Ne Encümen'i ya burası cumhuriyet! Laf şöyle: "Encümen-i Dâniş, Osmanlı'da da vardı." Olur paşam. Siz Osmanlı mısınız? Yasak bir unvan olan "Paşa"yı, sivil ve asker hep birlikte kullanmaya bayıldığınıza göre, öyle olmalısınız. Aristokratik üstünlüklere, imtiyazlara, zümre egemenliklerine hep birlikte çok önem verdiğiniz için... Birçoğunuz içinden çıktığı halde, ahaliyi cahil, geri ve çoğu zaman aşağı görmeye meyilli olabildiğiniz için "Saraylı" olmalısınız. Ama bize durmadan parmağınızı sallayıp "Cumhuriyet" deyip duruyorsunuz. En sıradan okul kitabının dahi mecburen "Halkın halk için halk tarafından" diye geveleyerek tarif ettiği bir idealin en hakiki, en kararlı, en büyük temsilcisi ve hamisi oluyorsunuz. Bir elinizde "Sultanlık unvan ve kurumları"; bir elinizle Cumhuriyet adına istediğinizi tokatlıyorsunuz. Cumhuriyette (ve demokraside), yani en azından bunların insanı insanlığına kavuşturma ideallerinde, böyle "üstün sınıf" raconu var mı? Yoksa niye kesiyorsunuz? Akademik, askeri, diplomatik, bürokratik, sermayedar kariyerleriniz, başarılarınız, hizmetleriniz olabilir. Teşekkür ederiz. Ama ulaştığınız her mertebe, sadece, sizin sandığınız gibi zatıâlilerinizin milleti şereflendirmesi değil, milyonlarca başka çocuğun yoksulluğu, yoksunluğu pahasına, milletin ve ona ait olması gereken devletin, çoğunuzu iyi okutup yetiştirip büyütüp imkânlara, makamlara kavuşturarak şereflendirmesidir. Edindiğiniz tecrübelerle kitap hazırlamak, siyaset yapmak, makale yazmak, sivil toplum örgütünde çalışmak, muhabbet etmek başka; kendinizi herkesin, her kurumun üstünde "devletin sahibi, milletin efendisi, ahalinin ağası" sayıp "tepeden bakarak" akıl vermek, "uyarı" yapmak başka bir şey. "Osmanlı'nın Encümen-i Dâniş'i" tarih, edebiyat, sanat, bilim üstüne bir "İlimler Akademisi" diye tasarlanmıştı. 10 küsur yıllık ömrüne hiç olmazsa cilt cilt şunu sıkıştırdı: Tarih-i Cevdet. Sizden de "faydalı eserler" bekler artık bu bahtı kara millet. Hiç merak ettiniz mi: Milyonlarca insan ömür boyu sizden emir almak istiyor mu, istemiyor mu! UMUR TALU- SABAH