Yapılan yasadışı eylemler, yıllardır Türkiye'nin başını ağrıtıyor.
Özellikle
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (
AİHM) taşınan bazı karanlık uygulamalar, ülkeyi hem yüklü miktarlarda tazminatla karşı karşıya bırakıyor, hem de
insan hakları imajına büyük
darbe vuruyor. Türkiye AİHM'de, hakkında en fazla
dava açılan ülkeler arasında Rusya'dan sonra 2'nci sırada geliyor. Türkiye ile ilgili 9 bin dava halen askıda. Bunların üçte ikisi, adil yargılama ve mülkiyet hakkı ihlalleriyle ilgili. Yaşama hakkının ihlali, işkence ve kötü muamele iddialarının yer aldığı başvuru sayısı ise 440.
Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, Türkiye bireysel başvuru hakkının tanındığı 1990'dan 2006'ya kadar 567 AİHM kararı sonucunda 33 milyon
Euro tazminata mahkûm edildi. Bu kararların büyük bölümünü
OHAL bölgesindeki hak ihlalleri oluşturuyor.
JİTEM adının ilk kez
mahkeme tutanaklarına girdiği
Yüksekova çetesi davasında ve yazar
Musa Anter cinayetinde AİHM, Türkiye'yi tazminata mahkum etti. 1989'da Cizre'nin
Yeşilyurt köyündeki operasyonda köylülere insan dışkısı yedirilmesiyle ilgili davada verilen tazminat miktarı ise, her bir
mağdur için 300 bin
Fransız Frangı
JİTEM,
emekli Albay Arif Doğan'ın
Ergenekon kapsamında tutuklanmasıyla yeniden gündeme geldi. Doğan ifadesinde bu oluşumun kurucusu ve uygulayıcısı olduğunu açıkladı. Türkiye'yi AİHM'de tazminata mahkum eden olayların büyük çoğunluğu JİTEM mensupları tarafından gerçekleştirildi. Yasadışı yapılanmanın adı mahkeme tutanaklarına ilk kez Yüksekova
Çetesi'yle girdi. Kamuoyunda 'üniformalı çete' olarak bilinen yapılanmanın içinde emekli Albay Doğan da bulunuyor. AİHM,
Yüksekova Çetesi davasından Türkiye'yi 103 bin Euro ödemeye mahkum etti.
Doğan'ın adı, 72 yaşında öldürülen
Kürt yazar Musa Anter cinayetinde de geçiyor. Anter 1992 yılında
festival için gittiği Diyarbakır'da otelden alınarak öldürülmüştü. JİTEM elemanlarından
Abdülkadir Aygan, olayda bizzat rol aldığını söylemişti. Türkiye bu cinayetten de 28 bin 500 Euro ödemeye mahkum edildi.
Türkiye'nin ceza aldığı diğer bir dava ise 1989'da Cizre'nin Yeşilyurt köyünde
Binbaşı Cafer
Tayyar Çağlayan yönetimindeki operasyonda köylülere insan dışkısı yedirilmesi. Yeşilyurtluların uzun uğraşları sonucu açılan davada dışkı yedirme olayı reddedildi, Çağlayan 'kötü muamele' nedeniyle 3 ay
hapis cezasına çarptırıldı. Bu da ertelendi. Köylüler, mahkemelerin reddettiği dışkı yedirme olayı nedeniyle AİHM'ye başvurdu. Türkiye, 1994'te 'kötü muamele, işkence ve dışkı yedirme' gerekçesiyle mahkûm oldu. Her bir mağdura da 300 bin Fransız Frangı ödenmesine karar verildi.
ZAMAN