Kamu Denetçiliği Kurumu, 301 maden işçisinin öldüğü Soma maden kazası hakkında şok bir rapor hazırladı. “Gelişmiş demokrasilerde siyasi iradeye gerek kalmadan görevliler istifa eder” değerlendirmesi yapıldı. Skandal ihmaller, “Ağır suç” sayıldı.
Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından hazırlanan ‘Soma Maden Kazasından Hareketle Kömür Madenciliğinde İş Sağlığı Güvenliği Özel Raporu’, Kamu Denetçisi Mehmet Elkatmış tarafından açıklandı. Elkatmış’ın düzenlediği basın toplantısında raporun yeni tamamlandığını ve kendisinin de yeterince inceleme imkanı bulamadığını söyleyerek başlaması şaşkınlıkla karşılandı.
TRAVMAYA SOKAN SOSYAL YARDIM
Elkatmış, olayda işletmecinin, sendikanın ve gerekli denetimi yapmayan Enerji Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığı’nın sorumlu olduğunu belirtti. Olay sonrası sosyal yardımların dağıtılmasında bir başıboşluk olduğunu dile getirdi. Bir çocuğa 4 bisiklet verildiğini, bir başka çocuğun bu durum karşısında ‘keşke benim babam da ölseydi’ diyebildiğini kaydetti.
İHMALLER ZİNCİRİ DEMEK HAFİF KALIR
Raporda, kazanın meydana gelişinde hükümet fonksiyonundan çok idari fonksiyonun ve bunun başında bulunan üst düzey bürokratların sorumlu olduğu vurgulandı. Kaza ile ilgili ihmaller zinciri değerlendirmesinin, yaşanan olayda hafif kaldığı dile getirilerek, “Bilinçli taksir ve sonuçta taksir bağlantısı kurulduğunda neticesi sebebiyle ağırlaşmış suç söz konusu olabilecektir” denildi.
CEZASIZLIK KÜLTÜRÜ AB’YE TERS
Raporda ayrıca cezasızlık kültürünün AB tarafından da eleştirildiği hatırlatılması yapıldı. “Basına yansıdığı kadarıyla sorumlular hakkında soruşturma izni verilmediği tespit edilmiştir. Ruhsat izni verilmesi sürecinden, yapılan işin denetlenmesine kadar yetkili olan kişiler bu kazadan dolayı sorumludur. Gelişmiş demokrasilerdeki sorumluluk kültürünün ülkemizde de oluşması beklenmektedir. Gerekenin yapılması, daha birikimli, öngörülü bürokratlara şans verme açısından da önem arz etmektedir” ifadeleri kullanıldı.
DENETİMLER DAHA CİDDİ
Denetimle görevli kamu görevlilerinin görevlerini daha ciddi yapmalarının sağlanması talep edildi. Maden havzalarının parçalara ayrılarak işletilmesi yerine, bir bütün olarak değerlendirilmesi önerildi. Dayıbaşılık sisteminin ortadan kaldırılması gerektiği ifade edildi. Soma’da yaşamlarını kaybeden işçilerin ailelerine yönelik yapılan sosyal yardımların tüm maden kazalarında uygulanması gerektiği dile getirildi. Yaşam odalarının kurulması önerildi.
DOĞAL KARŞILAMA YANILGISI
220 sayfalık raporda ayrıca maden sektöründe yaşanan iş kazalarını doğal karşılama yanılgısına düşmeyerek, herkesin üzerlerine düşen sorumluluğu tam olarak idrak etmesi gerektiği vurgulandı.
TAŞERONA ELEŞTİRİ
Devlet, işveren, çalışanlar, sendikalar, üniversiteler ve meslek örgütlerinin ortak çabası ile iş sağlığı ve güvenliği kültürünün oluşturulması gerektiği belirtildi. Taşeron ve redevans sistemi eleştirildi. 54 maddelik tespit ve öneride bulunuldu. MİGEM’in ihtiyacı karşılamada yetersiz olduğu ve yeniden yapılandırılması gerektiği belirtildi.
BUGÜN GAZETESİ