Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'a göre bölünmüş yollarda hız sınırı 110 kilometreye çıkartıldı. Kanunla, Karayolları Genel Müdürlüğü özel bütçeli ''tüzel kişilik'' oldu. Görev ve yetkileriyle hizmet birimleri yeniden düzenlenen Genel Müdürlük, gerektiğinde, yapılacak yatırım ve hizmetlerle ilgili görevlendirilen şirketlere ortak olabilecek. Kanuna göre, Karayolları Genel Müdürlüğü, otoyol, devlet ve il yollarında kara yolu sınır çizgisi içinde kalan uygun alanlarla, sınır çizgisi dışında kendisine devir ve temlik edilmiş veya mülkiyetinde olan diğer alanlardaki taşınmazların, tesislerin kiraya verilmesi, bunlar üzerinde irtifak hakkı, kullanım izni veya ön izin verilmesi gibi işlemleri yapacak veya yaptıracak. Genel Müdürlüğün, taşınmaz satışından veya kiraya verilmesinden, işletme hakkı verilen hizmet tesislerinden elde ettiği kazançların da aralarında bulunduğu gelir kalemleri vergiden muaf olacak. Karayolları Genel Müdürlüğünün her türlü iç ve dış borçlanması Hazine Müsteşarlığının iznine bağlı olacak. Otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı kara yollarının ücretli kesimlerini, Genel Müdürlüğün teklifi üzerine, Ulaştırma Bakanı belirleyecek. Bu kara yollarının geçiş ücretleri ile bunun yeniden düzenlemesi; ücretlendirilen kara yolunun mesafesi, trafik yoğunluğu, aracın cinsi, sosyal ve ekonomik faktörler dikkate alınarak çıkarılacak yönetmeliğe göre Genel Müdürün teklifi üzerine bakan onayıyla yürürlüğe girecek. Ücretli otoyollar ile erişme kontrollü kara yollarının işletme hakkı verilen veya devredilenler hariç, ücretsiz olması uygun görülen kesimleri ve ücretsiz geçiş yapmasına izin verilecekler genel hükümlere göre belirlenecek. İşletme hakkı verilen veya devredilen kara yollarında geçiş ücretiyle, ücretsiz geçiş yapmasına izin verilecek olanlar, taraflar arasında imzalanacak sözleşmelerde düzenlenecek. Belediye sınırları içindekiler de dahil olmak üzere, Genel Müdürlüğün görev alanındaki kara yolları, Genel Müdürlüğün teklifi ve bakan onayıyla erişme kontrollü kara yoluna dönüştürülebilecek veya erişme kontrolü kaldırılabilecek. Erişme kontrolü uygulanması nedeniyle kara yolu sınırına bitişik taşınmaz sahiplerinin kara yollarına giriş ve çıkışlarının iptal edilmesi halinde; Genel Müdürlük tarafından taşınmaz sahiplerinin ulaşımları, toplayıcı yol yapılarak veya kısa mesafeden yararlanarak sağlanacak. İMAR PLANI Belediye ve mücavir alan sınırları dışında, erişme kontrolü uygulanan kara yolu çevresinde, ilgili idarece imar düzenlemesi yapılmadan önce Genel Müdürlüğün görüşü alınacak. Olumlu görüş alınmadan imar planı kesinleştirilemeyecek. Erişme kontrolü uygulanan kara yolları sınırları içinde Genel Müdürlüğün izniyle kurulacak tesis veya yapılacaklar dışında tesis kurulamayacak, faaliyette bulunulamayacak. Bu tesisler, İmar Kanunu'nda öngörülen yapı ruhsat hükümlerine tabi olmayacak. Kara yolunu etkileyen deniz, göl, nehir ve dere kenarları da dahil yol kenarlarında maden arama ve işletme ruhsatı verilmeden önce Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınacak. ARAZİ DÜZENLEMESİ VE TRAMPA YETKİSİ Karayolları Genel Müdürlüğünün yapacağı kamulaştırma yöntemleri de yeniden düzenleniyor. Buna göre, görev alanına giren her türlü kara yolunun yapımı, geliştirilmesi, çevresinin korunması, düzenlenmesi, tesislerin yapımı için gerekli arazi ve taşınmazları kamulaştırabilecek. Genel Müdürlük, ihtiyaç duyacağı taşınmazların kamulaştırılmasında kamulaştırma bedellerine karşılık gelmek üzere, Hazine taşınmazlarıyla trampa yapabilecek. Kara yollarının sınırları dahilinde her türlü su, kanalizasyon, doğal gaz, petrol boru hatları, elektrik ve haberleşme hatlarıyla benzeri tesisat kurulması Genel Müdürlüğün iznine tabi olacak. İŞLETME HAKKI DEVRİ Genel Müdürlüğün sorumluluğundaki otoyollar ile bunlar üzerindeki bakım, işletme tesisleri, diğer mal ve hizmet üretim birimleri ve varlıklarının işletme hakkı devredilebilecek. Devir işlemi Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca gerçekleştirilecek. Mevcut otoyollarının işletme hakkının verilmesi imtiyaz sözleşmeleriyle düzenlenecek. İşletme hakkı verilen otoyollarda uygulanacak geçiş ücretin belirlenmesinde yasanın yürürlük tarihindeki ücretler esas alınacak. GEÇİŞ ÜCRETİ ÖDEMEYENLERE CEZA Kanun, otoyol ve erişme kontrollü kara yollarında geçiş ücreti ödemeyen sürücülere o güzergahın en uzun mesafesi için ödenen ücretinin 10 katı tutarında idari para cezası getiriyor. Erişme kontrolü uygulanan kara yollarında kısıtlanan ve yasaklanan işleri yapanlarla koruma alanı içine giren hayvan sahiplerine 500 lira para cezası uygulanacak. Kara yollarında çevre kirliliğine neden olan, trafik güvenliğini tehlikeye sokan, atık madde, moloz bırakanlara Çevre Kanunu hükümleri çerçevesinde ceza uygulanacak. Şehirlerarası yolcu ve yük taşıyanlar, umuma açık yerlerde çevreyi kirletenlere en az 500 lira idari para cezası verilecek. Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğal gaz, altyapı, katı atık bertaraf tesisleri, baraj, gölet, sokak hayvanları barınağı ve mezarlıklar ile devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin devlet ormanları üzerinde bulunmasında kamu yararı olması halinde bedeli karşılığında Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilebilecek. Turizm dışındaki izinlere konu tesislerin, üçüncü kişilere kiralanması halinde orman sayılan alana ilişkin kira bedelinin yüzde 50'si Orman Genel Müdürlüğü özel bütçe hesabına izin sahibi tarafından yatırılacak. 8 Kasım 2003 tarihinden önce verilen turizm ve diğer izinlerin kesin izin hakları devam edecek. İzinli saha içinde kalmak kaydıyla mevcut tesislere tadilat, kapasite, tür ve sınıf değişikliği izni verilebilecek. Çevre ve Orman Bakanlığınca verilen tadilat, kapasite, tür ve sınıf değişikliği izinleri dahil olmak üzere, daha önce turizm amaçlı tesisler için verilen izinler ile diğer izinler, talep halinde irtifak hakkına dönüştürülebilecek. BÖLÜNMÜŞ YOLLARA YENİ HIZ SINIRI Yasayla, bölünmüş (duble) yollardaki hız sınırı 90 kilometreden 110 kilometreye çıkarılıyor. Hız sınırı, çift yönlü kara yollarında 90 kilometre, otoyollarda ise 120 kilometre olarak uygulanmaya devam edecek. Büyükşehir belediyelerince yapımına başlanan, ancak bitirilemeyen metro ve benzeri raylı sistemlerin inşaatı Ulaştırma Bakanlığınca tamamlanacak. Sürücülere ait bilgiler ile araçlarda meydana gelebilecek teknik veya hukuki değişiklikler; haciz, rehin, ihtiyati tedbir, belge iptali gibi kısıtlayıcı şerhlerin işlenilmesi ve kaldırılması işlemleri elektronik sistemle yapılabilecek. Sürücü belgesi ve tescil işlemlerine ilişkin bilgiler, Emniyet Genel Müdürlüğünce ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından elektronik sistemle temin edilebilecek. YOLCU VE YÜK TAŞIMACILIĞINDAKİ CEZALAR Yasayla yolcu ve yük taşımacılığı ile ilgili cezalar da yeniden düzenlendi. Buna göre, taşıma sınırı üzerinde yolcu alanlara taşıdığı fazla yolcu başına 60 TL ceza verilecek. Araçlardaki yükleme ve taşıma gibi konularda trafik güvenliğini tehlikeye düşürenlere de 125-1000 TL arasında değişen ceza öngörülüyor. Sorumluluk ve giderleri araç işletenine ait olmak üzere fazla yolcular, en yakın yerleşim birimlerinde indirilecek; ayrıca tehlikeli ve zararlı maddelerle, taşınması özel izne bağlı olan eşyayı taşıyan araçlar, gerekli izinler alınıncaya kadar trafikten men edilecek. Azami yük ağırlığının üzerinde yük taşıyan araçlara verilecek ceza, fazla yükün ağırlığına göre artırılacak. Buna göre, bu yüklerin yüzde 10-25 arasında fazlasını taşıyanlara 500-3000 TL arasında ceza verilecek. Yasada, ağırlık ve boyut kontrol merkezlerine girmeyenlere de 1000 TL ceza öngörülüyor. Uluslararası taşımacılık yapan yabancı plakalı araçlar para cezalarını ödememeleri durumunda yola çıkarılmayacak. Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğünde çalışan sözleşmeli personele, bakanlık döner sermaye gelirlerinden, en yüksek devlet memur aylığının ek gösterge dahil yüzde 200'ünü geçmemek üzere kadro unvanı, görev ve sorumluluğu, çalışma şartları dikkate alınarak ek ödeme yapılacak. SÖZLEŞME FESHİ Yap-işlet-devret modeliyle genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri tarafından gerçekleştirilen yatırım ve hizmetlere ilişkin sözleşmelerin süresinden önce feshedilerek, feshin ilgili idarelerce devralınması halinde, sözleşmelerde öngörülmüş olması kaydıyla söz konusu yatırım ve hizmetler için sağlanan dış finansmanı üstlenecek kuruluşu ve üstlenim koşullarını Bakanlar Kurulu belirleyecek. Devlet Demir Yolları Genel Müdürlüğünde, tren üzerinde fili görev yapan sözleşmeli personele, trende yaptığı sürelere göre 1 yada 2 öğün ücretsiz yemek veya kumanya verilebilecek.