saklama kaplarından da yararlanılabilir. Bunlar hava akımını durdurduğu için yiyeceğin taze kalma süresini uzatır. En fazla iki çeşit sebze alın Alışveriş yaparken her şeyden önce ihtiyaçtan fazlasını almamaya dikkat edin. Taze tüketilmesi gereken ıspanak, brokoli gibi sebzeleri ve çilek, dut ve benzeri meyveleri az miktarda alın. Ispanak alırken kuru olanları tercih edin. Islak aldıysanız aynı gün pişirin, hiç bekletmeyin. Dolapta bir gün de kalsa bir kısmı bozulur. Brokoliyi de aldığınız gün sofraya getirin. Brokoli dolapta bekledikçe uçlarındaki minik çiçekler sararmaya başlar, besin değeri de azalır. Özellikle sebze çeşitlerinde karar verirken ailenin damak tadını gözetin. Pek sevilmeyen veya ilk defa deneyeceğiniz bir sebze alacaksanız en az miktarı olsun. Bakliyatlar için vakumlu kaplar ideal Evlerde, doğru saklanmadığı zaman bozulabilen yiyeceklerden biri de bakliyatlar. Kuru fasulye, nohut, pirinç, bulgur gibi kuru gıdalar, bazen fiyatı daha uygun geldiği için toptan alınabiliyor, ancak merkezi sistemle ısınan evlerde tükenmeden böceklenme riski oluşuyor. Her şeyi buzdolabına koyamayacağımıza göre, Oktay Usta'nın bunlar için önerisi de azar azar satın almak. Halihazırda olanlar da vakumlu kaplara konularak saklanabilir. Başka bir yöntem de pişirerek saklamak. Fasulye veya nohutu düdüklü tencerede pişirip, bir öğünlük paketler halinde derin dondurucuya koyabilirsiniz. Bu şekilde acil durumlarda pratik yemek imkânınız da olur. Haftalık yemek programı yaparak pazara çıkın Sebze ve meyvelerin en tazesi semt pazarlarında bulunuyor ancak burada da çok alıp tüketememe riski var. Semt pazarından haftalık alışveriş yapacaksanız, yemek planını oluşturup öyle çıkın. Bazen satıcılar hesabı yuvarlak yapmak için isteğinizden fazla vermeye çalışır. Satıcıyı reddetmek, evde bozulmasından iyidir. Bir defada en fazla iki tür sebze alın. Ispanak, brokoli gibi çabuk bozulabilecek olanları aynı gün veya ertesi gün pişirin. Diğer günlere daha dayanıklı olan pırasa, karnabahar, lahana gibi çeşitleri ayırın. Pırasanın üstünden bir kat aldığınızda alttan taze kalan kısmı çıkar ama israf olmaması için çabuk tüketilmesi gerekir. Haftanın son günlerine bakliyat ve et yemeklerini bırakın. Şamsinur Özdemir- ZAMAN