Savcılara 2.5 saat ifade veren 12 Eylül Darbesi'nin lideri Kenan Evren, kendini TSK İç Hizmet Kanunu 35. madde ile savunarak “Pişman değilim, ülkenin şartları onu gerektiriyordu. Şimdi olsa yine yapardım” dedi. 12 Eylül askeri darbesine yönelik soruşturmada dün tarihi adım atıldı. Darbenin mimarlarından dönemin Genelkurmay Başkanı ve Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Kenan Evren, Ankara Merkez Orduevi'ndeki lojmanında savcılara ifade verdi. “Darbeyi yapmaktan pişman olmadığını, aynı şartlar şimdi olsa yine yapacağını” söyleyen Evren'in “Darbeyi neden yaptınız” sorusu karşısında kendini TSK İç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesiyle savunduğu öğrenildi. Kenan Evren'in ifadesini soruşturmayı yürüten Ankara Özel Yetkili Başsavcı Vekili Hüseyin Görüşen ile özel yetkili Savcı Kemal Çetin aldı. Savcıları orduevinin kapısında karşılayan Evren'in avukatı Ömer Nihat Özgün ile bir avukat ve bir zabıt katibi sorgu sırasında da hazır bulundu. İfade sırasında Evren için sağlık ekibi hazır bekletilirken, ara ara tansiyonu da ölçüldü. Kendini 35. madde ile savundu 2.5 saat süren sorgu sırasında savcılar tarafından Evren'e darbe ve hazırlık süreciyle ilgili 12 soru soruldu.Evren, 21 sayfalık ifadesinde darbe süreciyle ilgili kendisine yöneltilen soruları kahve ve çay içerek cevapladığı belirtildi. Savcılar, Evren'e “Komuta kademesi olarak 12 Eylül darbesini neden yaptınız, darbe için bir ‘tertip' içerisine girdiniz mi?” sorularını yöneltti. Evren'e, darbe ortamına zemin hazırlayan Maraş Katliamı ve 1 Mayıs olaylarında askeri yönetiminin payı olup olmadığı da soruldu. Savcılara olumsuz bir tepki göstermediği belirtilen Evren'in ifadesinin toplam 21 sayfayı bulduğu, sorulara kısa ve geçiştirici cevaplar verdiği öğrenildi. Savcıların “darbeye zemin hazırladınız mı” soruna Evren net bir yanıt vermezken, olayların süreç içerisinde işlediğini kendilerinin bir tertibin içerisinde bulunmadıklarını söyledi. İfadesinde “darbe” kelimesi yerine ısrarla “müdahale” kelimesini kullandı. Evren'in ifadesindeki beş çarpıcı başlık şöyle: Darbe kararını tek başıma almadım Pişman değilim, ülkenin şartları onu gerektiriyordu. Şimdi olsa yine yaparım. Ülkenin şartları müdahele etmemizi gerektiriyordu biz de müdahale ettik. Müdahale öncesi hem dönemin Cumhurbaşkanı'nı hem de siyasileri uyardık. Ama kimse anlamadı. Müdahale kararını tek başıma almadım. Komuta kademesiyle karar verdik. Ülke elden gidiyordu. 35. Maddedeki yetkimizi kullandık. Savcı Görüşen'in Evren'e yönelttiği bazı soru ve yanıtları şöyle: Kan durmuyordu Soru: Neden darbe yaptınız? Evren: Ülke çok kötü durumdaydı, polis ikiye ayrılmış, dönemin eski Başbakanı (1980'de öldürülen Nihat Erim), generallik yapan (1992'de öldürülen Oramiral) Kemal Kayacan öldürülmüş, ülke çıkmaza düşmüştü. Çok bekledik, ama mecbur kaldık. TSK'nın İç Hizmet Kanunu'nun 35'inci maddesi gereği ülke yönetimine elkoymak zorunda kaldık. 27 Aralık 1979'da dönemin Cumhurbaşkanı'na ülkenin gidişatı hakkında bir mektup verdik. 19 ilde sıkıyönetim olmasına rağmen ülkede olaylar sonuçlanmıyordu. Kan durmuyordu. Ülke felç olmuş, iç savaşın eşiğine gelinmişti. Soru: Pişman mısınız? Evren: Hiç pişman değilim. Bugün olsa aynı şeyi yine yaparım. 12 Eylül 1980 öncesi ülkenin durumu şu an gözümün önüne geldiğinde tüylerim ürperiyor. Yetkim olsa, bugün aynı olaylar olsa yine yaparım. Soru: Yurtdışı desteği oldu mu? Evren: Hayır hiçbir yurtdışı desteği yoktu. Tamamen gelişen olaylar karşısında tek başıma verdiğim bir karar değil. Tüm kuvvet ve ordu komutanlarıyla birlikte verdiğimiz karardı. Çok bekledik yönetime el koymamak için. Ama zorunlu kaldık. Soru: Tahsin Şahinkaya 11 Eylül günü ABD'den döndü. ABD'den izin mi almaya gitmişti? Evren: Şahinkaya'nın seyahati NATO komutanları çerçevesinde düzenlenmiş bir ABD ziyaretiydi. Hatta gitmeden önce ‘iptal edeyim' dedi. Ben de ‘Git, ama 11 Eylül'de dön' emri verdim. 11 Eylül'de de geldi. İcazet alması söz konusu değildir. Soru: 12 Eylül 1980'de terör bir günde nasıl bitti? Evren: O siyasilerin, Süleyman Demirel'in söylevidir. 12 Eylül'de sokağa çıkma yasağı vardı. Sonra bir süre devam etti. İstihbarat birimlerine ve kaynaklarına ancak ulaşabildik. 6-7 ay sonra olaylar durulabildi. O tamamen siyasilerin ürettiği laflar. İfade sırasında sağlık açısından sıkıntı yaşanmadığını anlatan Evren'in avukatı Ömer Nihat Özgün, ifade sırasında Kenan Evren'in moralinin nasıl olduğunun sorulması üzerine, ‘'Gayet iyiydi'' yanıtını verdi. ABD'li AP'den ilginç ‘servis' EVREN'İN ifadesinin alındığı gün ABD'nin ünlü haber ajansı AP, ilginç bir fotoğraf servisi yaptı. AP, Evren'in ifadesinin alınmasıyla ilgili habere fotoğraf olarak Başbakan Erdoğan'la yan yana görüntüyü servis etti. Economist'in “CHP'ye oy verin” ve The New Yort Times'in “AK Parti'nin oyları artmamalı” haberlerinin ardından AP'nin yaptığı fotoğraf servisi dikkat çekici bulundu. Şahinkaya'yı yarın GATA'da Seçen sorgulayacak Kenan Evren'in ifadesinin alınmasının ardından gözler aynı soruşturma kapsamında ifadeye çağrılan dönemin Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya'ya çevrildi. İstanbul GATA'da tedavi gören Şahinkaya'nın ifadesinin İstanbul Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcı Vekili Fikret Seçen tarafından Çarşamba günü alınacağı öğrenildi. Seçen'in çarşamba günü sabah saat 10.00 sıralarında GATA'ya giderek, Şahinkaya'nın ifadesine başvuracağı belirtildi. GAZETELER