İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (
MAZLUMDER),
Özbekistan'da
tutuklu bulunduğu cezaevinde hayatını kaybeden
Askarov Zayniddin Abdurrasuloviç'in yargı kararına rağmen Özbekistan'a iadesi konusunda sorumluluğu bulunduğunu öne sürdüğü 9. Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel ile 56.
Hükümet üyeleri hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu.
Sultanahmet'teki
İstanbul Adliyesine gelen MAZLUMDER üyeleri, suç duyurusu dilekçesini savcılığa verdi.
Dilekçede, Özbekistan vatandaşı olan Askarov Zayniddin Abdurrasuloviç'in ülkesinde yaşanan işkence, zulüm ve
baskı ortamından kaçarak, 1998 yılında
Türkiye'ye sığındığı anlatıldı.
Özbekistan'ın rejim muhalifi ''Demokratik Erk Partisi'' üyesi olduğu ve Özbekistan Devlet Başkanı
İslam Kerimov'a suikast girişiminde bulunduğu gerekçesiyle
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nden iadesi istenen Abdurrasuloviç'in gözaltına alındığı belirtilen dilekçede, Abdurrasuloviç hakkında 12
Mart 1999 tarihinde
Bakanlar Kurulu'nun onayı ile
Dışişleri Bakanlığı tarafından ''Özbekistan'a iadesi'' istemiyle
dava açıldığı ve 15 Mart 1999 tarihinde Fatih 5. Asliye
Ceza Mahkemesice iadesine karar verildiği hatırlatıldı.
MAZLUMDER'in 11 Mart 1999 tarihinde
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (
AİHM) müracaat etmesi üzerine ''
tedbiren Türkiye, anılan kişileri yargılamanın sonucuna kadar iade etmemeli'' kararına vardığı ifade edilen dilekçede, dönemin hükümetinin
mahkeme ile yapılan yazışmalarda Özbekistan ile olan ilişkilerini zedelemek pahasına da olsa ''tedbir kararına uyacağını'' beyan ettiğini anlatıldı.
Dilekçede, şöyle denildi:
''Ancak, AİHM kararına ve hükümetin olumlu beyanına rağmen Özbek tutuklular Rustam Mamatkulov ile Askarov Zayniddin Abdurrasuloviç, 19 Mart 1999 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla 26
Nisan 1999 akşamı bulundukları cezaevinden alınarak gece saat 01.00'de uçakla Özbekistan'a iade edilmişlerdir. İade işlemiyle dönemin Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel'in de bizzat özel olarak ilgilendiği bilinmektedir. İadenin ardından Özbek vatandaşlar Özbekistan'da cezaevine konularak tecrit edilmiş alanlarda kötü muamelelere, işkenceye, adil olmayan bir yargılamaya ve
yaşam hakkına yönelik ağır ihlallere maruz kalmışlardır. O tarihte Türk hükümeti, sözde Özbek vatandaşlarla ilgili işkence, kötü muamele ve benzeri uygulamalara karşı güvenliklerine dair Özbekistan'dan güvence aldıklarını belirtmişlerdir. Ancak süreç bütün güvencelerin ya alınmadığını veya alınmış olsa bile sözde kaldığını göstermiştir.''
MAZLUMDER'in konuya ilişkin AİHM'de açtığı davada Türkiye'nin 25 bin Avro tazminat ödemeye mahkum edildiği kaydedilen dilekçede, Askarov Zayniddin Abdurrasuloviç'in geçen ay cezasının bitmesine 5 ay kala işkence edilerek öldürüldüğü öne sürüldü.
Ölüm sebebi olarak
kalp yetmezliğinin açıklandığı belirtilen dilekçede, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile 56. Hükümet'in üyeleri hakkında ''yargı kararının hilafına hareket'' ile ''görevi kötüye kullanmak'' suçundan yasal işlem yapılması istendi.