Son günlerde tartışılan, Batı ve NATO tarafından eleştirilen Türkiye’nin Çin’den hava savunma füzesi alacağı konusunun aslında yeni olmadığı, 2008 yılında Çin’in Türkiye’den sipariş almak istediği ortaya çıktı.
Çin medyasındaki 9 Mayıs 2008 tarihli ve "Türkiye, hava savunma füzesi alacak, Çin de sipariş almak istiyor’’ başlıklı haberde "Türkiye değeri bir milyar dolarlık hava savunma füze sistemini almak için ABD, Rusya, İsrail ve Çin’in bulunduğu 4 ülkeden füze alacak" bilgisi yer almıştı. ‘’Xingdao Wangxun’’ adlı bir haber sitesindeki haberde, üç ülkenin teklifini yaptığı ancak Çin’in o dönemde hangi modeli sağlayacağının netleşmediği kaydedilmişti.
Söz konusu haber sitesinin aynı tarihteki ABD medyasına dayandırılan bir haberinde, Savunma Sanayi Müsteşarı Murat Bayar’ın ‘’Türkiye’nin Çin, ABD, Rusya ve İsrail ile irtibatta olduğu, fizibilite çalışmalarını ve fiyat listesini teslim ettiklerini ve bu bahsi geçen 4 ülkeden cevap bekledikleri’’ açıklamalarına da değinilmişti.
Haberde, Türkiye’nin ilk kez başka bir ülkeden hava savunma füze sistemi satın alacağına da işaret edilmişti.
Haberde ayrıca ABD’nin Türkiye’ye Patriot hava savunma füzelerini, Rusya’nın uzun menzilli hava savunma sistemleri S-300 ve S400'i, İsrail’in ise Arrow hava savunma füzelerini teklif ettiği belirtiliyor. O dönem Çin’in hangi modeli tedarik edeceğinin tam olarak netleşmediği, fakat bir askeri uzmana göre, Çin’in Rusya’nın S-300 füzelerinden geliştirilmiş olan kendi üretimi bir modeli tedarik etmesinin beklendiğini söylediğine değinilmişti.
Habere göre, Ankara’daki bir savunma uzmanı, o dönem yaptığı açıklamada, ABD ve Rusya’nın askeri ürün satışında önemli rakipler olduğuna vurgu yapmıştı. Aynı uzman, Türk Hava Komutanlığı’ndaki bir bölümün Rusya üretimi S-400 füze savunma sistemi alınması gerektiğini düşündüğünü, bir diğer bölümün ise NATO’nun füze sistemine uyum konusunda ABD’nin üretimi olan Patriot sistemini alınmasının daha doğru olacağını düşündüğü görüşüne yer verilmişti.
ORTAK ÜRETİM ARZUSU
Haberde ayrıca, uzmanların ABD ve Rusya’nın Türkiye’ye hava savunma füze sistemi satmaya istekli olduğuna vurgu yaptığı, İsrail’in Arrow isimli füze sistemini satmaya pek sıcak bakmadığını dile getirdiği de belirtilmişti. Haberde ayrıca, o zaman Çin’in füze savunma sistemindeki son durum hakkında pek bir bilgileri olmadığına değinen uzmanların, Çin’in özellikle vurma seviyesinde muhtemelen bazı sorunlar yaşadığına dikkat çektiği görüşü de yer almıştı.
Çin medyasının Batılı kaynaklara dayandırdığı 2008 tarihli haberinde ayrıca, Çin, Hindistan ve Vietnam’ın Rusya üretimi olan S-300P savunma sistemini satın aldığını ve bu füze sisteminin NATO tarafından SA-10 ismiyle anıldığına değinilmişti. Rusya’nın ise S-300P füze savunma sisteminin gelişimi için çalışmalarına devam ettiği ve başkenti Moskova’yı korumak için S-400 füze sistemini geliştirdiğine dikkat çekilmişti.
Haberin sonunda, Türkiye’nin bu seferki hava savunma füze tedarikini tamamlandıktan sonra ikinci bir proje için teşvik etmeye çalışacağı, ancak ikinci seferdeki projenin ortak üretimi teşvik etmek yönünde olacağına da vurgu yapılmıştı.
CİHAN