Bu milletin 'ortak aklı' hep makulü işaret etti. Anayasa değişikliğine 'hayır' demesi mümkün değildi. Kuşkusuz, yüzde 58 çok büyük bir oran. Ancak bu da aslında değişim isteyenlerin tam oranını yansıtmıyor. Kimi siyasi kaygılarla hareket eden yüzde 40'ın içinde de değişim isteyenlerin azımsanmayacak oranı var. Maalesef muhalefet partileri CHP ve MHP, referandumu alabildiğine siyasileştirdi. Anamuhalefet partisi CHP lafı eğip bükmeden 'hedef yandaş yargı' dedi. MHP ise nasıl olacağını söylemeden 'paket teröre taviz demek' şeklinde kestirip attı. Adalet ve terör, Türk toplumunun en hassas olduğu alanlar... CHP ve MHP referandum stratejisini bu iki kavram üzerinden üretti. Oylamayı anayasa değişikliği bağlamından çıkararak AK Parti iktidarı için 'güven oylamasına' dönüştürdü. Hükümetin yıpranmışlığından yararlanmak istedi. Şayet, muhalefet partilerinin keskin söylemi olmasaydı, eminim toplumun yüzde 80'i 12 Eylül Anayasası'nın değişmesi yönünde oy kullanırdı. Bazılarının beklediği gibi 'kıl payı değil' net bir tablo var. 'Evet' ile 'hayır' arasındaki makas yüzde 20'ye yakın. Bu, Türkiye için bir dönüm noktası. Bugün güneş yeni bir Türkiye'nin üzerine doğdu. Genel seçimler siyasi aktörleri değiştirir, iktidarı ve muhalefeti belirler. Dünkü referandumun neticesi ise 12 Eylül rejimini değiştirecek. Bugünden itibaren bu değişim başladı. 12 Eylül vesayeti büyük oranda sona erdi. Çaresiz, statüko gerileyecek. Direnci beyhude. Başta HSYK ve Anayasa Mahkemesi olmak üzere 12 Eylül rejiminin yapısının değişmesiyle 'demokrasi ve hukuk' tabii gücüne kavuşacak. Bundan böyle sivil kişiler askerî mahkemelerde yargılanamayacak. Ordudan sorgusuz sualsiz sudan gerekçelerle atılmalar son bulacak. Bunları yargı denetleyecek. Muhalefet referanduma 'güven oylaması' diyerek kendisini zora soktu. Sonuçta muhalefet partileri kaybetti. En başta da CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu... Köy köy, kasaba kasaba dolaşarak vatandaşı 'hayır' vermeye çağırırken kendisinin oy kullanamaması şaka gibi... Bu sonucun Kılıçdaroğlu'nun başını çok ağrıtacağı kesin... CHP neden varlığını sadece sahillerde gösterebiliyor, MHP'nin bir zamanlar kalesi olan İç Anadolu ve Doğu Anadolu'da neden esamesi okunmuyor? Bunlar iyi analiz edilmeli. Referandum sonuçları bu açıdan muhalefet partilerine de çok şey söylüyor. MUSTAFA ÜNAL - ZAMAN