Şener,
Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı sunuş konuşmasında, ödemeler dengesi hakkında milletvekillerine bilgi verdi.
Abdüllatif Şener,
ekonomik gruplar itibariyle bakıldığında, bu yıl
fiyat artışları ve
büyümenin öngörülenden fazla olması nedeniyle ara malı ithalatının, programdan 5.2 milyar dolar,
tüketim malı ithalatının 2.3 milyar dolar, yatırım mali ithalatının ise 3.6 milyar dolar daha fazla gerçekleşmesinin beklendiğini söyledi.
Ara malı grubu altında olan petrol, doğalgaz, taş kömürü ve diğer enerji içeren
yakıt ithalinin 3.1 milyar dolar, yakıt dışı malların ise 2 milyar dolar olarak, beklenenin üstünde gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini söyledi.
Şener, bu dönem ithalat artışına en büyük katkıyı yapan kalemlerden 2'sinin, yakıt ve madeni yağ fiyatlarındaki artışın sırasıyla yüzde 31.8 ve yüzde 23.9 olduğunu belirterek, cari açığın program hedefinin üstünde çıkmasındaki diğer etkenin ise 2006 yılında turizm gelirlerinin hedefinin 2.5 ile 3 milyar dolar altında kalması olduğunu bildirdi.
Cari açığın önceki yıllardan farklı olarak kamu borçlanmasıyla finanse edilmediğini, bunun büyük ölçüde özel
sektör kaynaklı
sermaye hareketleriyle finanse edildiğini ifade eden Şener, son 12 ay itibariyle 47.9 milyar dolarlık net sermaye girişinin,
rezerv hariç yüzde 99.2'lik kısmının
özel sektör kaynaklı olduğunu bildirdi. Şener, 'Bu yıl doğrudan
yabancı sermaye yatırımlarının toplam finansman içindeki payının yüzde 57'ye ulaşacağı tahmin edilmektedir'' dedi.
İŞSİZLİK
Abdüllatif Şener, 2004 yılında yüzde 10.3 olan işsizlik oranında 2006 yılı üçüncü çeyreği itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine göre sanayi ve
hizmetler sektörü istihdamında sırasıyla 126 bin ve 495 bin kişilik artış kaydedildiğini, tarım sektörü istihdamının ise 181 bin kişi azaldığını bildirdi.
Şener, gelecek yıl öngörülen büyüme ve yatırım artışlarına bağlı olarak istihdamda yaklaşık 330 bin kişinin artmasının beklendiğini, işsizlik oranının ise bu yıla göre iyileşerek yüzde 9.8 oranında gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini söyledi.
ENFLASYON
Enflasyonun 2006 yılı 2. ve 3. çeyrek için ''patika değerlerinin'' sırasıyla yüzde 6.5 ve yüzde 5.8 olarak belirlendiğini, söz konusu dönemlerde yıllık enflasyonun yüzde 10.1 ve yüzde 10.6 oranında gerçekleştiğini hatırlatan Şener, belirsizlik aralığında üst sınırın aşılmasının temel nedeninin, aynı anda farklı arz şoklarının ortaya çıkması olduğunu söyledi.
Şener, 2007 yılı için GSMH artış hızının yüzde 5 olarak hedeflendiğini, buna göre fert başına milli gelirin 5 bin 559 dolara ulaşacağının tahmin edildiğini bildirdi.
Önümüzdeki yılın büyümesinin ana kaynaklarının özel tüketim ve yatırım harcamaları olduğunu belirten Şener, 2007 yılında sabit fiyatlarla özel tüketimin yüzde 3.3, özel sabit sermaye yatırımlarının da yüzde 6 oranında artmasının öngörüldüğünü kaydetti.
Şener, 2007 yılında hedeflenen büyüme hızına paralel olarak ithalatın artmaya devam edeceğini ve 149.7 milyar dolara ulaşacağını, ihracatın ise 95 milyar dolara yükseleceğinin tahmin edildiğini söyledi. Şener, ''2007 yılında
cari işlemler açığının 30.4 milyar dolar olarak gerçekleşmesi ve GSMH'ya oranının da yüzde 7.4 olması beklenmektedir'' dedi.
Sıkı para politikalarına 2007 yılında da devam edileceğini açıklayan Şener, bu çerçevede 2007 yılı programında enflasyon hedefinin, daha önce açıklandığı gibi yüzde 4 olarak konulduğunu vurguladı.
Abdüllatif Şener, Devlet Planlama Teşkilatının koordinasyonunda yürütülen 9. Kalkınma Planı Stratejisi hakkında da milletvekillerine bilgi verdi.
KAMU YATIRIMLARI
DTP'nin yürüttüğü faaliyetlerden birinin de kamu yatırım programı olduğunu hatırlatan Şener, şöyle devam etti:
''2001 yılı krizi sonrasında 12.5 yıla kadar çıkan kamu yatırım stokunun ortalama süresi, 2006 yılı ödenekleri itibariyle yaklaşık 5 yıla kadar düşürülmüştür. Sıkı maliye politikası hedeflerinden taviz vermeksizin, yatırımlara ayrılabilen kaynakların imkanlar dahilinde artırılması için de her türlü gayret gösterilmektedir.
