Başbakan Erdoğan’ın, “Beyaz ekmeği sofradan kaldıralım” sözü üzerine fırıncılar, “Un tebliği çıksın” diyor, Ziraatçiler Derneği ise ekmeğin büyük kentlerde katkıyla beyazlatıldığını söylüyor
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın “Şu beyaz ekmek denilen ekmeği sofralarımızdan kaldıralım. Artık has, samimi buğday ununda ekmek üretelim. Bunun yanında kepek oranı yüksek ekmeği sofralarımıza getirelim. Gıda bunda, güç bunda, kuvvet bunda. Her şeyinden arındırılmış hatta zararlı beyaz ekmek. Niçin biz bunu yapıyoruz?” sözleri beyaz ekmekle ilgili bir süredir devam eden tartışmaları tekrar alevlendirdi.
“Katkı maddeleri yasaklanmalı”
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı ise un tebliği çıktıktan sonra fırıncıların tamamının sabit olarak en az yüzde 65 kepek unu içeren un kullanacağını söylüyor: “Ekmek tebliğiyle beyaz ekmekte kepek unu oranı yükseltildi ve tuz azaldı. Ancak un tebliği geciktiği için tam anlamıyla buna geçiş olmadı. Tahmin edersiniz ki fırınlarda laboratuvar ortamı olmadığı için şu anda fırıncılar eski tebliğdeki oran olan yüzde 35’ten başlayarak ekmekte kepek unu kullanıyor. Düzenleme olduğunda fırıncı bu oranların sabit olduğu unu kullanacak. Beyaz ekmek de insan için önemli olan B1, B3 ve B6 vitaminlerini içeriyor. Kepekli ekmek lifli olduğu için sindirim sistemini daha iyi çalıştırıyor. Kana daha geç karıştığı için insana daha uzun süre tokluk hissi verereke kilo almayı engelliyor. Fırınlarda ekmeğe katılan katkı maddeleri büyükşehirlerde kullanılıyor. Ekmekte yaş mayanın dışında katkı yasaklanmalı. Katkı maddeleri hamurun olgunlaşma süresini ortadan kaldırıyor. Ama katkıyla şişen ekmekte kalite ve damak tadı yok oluyor. Halk ekmek fabrikaları olan şehirlerde bu şekilde üretim yapıldığı için fırıncılar ayakta kalmak ve daha fazla ekmek üretmek adına katkı kullanıyor. İstanbul’dan çıkın İzmit’te katkı maddeli ekmek göremezsiniz.”
Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin ekmekteki katkı maddelerine dikkat çekiyor: “Önemli olan ekmekteki gıda maddesine katkı olmadan ulaşabilmek. Beyaz un toplu üretildiği için fiyat düşüyor. Şimdi makinelerde günlük 100-150 bin ekmek üreten fırınlar var. İnsan gücü de olmadığı için maliyet azalıyor. Beyaz ekmekte bayatlamayı önleyen, şişiren, beyazlatan, katkı maddeleri var. Yani beyaz ekmek sadece undan elde edilmiyor. Ancak diğer ekmekler sadece kepekten elde edildiği için maliyeti artıyor. Devletin maliyeti düşürücü tedbirler alması lazım. Toplumun bu bilince erişmesi gerekiyor. Yılda 10 milyar liralık ciddi bir ekmek pazarı var.”
Ekmekle ilgili hazırlanan raporlar Başbakan Erdoğan’ın dediklerini doğruluyor. Sağlık ve Gıda Hareketi Mart 2012’de hazırladığı ekmek raporunda, kimyasal katkı maddelerinin kullanılan beyaz ekmeğin diyabet, kanser, obezite gibi bir çok hastalığa yol açtığını belirtiyor. Raporda sağlıksız olarak nitelenen beyaz ekmeği satarken sigara paketlerinde olduğu gibi üzerine ‘bu ekmek sağlığa zararlıdır’ yazılması gerektiği belirtiliyor.