Erdoğan, soykırımda kocasını ve oğlunu kaybetmiş bir annenin Sırbistan Cumhurbaşkanı Tadiç'in yanına gelerek elini sıkmasını örnek verdi ve ardından "İşte dünya barışının buna ihtiyacı var, bu annelere ihtiyacı var. Biz şunu biliyoruz. Bir insanın ölümü tüm insanlığın ölümü gibidir. Buna inanarak adımlarımızı atıyoruz. Onun için illa barış, illa barış, illa barış diyoruz." dedi. Srebrenitsa'da insanlık onuru ağır bir yara aldığını vurgulayan Erdoğan, Bosna Hersek'te gerçekleştirilen katliamlarla hem Balkan tarihinin hem de Avrupa tarihinin kara bir leke almış olduğunu vurguladı. "HİÇ ŞÜPHENİZ OLMASIN ONLAR ŞEHİTTİRLER" Başbakan Erdoğan, Potoçari mezarlığında gerçekleştirilen törendeki konuşmasına "Bundan 15 yıl önce Srebrenitsa'da katledilmiş toplu bir mezara gömülmüş bir mezar taşı dahi olmayan kardeşlerimizi 15 yıl aradan sonra bugün dualarla ebediyete uğurluyoruz. Bugün toprağa vereceğimiz kardeşlerimize Srebrenitsa'da katledilmiş diğer tüm kardeşlerimize Allah'tan rahmet diliyorum. Biz onlara hakkımızı helal ettik. Hakkımız helal olsun. Allah rahmet etsin diyoruz. İnşallah onlar da bizlere haklarını helal eder, onlar da bizlerden razı olurlar." diyerek başladı. Erdoğan, soykırımda hayatını kaybedenler için "Hiç şüpheniz olmasın onlar şehittirler. Bizim değerlerimizde onlar ölü değildir, onlar diridirler. Şu anda onlar bizimle beraber bizi dinliyor bizi izliyorlar. Zira onlar vatanları, namusları, şerefleri insanlık ve onurları için hayatlarını verdiler." ifadelerini kullandı. Ancak bu insanların toplu bir katliama muhatap olduklarını; kanlı, acımasız, kuralsız ve vahşi bir savaşta katledildiklerini dile getiren Erdoğan, şöyle devam etti: "Onlar şehit edildiler. Uluslararası Lahey Adalet Divanı'nın tespitiyle onlar bir soykırıma tabi tutuldular. Pretunaç'ta, Karakay'da Poturçar'de, Miliçi'de ve Tuzla yolunda bütün bu çevremizdeki dağlarda sadece birkaç gün içinde yaklaşık 10 bine yakın masum insan hatta kadınlar, çocuklar, hatta kundaklarında bebekler insanlık dışı yöntemlerle adeta etnik temizliğe tabi tutuldular." İLLA BARIŞ, İLLA BARIŞ, İLLA BARIŞ Aradan geçen 15 yıla rağmen bugün bile hâlâ akıbetleri bilinmeyen, mezarları meçhul, bir mezar taşı dahi olmayan binlerce kayıp olduğuna dikkat çeken Başbakan Erdoğan, ardından da Boşnak bir kadının Sırp Cumhurbaşkanı Tadiç'le yaşadığı diyalogu anlattı: "Aradan geçen 15 yıla rağmen oğlunun kocasının özellikle az önce burada şahit olduğumuz tabloyla o değerlerini kaybeden bir Boşnak hanımefendinin değerli meslektaşım Tadiç'e gelip onun elini sıkmak suretiyle, beyimi ve iki yavrumu kaybettim diyerek o takındığı metaneti ben takdirle anıyorum. Ve bu hanım kardeşimin gözlerinde metanet gördüm. Onur gördüm. Ama nefret ve kin görmedim. Çünkü o asaletinin gereğini yerine getiriyordu. Onun için takdir ediyorum, tebrik ediyorum. İşte dünya barışının buna ihtiyacı var, bu annelere ihtiyacı var. Biz şunu biliyoruz. Bir insanın ölümü tüm insanlığın ölümü gibidir. Buna inanarak adımlarımızı atıyoruz. Onun için illa barış, illa barış, illa barış diyoruz." SREBRENİTSA'DA İNSANLIK ONURU AĞIR BİR YARA ALMIŞTIR Ardından müze haline getirilen mekanlarda gördüğü manzarayı anlatan Erdoğan, "Onların yolunu gözleyen en azından mezarını bilmek isteyen, en azından az önce müze haline getiren orada gördüğümüz gibi, elbisesinden bir parçayı koklamak isteyen nice anneler var, nice kadınlar var Srebrenitsa'da. Srebrenitsa'da insanlık onuru ağır bir yara almıştır. Srebrenitsa'da Balkan tarihi ve Avrupa tarihi bir kara leke almıştır. Srebrenitsa'da güvenli bölge tanımı uluslararası barış gücü tanımı çok ağır bir darbe almıştır." dedi. Erdoğan, "Srebrenitsa'yı unutmayacağız, unutturmayacağız. Bir daha bu acıların yaşanmaması için bu katliamların tekrar etmemesi için dünyanın hiçbir yerinde hiçbir bölgesinde etnik temizlik girişimleri olmaması için Srebrenitsa'yı hafızalarımızdan hiç çıkarmayacak silinmesine izin vermeyeceğiz." diye ekledi. BOSNA HERSEK'TE ÖLEN HER CAN İÇİN TÜRKİYE'NİN 81 VİLAYETİNDE GÖZYAŞI DÖKTÜK Balkanlarda yaşanan her bir çatışmanın her bir savaşın her bir trajedinin acısını Türkiye'den hissettiklerini kaydeden Başbakan Erdoğan, "Bosna Hersek'te ölen her can için Türkiye'nin 81 vilayetinde gözyaşı döktük, dua ettik. Saraybosna, İstanbul'un kardeşidir. Belgrad, Ankara'nın dostudur. Zagreb, İzmir'in akrabasıdır. Kızılırmak nehrinin, Sakarya nehrinin, Tuna'nın tarihi ortaktır, birdir." ifadelerini kullandı. Erdoğan, konuşmasının sonunda her savaşın kötü olduğunu; ancak kardeşlerin, akrabaların kavgasının, ortak bir tarihi ortak bir kültürü hatta ortak bir dili paylaşan dostların kavgasının "kötünün de ötesinde kötü" olduğunu söyledi. Sırbistan Parlamentosu'nun Srebrenitsa konusunda aldığı kararı da, "ortak ve barış dolu bir gelecek adına gerçekten tarihi bir karar" olarak niteleyen Erdoğan, "Cumhurbaşkanı Tadiç'in bir kez daha burada bulunması aydınlık geleceğimiz adına tarihi bir adımdır. Barışı kuracağımız bir dünya için tarihi bir adımdır. Ve inanıyorum ki Srebrenitsa insanlık onurunun yitip gittiği yer olduğu kadar insanlık onurunun yeniden yeşerdiği barışın dostluğun kardeşliğin dayanışmanın adeta yeniden yeşerdiği yer olacaktır." dedi. Erdoğan, konuşmasının sonunda ise yeni öğrendiği bir dörtlükle bitirmek istediğini belirterek şu mısraları okudu: "Kanlı topraklar üzerine kurduğum canım Bosnam benim. Sana iki gözüm gibi bakacağım. Çünkü ben senin oğlunum."