Anayasa Mahkemesi’nin askerlerin sivil mahkemelerde yargılanmasını sağlayan yasayı iptal etmesi siyaset ve hukuk dünyasında geniş yankı buldu. “Anayasa değişikliği şart” görüşünde birleşen siyasetçi ve hukukçuların değerlendirmeleri şu şekilde: YASAMA BU BOŞLUĞU DOLDURACAKTIR TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin: Yüksek Mahkemenin gerekçeli kararı Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra mutlaka bir değerlendirme yapılacak. Hukuk boşluk kabul etmez. Mutlaka yasama organı bu boşluğu dolduracaktır. Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu: Bu karar yanlış bir karar. (Mevcut davaları etkileyecek mi? sorusu üzerine) Biz onu çıkardığımız zaman zaten bugünkü davaların çoğu başlamış durumdaydı. Dolayısıyla Ergenekon olarak adlandırılan büyük isim altındaki davaların bununla bir alakası yok. Darbe teşebbüsü bunlar zaten sivil yargının baktığı davalardı. BU ANAYASA TÜRKİYE’Yİ GERİ ÇEKİYOR Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış: Kararın bize verdiği çok açık ve net bir mesaj vardır. O da Türkiye’nin anayasa reformuna ihtiyaç duyduğudur. Bu düzenleme bir AB standardı. Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla bu AB standardının önü kapandı. Bugünkü anayasa Türkiye’yi bir mıknatıs gibi hep geri çekiyor. Böyle bir ülkenin askeri bir darbe sonrası yazılmış askeri bir anayasa ile yürütülmesi ancak asgari demokrasiyi sağlıyor. Asgari demokrasi de Türkiye’ye yakışmıyor. KAPSAMLI BİR DEĞİŞİKLİK ŞART OLDU AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Salih Kapusuz: Karar bir şeyi ortaya koymuştur ki, artık Türkiye’de yeni bir anayasa, sivil bir anayasa kaçınılmaz hale gelmiştir. TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya: Anayasa Mahkemesi, Anayasa ruhunun gerisinde kaldı. Anayasa konusunda kurucu iktidar yetkisi de kullanılabilir. Yola devam etmek gerek darbe sivil mahkemenin işi Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Ergun Özbudun: Askerin işlediği her suç askeri mahkemede yargılanır diye bir durum yoktur. Darbe planının hangi bina da yapıldığı önemli değil tüm toplumu ilgilendiriyor olmasıdır. Bu nedenle darbe suçları sivil mahkemede yargılanabilirler. Yargıtay Onursal Başkanı Sami Selçuk: Askeri ve sivil mahkeme ayrımı Yargıtay ve Danıştay kararına aykırıdır. Bir asker hakim ve bir sivil hakim baktıkları zaman aynı şeyi görmezler. Askeri hakim hiyerarşik bir yapının parçasıdır. Oysa ki bir hakimin bağımsız olması gerekir. ASKERİ MAHKEMEYE GÖNDERMESİNLER Eski Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk: Tekrar sivil yargı yolu için yapılması gereken Anayasa’nın 145. ve 156. maddelerinin değiştirilmesidir. Demokrat Yargı Eşbaşkanı Orhan Gazi Ertekin: Ergenekon’un akıbeti Şemdinli’ye dönecek gibi görünüyor. Normalde darbe askeri bir suç değildir. Onursal Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet Gündel: Anayasa Mahkemesi’nin kararı resmi gazetede yayınlansa bile, darbeye ilişkin suçlar yine de İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkesmesi’nde görülebilecektir. Askeri Yargıtay Onursal üyesi Faik Kayacan: Mahkeme, askerlerin suçlarına bakıp, ‘askerlikle ilgili ya da askere yönelik değildir’ diyerek askeri mahkemeye göndermeyebilir. Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Servet Armağan: TBMM konuyu ‘uyuşmazlık mahkemesi’ ne taşıyabilir.