Bakanlığın Yapı Müteahhitlerinin Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmeliği, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Geçici Ustalık Yetki Belgesi düzenlenmesiyle ilgili iki unsur bugün itibariyle, yönetmeliğin geri kalanı ise 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe girecek. Yönetmelik, yapı ruhsatına tabi her türlü yapım işinde, yapı müteahhitliğini üstlenecek gerçek ve tüzel kişileri, şantiye şefliğini üstlenecek teknik elemanları ve yetki belgeli ustaları kapsıyor. Yönetmeliğe göre, yapı ruhsatına tabi bütün yapıların bir yapı müteahhidinin sorumluluğu altında inşa edilmesi, her müteahhidin bir yapı müteahhidi yetki belgesi numarası alması, bu numaranın yapı ruhsatında, yapı kullanma izin belgesinde ve yapım işleri sözleşmelerinde kullanılması esas olacak. Tek parselde bir bodrum katı dışında en çok iki katlı ve toplam yapı inşaat alanı 500 metrekareyi geçmeyen yapıların, yapı müteahhitliği ile ilgili mevzuatta öngörülen bütün sorumluluklar yapı sahibince üstlenmek kaydıyla ayrıca müteahhit ve şantiye şefi bulunması şartı aranmayacak. Ancak sadece o yapım işinde kullanılmak ve 5 yıl içinde bir defaya ve tek bir yapıya mahsus olmak üzere yapı sahibine geçici olarak yetki belgesi numarası verilecek. Yapı müteahhidi, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli inşaat ve iş organizasyonunu sağlayacak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri alacak, uygulayacak ve uygulatacak. Yapı müteahhidi, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü tedbiri almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek, uygulamak ve uygulatmaktan sorumlu olacak. Yapı müteahhidinin yapım işine dair görevi, yapım sözleşmesiyle başlayıp yapı kullanma izin belgesinin alınmasıyla son bulacak. Buna göre yapı kullanma izin belgesinin alınması da müteahhitin sorumluluk kapsamında yer alacak. Yapı müteahhidi, yapı sahibi ile yapım sözleşmesi yapmak ve yapı ruhsatı ile yapı kullanma izin belgesini imzalamakla yükümlü olacak. -YASAKLILIK UYGULAMASI- Yönetmelikle, yapı müteahhitliği yapmak üzere yetki belgesi numarası almak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin başvuru esasları ve yetki belgesi numarasının nasıl verileceğine ilişkin esasları belirlendi. Yönetmelikte, yetki belgesi numarasının Bakanlıkça iptal edileceği koşullar ve süreler şöyle sıralandı: - Yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilmesi ve Kanunda verilen süre içinde aykırılığın giderilmemesi halinde 5 yıl, yapım işinde ruhsat eki etüt ve projelere aykırı olarak gerçekleştirilen imalatın can ve mal güvenliğini tehdit etmesi halinde 10 yıl, bakanlıkça olumsuz kayıt değerlendirmesi yapılan hallerde 1 yıl. Yönetmeliğe göre, yapı ruhsatının düzenleniş tarihinden yapı kullanma izni belgesinin veriliş tarihine kadar 3 defa idari para cezası alması halinde yapı müteahhidinin kaydı, Bakanlıkça olumsuz kabul edilecek. -VERGİ VE SİGORTA PRİM BORÇLARINA ÖDEMEYENLERE DE İPTAL GELİYOR- Yapı müteahhidinin yapım işlerinden doğan vergi ve sigorta primi borçlarını ödememesi ve kanunlarla verilen diğer sorumluluklarını yerine getirmemesi hallerinde, yetki belgesi numarası 1 yıldan az olmamak üzere Bakanlıkça iptal edilecek. Bunlara sorumluluklarını yerine getirinceye kadar yeni yetki belgesi numarası verilmeyecek. Yapı müteahhidi yetki belgesi numarası iptal edilen yapı müteahhidinin şahıs şirketi veya adi ortaklık veya ortak girişim olması halinde ortaklarının tamamı ve şirket müdür veya müdürleri, sermaye şirketi olması halinde ise şirketin tüm yönetim kurulu üyeleri ve şirket genel müdürü yasaklı hale gelecek. Yasaklılık süresince bunlara yeni yetki belgesi numarası verilmeyecek. Yetki belgesi numarası iptal edilen yapı müteahhidinin yasaklılık durumu ve yetki belgesi numarasına ilişkin iptal süresi, Bakanlığın internet sitesi üzerinden yayımlanacak. Yetki belgesi numarası iptal edilen yapı müteahhidi, yapı ruhsatı alınmış mevcut işleri tamamlamanın dışında, yasaklılık süresince yeni yapım işi üstlenemeyecek. -SÜREÇ SONUNDA BAŞVURU YAPILACAK- Yetki belgesi numarası iptal edilen yapı müteahhidi, yasaklılık süresinin sona ermesi veya iptalin gerekçesi olan sorumluluklarının gereğini yerine getirmesi halinde, dilekçeyle Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğüne başvurup iptalin kaldırılmasını ve yetki belgesi numarasını kullanmasına izin verilmesini talep edebilecek. Müdürlük, talebi inceleyerek, yasaklılık süresinin dolduğu veya iptalin gerekçesi olan sorumluluklarının gereğini yerine getirdiği anlaşılan yapı müteahhidinin yetki belgesi numarasına ilişkin iptalin kaldırılmasını elektronik ortamda Bakanlığa bildirecek. İptalin kaldırılmasının Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde önceki numaranın kullanılmasına elektronik ortamda izin verilecek, yazılı olarak veya elektronik ortamda Müdürlükçe müracaat sahibine bildirilecek. -ŞANTİYE ŞEFLERİNE YÖNELİK DÜZENLEME- Şantiye