Türk Tarih Kurumu Başkanı (TTK) Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu, Ermenilere ait toplu mezar olduğu iddia edilen yerde İsveç Stockholm Söderstörns Üniversitesi'nden Prof. David Gaunt ile incelemelerde bulundu. İnceleme öncesinde Nezirhan Oteli'nde bir araya gelen iki bilim adamı beraberindekilerle öğle yemeği yedi. Yemeğin ardından incelemenin yapılacağı Mardin'in Nusaybin ilçesine bağlı Kuru Köyüne geçen ekip, söz konusu mezar yerine indiler. TTK Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu, İsveçli bilim adamı Prof. David Gaunt ile burada incelemelerde bulundu. İncelemenin ardından, gazetecilere açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Halaçoğlu, Prof. Gaunt'un mezardan kemik ve toprak örneği almak istemediğini kaydetti. ''Bu kadar uzun yoldan geldikten sonra örnek almalıydı'' diyen Halaçoğlu, kendilerinin buradan aldıkları numunenin incelemesini yaptıracaklarını belirtti. Bu bölgenin Ermeni yerleşim birimi olmadığına da dikkati çeken Halaçoğlu, mezarın bütün özellikleriyle Roma dönemine ait olduğunu gördüklerini söyledi. "İSKELETLERİN OLMADIĞINI GÖRDÜK" İncelemenin ardından Gaunt ile Halaçoğlu, Nezirhan Oteli'ne dönerek, burada basın toplantısı düzenlediler. Gaunt, geçen yıl Türk medyasında çıkan bazı yazılar üzerine uzun yollardan buraya geldiğini dile getirerek, amacının TTK ile ileriye dönük işbirliği yapmak olduğunu söyledi. Mezara indiklerinde büyük bir hayal kırıklığına uğradığını belirten Gaunt, şöyle konuştu: "Buraya araştırma için geldiğimiz kemikler ve iskeletler mezarda yoktu. Yani bende oluşan intiba, bu mezar hiçbir bilimsel araştırma yapılamayacak bir mezardır. Mezar o kadar değişikliğe uğraşmış ki, tanınmaz hale gelmiş. Yani sonuç olarak bu mezarın bilimsel araştırma için uygun olmadığını bildirmek zorundayım. O zaman bize bu mezarın söz konusu mezar olmadığını söylemekten başka bir şey demek kalmadı." Bu incelemenin ortak bir çalışmanın başlangıcı olabileceğine işaret eden Gaunt, "Bugün ikimiz de o mezara girdik ve kirlendik. Sayın Halaçoğlu gelecekte de benimle böyle kirlenmek istiyorsa, ben hazırım." diye konuştu. "KATLEDİLEN TÜRKLERLE İLGİLİ DE ÇALIŞMA YAPILMALI" TTK Başkanı Prof. Dr. Halaçoğlu da Gaunt'un Türkiye'deki bazı medya organlarında çıkan kimi haberleri dikkate alarak söz konusu araştırmaya karar verdiğini söyledi. Bu basın organları arasında yer alan Nokta Dergisi'nin söz konusu mezardan bahsederken Slovenya'daki bir toplu mezarın fotoğrafına yer verdiğini de anlatan Halaçoğlu, Mardin Valiliği'nin İl Kültür Müdürlüğü'ne direktif vererek, mezarla ilgili rapor hazırlattığını ve mezarın Roma dönemine ait olduğunu tespit edildiğini söyledi. Bugünkü araştırmada da mezara beraberce indiklerini, ancak Gaunt'un numune almak istemediğini kaydeden Halaçoğlu, ''Biz gittiğimizde mezarın tabii ki üzeri açılmıştı, üzerinden kış geçtiğinden mezar suyla dolmuştu. Yani eski şeklini yitirmişti'' diye konuştu. İncelemenin çok önemli bir başlangıç olduğuna inandığını dile getiren Halaçoğlu, Gaunt'un Tarihsel Adalet ve Uzlaşma Enstitüsü'nde proje yürüttüğünü hatırlattı. Halaçoğlu, ''Bizim kendisine çağrımız Ermeni komitelerinin katlettiği Türklerle ilgili de ortak bir çalışma yapabilmek'' dedi. SORULAR Daha sonra Gaunt ile Halaçoğlu, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Gaunt bir soru üzerine, kendisini Türkiye'ye kadar getiren Türk medyasındaki yazıların, 1915'teki belgelere çok uyduğunu söyledi. Gaunt, ''Peki size başka bir mezarın gösterildiğini mi iddia ediyorsunuz?'' şeklindeki soru üzerine, ''Böyle söylenceler kulağıma geldi. Ama bunu ispat edemem, ancak gördüm ki, oradaki kuru kafa ve iskeletler yoktu'' diye konuştu. Mezarın suyla dolu olduğunu kendisinin de gördüğünü dile getiren Gaunt, burada detaylı araştırma yapılması için Türkiye Cumhuriyeti devletinin iznine gerek olduğunu söyledi. ''Peki sizce bu mezar 2 bin sene öncesine ait bir Roma mezarı olabilir mi?'' sorusuna da Gaunt, ''Evet, olabilir. Ancak o zaman kemikler getirilip bence oraya bırakılmıştır'' dedi. Prof. Dr. Halaçoğlu da bir soru üzerine, Gaunt ile uzun süredir yazıştıklarını ve mezardan numune alarak araştırma yapmayı öngördüklerini kaydetti. Gaunt'un detaylı inceleme için devletin ve savcılığın iznine gerek duyulduğunu söylediğini hatırlatan Halaçoğlu, ''Bizde öyle bir şey yok'' dedi. Gaunt'un, mezara indiğinde numune almaktan kaçındığını ancak kendilerinin aldıkları numuneler üzerinde araştırma yaptıracaklarını kaydeden Halaçoğlu, ''Sayın Gaunt ile mezarda araştırma yapacaktık. Kendisine kürek de verdik, ancak o örnek almak istemedi'' diye konuştu. Tarihçilere ve bilim adamlarına düşenin 1915'te neler yaşandığını araştırmak olduğunu ifade eden Halaçoğlu, soykırım olup olmadığına ancak hukukun karar verebileceğini sözlerine ekledi. A.A