İş ve sosyal güvenlik uzmanı, Bugün Gazetesi Yazarı Sadettin Orhan’ın, küresel krizin özellikle istihdam üzerindeki etkilerini azaltmak için ortaya attığı dört öneri, iş dünyasından destek aldı. TUSKON Başkanı Rızanur Meral: Prim indirimini iş dünyası olarak uzun süredir dile getiriyoruz. Orhan’ın önerisi krizin etkilerini azaltacaktır. Kayıtdışı işsizliği de kayıt altına alacaktır. Bedelli askerlikten elde edilecek gelirin uzun dönem yapan askerlere dağıtılıp piyasanın canlandırılması yerinde bir tespit. BÜTÇEDEN TASARRUF ASKON Başkanı Mustafa Koca: Öneriler yerinde ve doğru. Ancak bunun yanında yapılması gerekenler de var. Örneğin bütçedeki tasarruf oranı yüzde 15 bunu yüzde 20’ye çıkararak buradan yüklü miktarda kaynak sağlayabiliriz. Savunma sanayinde yapılacak tasarrufla da yeni kaynak yaratılabilir. Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir: Prim indirimi hoş bir şey olur. Ancak aktüeryal dengeyi bozmamak lazım. Kayıtdışılığı önleyip tabana yayarak primi artırmak da önemli. TGSD Başkanı Ahmet Nakkaş: Bu tür alternatif öneriler her zaman olumlu. Ancak, bütün bunlar genel ve bütünlükçü bir paket halinde gündeme gelmeli. Örneğin biz istihdam maliyetinin 2 yıl süreyle yüzde 50 azaltılmasını istiyoruz. İŞTE O ÖNERİLER Orhan’ın önerileri özetle şöyleydi: Kısa Çalışma Ödeneği’ne başvurmayıp işçi de çıkarmayan işverene, 2009 ve 2010’da 6’şar aylık periyotlarla sigorta primi işveren payında 5 puanlık prim iadesi yapılsın. Çalışanların emeklilik yaşı, 2009 ve 2010 yılları için birer yıl indirilsin. Bu emekliliğine 5 yıl ve daha fazla kalmış olanlar için uygulansın. Bu kayıtlı çalışmayı teşvik ederken, kayıtdışı çalışmanın maliyetini artırır. Başbakanlık bünyesinde işsizlikle ilgili olarak en kısa sürede kriz masası oluşturulsun. Bedelli askerlik uygulaması getirilsin. Buradan gelen tahmini 7.5 milyar dolarlık para tüketim eğilimi yüksek uzun dönem erlerin ailelerine dağıtılsın. Kemal Derviş’ten dört çıkış formülü Eski Devlet Bakanı Kemal Derviş, Financial Times’da yayınlanan makalesinde krizden çıkış formülünü açıkladı: Kamu otoritelerince finansal sektördeki bilançolar yeniden yapılanmalı ve yazılmalı, gerekli olduğunda da bankalara el konulmalı. Gerileyen özel harcamaların yerine kamu harcamaları devreye girmeli. Bunlar, uluslararası işbirliği içerisinde gerçekleşmeli böylece krize katkı yapan cari dengesizlikler, artmak yerine azalır. Yıkıcı bir umutsuzluğa sürüklenmemeleri için en savunmasız insanlara yardım yapılmalı. BUGÜN