İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş tarafından işletilen ve 31 Ocak 2009'da açılışı gerçekleştirilen “Panorama 1453 Tarih Müzesi”, yerli ve yabancı ziyaretçilerin akınına uğruyor. Müze ziyaretçileri, üç boyutlu görüntüler ve mehter marşı eşliğinde, İstanbul'un fethini ve 29 Mayıs 1453 sabahını adeta yaşıyor. Dünyada tek tam panoramik müze unvanına sahip olan 3 bin metrekarelik alan üzerine kurulu müzede, 10 bine yakın figür resmediliyor. İstanbul'un fethedildiği ve Fatih'in otağını kurduğu alanda, Eski Topkapı Otogarı'nın bulunduğu alanın Topkapı Kültür Parkı'na dönüştürülmesi neticesinde oluşturulan müze, tarih ile bugün arasında da bir köprü kuruyor. FETHİN 556. YILINDA ZİYARETÇİ AKINI İstanbul'un fethinin 556. yıl dönümü dolayısıyla da çok sayıda kişi, “Panorama 1453 Tarih Müzesi”ni ziyaret ediyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından 31 Ocak 2009 tarihinde açılan müzeyi, Şubat ayında 82 bin 151, Mart ayında 105 bin 412, Nisan ayında 110 bin 553, Mayıs ayında ise 92 bin 383 kişi ziyaret etti. Müzeyi gezenler, ister Sultan II. Mehmed'in ordusunda bir asker, ister bağımsız bir gözlemci veya yabancı bir gezgin olarak, İstanbul'un fethine yeniden tanık olup, kente giriliş anını yaşıyor. Macar top ustası Urban'ın döktüğü toplara dokunup Kostantinopolis'in surlarına doğru onların patlamalarına şahitlik etme fırsatı bulan ziyaretçiler, Sultan II. Mehmed'in binlerce askerinin tekbir seslerini ve Mehter Marşı'nı yine bu müzede duyuyor, dörtnala giden atların nal seslerini, savaşan askerlerin kılıçlarından çıkan şakırtıları işitiyor, atılan okların kulaklarının dibinden geçtiğini hissedebiliyor. MÜZENİN ÖZELLİKLERİ Müzeye gelen ziyaretçiler, üç boyut etkisini algılayabilmek için resme 14 metre uzaklıktaki bir platformdan bakıyor. 650 metrekarelik alanı gerçekten üç boyutlu olan ve kuşatmada kullanılan topların, top arabalarının, barut fıçılarının imitasyonlarının yer aldığı müzedeki 2 bin 350 metrekarelik iki boyutlu resim alanı ise üç boyutlu bölgenin hemen arkasından başlıyor. Fetih resmi, birebir insan büyüklüğünden başlayıp bütün detaylarıyla ince ince ufka doğru küçülüyor. Eserde, 10 bin civarında figür yer alıyor. Genellikle tarihteki önemli olayları tablolaştırmak için yapılan panoramik müzelerden dünyada 30 adet bulunuyor. Bu müzeler arasında ise en çok “Waterloo Savaşı Panoraması”, Osmanlı-Rus Savaşı'nı anlatan “Kırım Savaşı Panoraması”, Napolyon'un “Moskova Savaşı Panoraması”, “Plevne Müdafaası Panoraması” ve “Mesdag Panoraması” dikkati çekiyor. Çoğu 1800'lü yıllarda yağlı boya tekniğiyle ve olayın geçtiği yerde yapılan bu müzelerin bazıları yatay, bazıları da dikey olarak yarım panoramik müze özelliğini taşıyor. “Panorama 1453 Tarih Müzesi”nde ki resim, tam panorama olması nedeniyle diğer müzelerden ayrılıyor. Tam panorama, her yönde panoramik olmayı ifade ediyor. Gökyüzü de kubbesel olarak kesintisiz ve resmin üst bölümünü kapatıyor. Resim tam çerçevesiz ve sınırsız. Resmin bittiği yer diye bir sınır olmadığı için, resme bakan kişi optik alışkanlıklarıyla eserin gerçek boyutlarını kavrayamıyor. Müze, kapalı bir mekana girildiği halde, bir şekilde tekrar üç boyutlu dış mekana çıkılmış duygusunu yaşatıyor. AA