Korkutan uyarı: O şehrin üçte biri yıkılır

İzmir’in deprem gerçeği ve şehir dönüşümü sürecine ilişkin geliştirilebilecek politikalar, Yaşar Üniversitesi (YÜ)’nde tartışıldı. Deprem senaryolarının da ele alındığı çalıştayda, 6,5 büyüklüğündeki bir depremde İzmir nüfusunun neredeyse üçte birinin evsiz kalabileceği belirtildi.

YÜ Mimarlık Fakültesi tarafından düzenlenen Mimarlık, Depremler ve Kentsel Dönüşüm Sempozyum ve Çalıştayı’nda, akademisyenler ve uzmanlar biraraya geldi. Depreme dayanıksız binaların yenilenmesi amacıyla başlatılan dönüşüm projelerinin, İzmir’de hangi kriterlere göre yapılması gerektiği tartışıldı. İl Afet ve Acil Durum Müdürü Faruk Üner, 1999 yılında sonuçlandırılan "İzmir Radius" projesini hatırlattı. Deprem risklerinin belirlendiği projeden örnekler veren Üner, 6,5 büyüklüğündeki bir depremde 19 bin 538 kişinin hayatını kaybedebileceğini, yaklaşık 1,5 milyon kişininse açıkta kalabileceğini söyledi. Afet durumlarında büyük önem taşıyan kesintisiz haberleşme sisteminde İzmir’in birçok ilden daha şanslı olduğunu belirten İl Müdürü Üner, “Haberleşmede aksaklıklar yaşanırsa peşinen felce uğrarız. Türkiye’de büyük depremlerde, telefonların kilitlenmesi ve cihazların devre dışı kalması nedeniyle çok büyük sıkıntılar yaşanmıştır. Artık İzmir’de her ilçemizde bir uydu telefonu bulunmaktadır. Yine ilimizde, özel afet frekanslarına sahip telsizlerimiz de mevcut ancak gönüllülere de çok ihtiyaç var. Gönüllü sayımızı artırmamız şart.” dedi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Zafer Akçığ ise şehir dönüşümü sürecinde, eskilerin yerini alacak çok katlı binalara yönelik uyarılarda bulundu. Bunlar için daha güvenli deprem yükleri hesaplanması gerektiğinin altını çizen Akçığ, şu bilgileri verdi: “Eurocode ve Türk Deprem Yönetmeliği’nin sunduğu en uzun spektrum (yer değiştirme) değerleri bile İzmir için yetersizdir. Yönetmeliklerde bir bina için titreşim değeri, ortama 0,9 saniye olarak belirlenmiş. Bu değer, İzmir’deki kötü zeminlerde 1,5 saniyeyi bulabiliyor. Mesela yeni kent merkezi dediğimiz Bayraklı’dan başlayarak Manavkuyu ve Alsancak’ı kapsayan alanlarda 150–200 metre yüksekliklerde binalara izin veriyorsunuz. O zaman bu zemini çok iyi tanımanız gerekiyor. Ben alüvyon zeminde yüksek katlı binalara prensip olarak karşıyım. İllâ ki yapılacaksa deprem parametrelerinin çok iyi hesaplanması gerekmektedir. Bu binalar mümkün olduğu kadar kare şeklinde yapılmalı ve aralarında kesinlikle boşluklar bırakılmamalıdır.”

KUTU

İzmir Radius projesine göre 6,5 büyüklüğünde bir deprem meydana gelirse 11 merkez ilçede;

- 195 bin 376 binanın hasar görebileceği veya yıkılacağı,

- 225 bin 990 binanın orta hasar görebileceği,

- 283 bin 111 binanın hafif hasar görebileceği,

- En az 5 bin 862, en çok 19 bin 538 kişinin hayatını kaybedebileceği,

- En az 17 bin 586, en çok 58 bin 614 kişinin yaralanabileceği,

- 1 milyon 474 bin 785 kişinin açıkta kalabileceği tahmin edilmektedir.

İZMİR’İN AFET VE ACİL DURUM KAPASİTESİ

- 33 bin 307 yatak kapasitesi.

- 32 bin 178 kişiyi barındırabilecek resmî binalar.

- Vatandaşlar için 218 ilk toplanma yeri.