Rus ve Ermenilerin işgali altında kalan Erzurum'da 8 binin üzerinde insanın katledildiğini belirten Taşyürek hastalık, muhacirlik, kayıp, katliam gibi nedenlerden nüfusta 70 bin civarında azalma yaşandığını söyledi. Eğitimci Yazar Muzaffer Taşyürek, İnşirah Sahaf'ta Erzurum'un tarihte yaşadığı acıları anlattı. Erzurum'un 1914-1918 yılları arasında büyük acılar yaşadığını kaydeden Taşyürek, Şubat 1916'da Rusların eline geçen Erzurum'un iki yıldan fazla Türk yönetiminden mahrum kaldığına değindi. Bolşevik Devrimi üzerine Osmanlı Devleti ile 1917'de anlaşma imzalayan Rusların Doğu Anadolu'yu boşaltmaya başladığını dile getiren Muzaffer Taşyürek, Ermeni çetelerinin Ruslar çekildikten Müslümanlara büyük katliamlar yaptığını, Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir Paşa kumandasındaki Türk askerinin 12 Mart 1918'de şehri Ermeniler'den kurtardığını söyledi. Ermeni çeteleri tarafından 8 bin 489 Türk'ün katledildiğini ifade eden Taşyürek, kurtuluşun ardından yapılan defin işlemlerinin 52 saat sürdüğünü belirtti. Katliama uğrayanlar, kaybolanlar, muhacir ve hastalık gibi nedenlerden Erzurum'da nüfusun 80 binlerden 8 binlere kadar düştüğüne dikkat çeken Taşyürek, "Erzurum'un Rus istilasından ve Ermeni katliamından kurtulduktan sonraki şehir nüfusu 8 bine kadar inmişti. Bu rakam, takip eden birkaç yıl içinde muhacirlerin geri dönmeleri ile artmaya başladı. 1922'de şehir merkezinde 15 bin civarında insan yaşıyordu. Kurtuluştan sonra yaşanan problemlerden birisi de köylerden şehre yönelik göçtü. Öyle ki, şehrin Ermeni işgalinden kurtarılmasından sonra şehirde bulunan yaklaşık 8 bin kişinin yarıya yakını köylerden göç etmiş insanlardan oluşuyordu. Zaten harabe haldeki şehir, bu göçlerle âdeta köyleşmişti. Hayatta kalmak amacıyla şehre gelmiş olan bu insanlar mahalle aralarındaki evlerde hancılık yaparak veya gündelik işlerde çalışarak geçimlerini sağlamaya çalışıyorlardı." dedi. Ermeni çetelerinin şehri boşaltırken birçok yeri ateşe verdiğini söyleyen Taşyürek, hükümet konağı ile karşısındaki kolordu karargâhı olarak kullanılan binanın şehrin kurtuluşundan hemen önce Ermeniler tarafından benzin dökülerek yakıldığını açıkladı. CİHAN