şefinin, yapım işinin uzmanlık alanına uygun olmak üzere mimar, mühendis veya bunlara ilişkin teknik öğretmen veya tekniker olması gerekecek. Şantiye şefi, görev yaptığı ilin sınırları dışında başka bir ilde görev üstlenemeyecek ve toplam metrekare sınırları aşılmamak kaydıyla aynı anda en fazla 5 ayrı yapım işinin şantiye şefliğini üstlenebilecek. Şantiye şefi, yapı müteahhidi adına, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun gerçekleştirilebilmesi için gerekli inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak, uygulamak ve uygulatmakla sorumlu olacak. Şantiye şefi, inşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırılmasından da sorumlu olacak. Spor tesisleri, sinema, tiyatro, konser salonu, kongre merkezi, müze, eğitim kurumu, yurt, sağlık tesisi, haberleşme ve ulaşım tesisleri, itfaiye, karakol, kışla, cezaevi, enerji üretim ve dağıtım tesisleri, kuleler, ayaklı su depoları, hangar yapıları ile palplanşlı, kazıklı, ankrajlı iksa yapıları ve kazıları, Bakanlıkça belirlenen mimarlık hizmetlerine esas yapı sınıflarından ilgili fıkrada sayılanların dışındaki yapılarda ve kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılan yapılarda, binanın kullanım amacına uygun mimar veya mühendis unvanlı şantiye şefi bulundurulması zorunlu olacak. -YETKİ BELGELİ USTA ÇALIŞTIRILMASI ZORUNLU OLUYOR- İnşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırılması zorunlu olacak. İnşaat ve tesisat işlerinde çalışan ustalara yetki belgesi Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca verilecek. Şantiyelerde yapılacak kontrollerde, ustaların yaptıkları işe uygun yetki belgelerini ibraz etmeleri gerekecek. Mesleklerin standartları ve yeterliliklerine ilişkin hususlar, Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu çerçevesinde düzenlenecek. -NUMARA BULUNMUYORSA VEYA YASAKLIYSA, RUHSAT DÜZENLENMEYECEK- Yapı müteahhitliğini üstleneceklerin yetki belgesi numarasının bulunup bulunmadığı ve yasaklılık durumu, ilgili idarece elektronik ortamda kontrol edilecek. Yetki belgesi numarasının bulunmaması veya yasaklı olması halinde, yapı için yapı ruhsatı düzenlenmeyecek. -USTALIK YETKİ BELGESİ OLARAK KABUL EDİLECEK BELGELER- Yönetmelikte ustalık yetki belgesi olarak kabul edilecek belgelere de yer verildi. Buna göre, MYK ve yetkilendirdiği kuruluşlarca standardı ve yeterliliği belirlenen konularda illerde ustalık yetki belgesi verilinceye kadar, belge verilmesine başlanıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde bu kuruluşlarca verilecek belgelerle doğrudan değiştirilmek üzere yetki belgesi olarak kabul edilecek belgeler şöyle: - Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında edinilmiş diploma, ustalık belgesi, yetki belgesi, sertifika, bağımsız işyeri açma belgesi, kalfalık, ustalık belgelerinden birisi, - Türkiye İş Kurumu İşgücü Uyum Hizmetleri Yönetmeliğinin ilgili maddesine göre faaliyet gösteren kurslardan alınan kurs bitirme belgeleri, - Kuruluş kanunlarında veya ilgili kanunlarca yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları ile Milli Eğitim Bakanlığının ilgili biriminin onayının alınması şartıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, eğitim amaçlı faaliyet gösteren vakıf ve dernekler, işçi ve işveren kuruluşları ile bünyelerinde kurulu iktisadi işletmeler veya işveren tarafından düzenlenen eğitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler, - Uluslararası kurum ve kuruluşlardan alınan ve MEB tarafından denkliği sağlanan belgeler, - Bu belgelerden herhangi birine sahip olmamakla birlikte, inşaat ve tesisat işlerinde yönetmeliğin yayımı tarihinden önce çalışmış olduğunu, müteahhitten alınacak yazı veya sosyal güvenlik kuruluşundan alınacak belgeyle kanıtlayıp, bu yazı veya belgelerle 1 Ocak 2015 tarihinden önce müdürlük veya ilgili idareye başvurarak adına Geçici Ustalık Yetki Belgesi düzenlenenlere, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar tarafından 32-40 saatlik eğitim sonucunda verilen belgeler. Geçici Ustalık Yetki Belgesi verilebilmesi için, inşaat ve tesisat işlerinde çalıştığına ilişkin müteahhitten alınacak yazı veya sosyal güvenlik kuruluşundan alınacak belgeyle en geç 1 Ocak 2015 tarihine kadar müdürlük veya ilgili idareye başvurulması zorunlu olacak. Geçici Ustalık Yetki Belgesi ile ilgili bu iki unsur, bugün itibariyle yürürlüğe girdi. Müdürlük veya ilgili idare tarafından 1 Ocak 2015 tarihinden sonra Geçici Ustalık Yetki Belgesi düzenlenemeyecek. Geçici Ustalık Yetki Belgesi 1 Ocak 2017 tarihine kadar, inşaat ve tesisat işlerinde yönetmeliğin yayımı tarihinden önce çalışmış olduğuna dair müteahhitten alınan yazı veya sosyal güvenlik kuruluşundan alınan belgeler 1 Ocak 2015 tarihine kadar ustalık yetki belgesi yerine geçecek. Ayrıca ilgili işlerde görev alacak mühendis, mimar ve teknik öğretmen unvanlı şantiye şefinin 1 Ocak 2012 tarihinden 1 Ocak 2020 tarihine kadar ''iş güvenliği uzmanlığı belgesi'' alması zorunlu olacak.