Nitekim 2006 yılında reel olarak yüzde 10.8 artacağı tahmin edilen toplam kamu sabit sermaye yatırımlarının, 2007 yılında da reel olarak yüzde 5.8 artışla GSMH'dan aldığı payın yüzde 5 olması programlanmıştır.''
Şener, GAP Bölgesel Kalkınma
Programı kapsamında 47 milyon avro'luk bir program yürütüldüğünü, bölgede bu program kapsamında seçilen 140 projenin uygulamasına devam edildiğini söyledi.
KÖYDES Projesi kapsamında ise bu yılın
Ekim ayı itibariyle 12 bin 370 köy yolu, 7 bin 747 köy içme suyu, 582 tarımsal altyapı ve bin 182 köyün kanalizasyon projesinin gerçekleştirildiğini ifade eden Şener, bu projeye ayrılan 2 milyar YTL ödeneğe ilaveten, 300 milyar YTL'lik kaynak ile BELDES projesinin hayata geçirilmesinin planlandığını bildirdi.
e-DEVLET ANA KAPISI
Bakan Abdüllatif Şener, 3 yılı aşkın süredir yürütülen e-Dönüşüm
Türkiye Projesiyle eksikliği hissedilen pek çok alanda önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyledi. Şener, vatandaş ve işletmelere tek noktadan hizmet sunumu imkanı verecek e-devlet ana kapısının oluşturulmasında önemli bir noktaya gelindiğini, e-devlet ana kapısının, 2007 yılının ilk çeyreğinde 10 hizmetle uygulamaya konulacağını bildirdi.
Bilgi ve
iletişim teknolojileri yatırımlarının, 2002-2006 döneminde yüzde 23 büyüme gösterdiğini belirten Şener, AB Eğitim ve
Gençlik Merkezi Başkanlığının faaliyetlerine değindi.
Şener, bu akademik yılda
Erasmus Programı kapsamında, yaklaşık 2 bin 900 öğrenci ve 700
öğretim üyesinin AB ülkelerine gönderildiğini dile getirerek,
Leonardo da Vinci Programı kapsamında ise yaklaşık 3 bin 400 öğrenci, yeni
mezun veya
genç işçinin
Avrupa ülkelerinde işbaşı yaptıklarını söyledi.
Cari açık
Baş
bakan Yardımcısı Şener, 2006 yılı cari açığının 30 milyar doları aşacağını belirterek, 'Bu gelişmede birinci etken 2006 yılı büyümesinin öngörülenden fazla olması, ikinci etken ise dış piyasalardan kaynaklanan fiyat artışlarıdır' dedi.
Şener,
bütçeyi sunarken, 2006 yılı programının makro ekonomi bağlamında güven ve istikrarı sürdürmeyi, büyüme sürecini devam ettirmeyi, istihdam artırmayı, enflasyonu aşağı çekmeyi, kamu borçlanma ihtiyacını ortadan kaldırmayı ve kamu borcunun milli gelire oranındaki düşüş eğilimini devam ettirmeyi amaçladığını söyledi.
Mayıs-Haziran döneminde uluslararası piyasalardan kaynaklanan dalgalanmalara rağmen, programın kararlılıkla uygulanmasıyla bu hedeflere önemli ölçüde ulaşıldığını ifade eden Şener, şunları kaydetti:
''Bu yıl sonu itibariyle ekonomik büyümenin yüzde 6 oranında gerçekleşmesi, kişi başına gelirin 5 bin 349 dolara yükselmesi, bavul ticareti dahil ihracatın 88 milyar, ithalatın ise 135 milyar dolar olması, 2006 yılının ilk yarısında yüzde 21.5 oranında artan özel sektör sabit sermaye yatırımlarının artış hızının yılın tamamında yüzde 14 olması,
TÜFE yıllık artış hızının yüzde 9.8 oranında gerçeklemesi, kamu net borç stokunun GSYİH'ye oranının yüzde 48,3'e gerilemesi, yüzde 6.5 olan
faiz dışı fazlanın yakalanması, GSYİH'ye oran olarak yüzde 0.4 düzeyinde fazla veren kamu kesiminin 2006 yılında yüzde 3 düzeyinde fazla vermesi, toplam sosyal harcamalarının GSYİH'ye oranının bu yıl yüzde 19.3 olarak gerçeklemesi, işsizlik oranının ise yüzde 10.1 olması beklenmektedir.''
Bakan Şener, milletvekillerine makro ekonomik dengenin önemli bir kalemi olan ödemeler dengesi hakkında bilgi verirken, ''2005 yılı Ekim ayında hazırlanan 2006 programında, cari açığın 2006 yılında 22 milyar dolar olacağı tahmin edilmişti. Ancak 2006 yılı cari açığının 30 milyar doları aşacağı ortaya çıkmıştır. BU gelişmede birinci etken 2006 yılı büyümesinin öngörülenden fazla olması, ikincisi de dış piyasalardan kaynaklanan fiyat artışlarıdır'' diye konuştu.