Soma'daki maden faciası madencilerin maskelerini gündeme taşıdı. Madencilerin bir kısmında 20-30 TL’ye satılan toz maskelerinin olması eleştirildi. Almanya gibi madenciliğin ileri düzeyde olduğu ülkelerde fiyatı 200 TL ile bin TL arasında değişen filtreli maskeler kullanılması, insan canına verilen değeri gözler önüne serdi..
Beş gün önce Manisa Soma’da yaşanan maden faciasıyla bir kez daha gündeme gelen iş güvenliği tartışmaları hız kesmeden sürüyor. 300’ün üzerinde madencinin ölümüyle sonuçlanan facianın ardından madencilerin yaşamını kurtarabilecek araçlardan bir tanesi olarak değerlendirilen karbonmonoksit filtreli maskelerin yasal olarak zorunlu olmasına rağmen kullanılmaması eleştiriliyor.
Yangında oluşacak karbonmonoksit ve diğer zehirli gazları engelleyen filtrelerin madencilerin maskelerinde olması gerekirken, Soma’da çoğu madencinin maskesinin bu standartlara uymaması tepki çekiyor. Toz maskesi ya da filtresi olmayan temel maskeler ortalama 20-30 TL’ye satılırken, bu maskeler filtreler eklenip sofistike hale geldikçe fiyatları artıyor.
1 SAATE KADAR KORUMA
Daha kompleks bir maskeye karbonmonoksit filtresi takılması halinde bu maskelerin fiyatı filtrenin kapsamı ve kalitesine göre 200 TL’den bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Almanya gibi madencilikte gelişmiş bir ülkede karbonmonoksit filtreli ortalama bir maskeyi 300 TL’ye bulmak mümkün. Türkiye’de ise yasal zorunluluk olmasına rağmen karbonmonoksit filtreli maskeler ‘yüksek maliyet’ nedeniyle kullanılmıyor. Uzmanlar, karbonmonoksit filtreli maskelerin 20 dakikadan 1 saate kadar koruma sağlayabileceğine dikkat çekiyor. Yoğun zehirli gazların olduğu bir ortamda koruma süresi düşerken, daha düşük yoğunluklu gazların olduğu ortamlarda ise koruma süresi artabiliyor. Buna ek olarak, filtrelerin ortalama 6 ayda bir değiştirilmesi gerekiyor. Bir filtreli maskenin kullanım süresi 4-5 yılı geçmiyor.
SOMA'DA BAZILARINDA DEĞİL TOZ MASKESİ, HİÇ MASKE YOKTU
Türkiye Devrimci Maden Arama İşletme İşçileri Sendikası (DevMaden Sen) Başkanı Tayfun Görgülü, Soma’da ağırlıklı olarak standartları karşılamayan maskeler kullanıldığını söyledi. Görgülü, işletmelerin maliyetleri kısmak için en ucuzunu kullandığını belirtirken, “Ya son kullanma tarihi geçmiş ucuz maskeler var ya da hiç maske yok işçilerde. Oysa filtreli maske yasal zorunluluk” dedi.
TÜPSÜZ MASKE 2 TÜR
Madenlerde kullanılan filtresiz maskeler, toz maskeleri gibi gaza karşı koruma içermiyor. Filtreli maskeler ise havadaki zehirli gazları engelliyor. Bu maskeler havadaki zehirli gazı engelliyor, ancak oksijen yüzde 18’in altına inince ortamda oksijen kalmadığı için işe yaramıyor.
TÜP TAKMAK 750 EURO
Daha uzun koruma sağlayabilecek tüplü maskeler ise daha da pahalı olması nedeniyle neredeyse hiç tercih edilmiyor. Oksijen tüplerinin takılması ortalama 750 Euro’luk bir ek maliyet çıkarıyor. Bu nedenle işletmeler daha çok tam yüz maskeleri tercih ediyor.
