Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) kapatmaya hazırlandığı dershanelerin özel okullara dönüştürülmesinin kolay olmadığı araştırma raporlarıyla bir kez daha gözler önüne serildi. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın (SETA) Mart 2011’de hazırladığı dershane raporunda çok önemli tespitlere yer verildi.
Murat Özoğlu tarafından hazırlanan ve Erol Mutlu, Bekir Gür, Zafer Çelik ile Hatem Ete’nin de katkı sunduğu “Özel Dershaneler: Gölge Eğitim Sistemiyle Yüzleşmek” isimli raporda dershanelerin özel okullara dönüştürülmesinin zor olduğu detaylarıyla anlatıldı.
ACELECİ BİR TAVIRLA YAZILMIŞ
Bugün'de yer alan habere göre; 2014 yılı sonuna kadar özel dershanelerin yüzde 70’inin özel okula dönüştürülmesinin sağlanacağı öne sürülen planla ilgili SETA raporunda önemli uyarılar yapılarak, “Öncelikle, dershaneler ve özel okullar, mevcut sistemde farklı amaç ve işlevlere hizmet eden kurumlardır; birinin ötekinin yerini doldurması düşünülemez. Özel okulda okuyan öğrencilerin bir kısmının aynı zamanda özel dershaneye devam etmesi bu farklılığa işaret etmektedir” deniliyor.
FİZİKİ ŞARTLAR DÖNÜŞÜME ENGEL
Raporda şunlar aktarılıyor: “Özel okullarda aranan bahçe şartını ya da müstakil bina şartını sağlayacak nitelikte dershane neredeyse hiç yoktur. Yine mevzuatta özel okul binalarının 100 metre yakınında eğlence yeri olmaması gerekirken, özel dershanelerin eğlence yerleri ile aynı binada bulunmaması yeterli görülmektedir.
ÖĞRENCİ BULMAKTA ZORLANIYORLAR
Ayrıca, raporda şu tespit yapılıyor: “Özel okullar ücretli öğrenci bulmakta zorlanmaktadır; bu yüzden özel okul sayılarının artırılması zordur. Dolayısıyla, mevcut durumda özel okullarda öğrenci talebinde yaşanan sıkıntılar ortadayken, özel dershanelere bina, arsa, vergi muafiyeti gibi teşviklerin verilmesi, özel dershane sahiplerini harekete geçirmeyecektir. Ayrıca, özel dershanelere duyulan talep azaltılmadan, mevcut dershanelerin özel okula dönüştürülmesi, kayıt dışı özel ders etkinliğini tetikleyecektir”
Dershaneye gidenlerin yüzde 85’i dargelirli
Raporda “Dershaneye zenginlerin çocukları gidiyor” görüşünü de çürüten bir araştırmaya yer veriliyor. Araştırmada dershaneye giden öğrencilerin daha çok gelir düzeyi orta ve düşük seviyede olanlardan oluştuğu ortaya çıkıyor.
Yeraltına çekilir, elit tabaka ulaşır
*Dershanelerin doğmasına ve yaygınlaşmasına sebebiyet veren faktörler ve eğitim sistemindeki aksaklıklar çözüme kavuşturulmadan dershanelerin kaldırılmasına yönelik atılacak adımlar okullardaki kaliteyi artırmayacağı gibi, Güney Kore örneğinde olduğu gibi özel dershanelerin yer altına çekilmesine ve sadece elit tabakanın alabildiği daha pahalı bir eğitim modeline dönüşmesine sebebiyet verebilir.
*Dershanelerin özel okullara dönüştürülmesi önerisi, şu an için uygulanabilir ve gerçekçi bir plandan yoksundur. Zaten özel okullara giden öğrencilerin de ayrıca dershaneye devam etmesi, dershanelerin özel okullardan farklı bir işlev gördüğünün en önemli göstergesidir.
