Finlandiyalı öğrenciler 2006 yılında, fen ve okuma alanlarında, gelişmiş ülkeler arasında en yüksek başarı ortalamasını elde etmişti. 15 yaş grubu için OECD tarafından düzenlenen ve PISA olarak bilinen sınavlarda, Finlandiyalı öğrenciler matematikte de Güney Koreli öğrencilerin ardından ikinci gelmişlerdi. Güney Kore'de okul saatleri uzun, ders geçme kuralları da diğer ülkelere göre ağır. Finlandiya'da ise durum bu ülkeye göre epey farklı. Öncelikle Finlandiya, daha önceki PISA sınavlarında da en tepede yer almıştı. Finlilerin eğitim felsefesi, herkesin derse katabileceği birşeyler olduğu ve bazı konulara takılıp geride kalanların ihmal edilmemesi. Hemen her derste uygulanan bir taktik ise belli konularda takılıp kalan öğrencilere yardım etmek üzere, sınıfta fazladan bir öğretmenin daha bulunması. Ancak öğrenciler belli konulardaki yetenek düzeylerine göre ayrı sınıflara bölünmüyor. Finlandiya eğitim bakanı Henna Virkkunen'in bir sonraki hedefi, en zeki öğrencilere de daha yakından eğilebilmek. Bakan, eğitim sistemlerinin öğrenme güçlüğü olan öğrencileri de ciddi bir şekilde desteklediğini ancak çok yetenekli çocukların da daha fazla ilgiyi hak ettiğini söylüyor. Bu konuda pilot bir proje de başlatmışlar. Okula başlama yaşı OECD'ye göre, gelişmiş ülkeler arasında okul saatleri en kısa olan ülke Finlandiya. Bu da Fin eğitim sistemin bir diğer yönünü ortaya koyuyor. Ülkede ilk ve orta öğrenin birleştirilmiş durumda. Çocuklar 13 yaşında okul değiştirmek ve eğitimlerinin normal akışını değiştirmek zorunda kalmıyor. Öğretmenler bu durumun çocukları tanıma açısından, kendi işlerini de kolaylaştırdığını düşünüyor. Finli çocuklar ilkokula yedi yaşında başlıyor. Bunun da nedeni, çocukların oyun aracılığıyla öğrenmeye yatkın oldukları dönemin ardından, okula daha istekli başlayabilmesi. Öğretmen ve veli faktörü Amerika Birleşik Devletleri'nde ise "Şayet eğitim pahalıysa, cehaleti deneyin" felsefesinin uygulandığı eleştirisi yapılıyor. Bu arada Finli veliler de çocuklarının başarısında pay sahibi. Ülkede evlerde ailece kitap okuma kültürü bulunuyor. Ayrıca aileler çocuklarının öğretmenleri ile sürekli temas halindeler. Finlandiya'da öğretmenlik, itibarlı bir meslek. Öğretmenler yüksek niteliklere sahip, öğretim standartları da yüksek. Ülkede eğitim sisteminin başarısı, kısmen kültür ile bağlantılı. Kuralların azlığı Öğrenciler rahat ve samimi bir ortamda ders görüyor. Finlandiya ayrıca çok fazla göç almayan bir ülke. Bu durumda çocuklar okula başladıklarında çoğunluğun anadili Fince oluyor. Bu da diğer gelişmiş toplumların yaşadığı birtakım sorunlarla karşılaşmamalarını sağlıyor. Sistemin başarısı, özün ayrıntılardan arındırılmasında yatıyor. Siyasi reçetelerden muaf, özgür okullara vurgu yapılıyor. Tüm bu faktörler de, onlara göre, hiçbir çocuğun gerilerde takılıp kalmamasını sağlıyor. BBC