Hocam, "Kendi zamanımda çocuğun fazlası, âhirzamanda çocuğun azı makbuldür" şeklinde Peygamberimizin bir hadis var mıdır? Ve âhirzamanda çocuğu olmayan ve eşini kaybetmiş hanımlara müjde var mı? Böyle hadisler duydum, sahih midir? (Emine Emel Küçükçırak) Peygamberimiz, "Evleniniz, çoğalınız, ben âhirette sizin çokluğunuzla iftihar edeceğim"1 buyurmuş, evlenip çoğalmayı, çocuk sahibi olmayı teşvik etmiştir. Zaten İslâm, geniş anlamda çocuğu evliliğin bir meyvesi olarak görür. Kur’ân âyetlerine baktığımızda evlenmenin, çocuk haklarının, çocuk eğitiminin, çocukların aile içinde yerinin ağırlıklı olarak anlatıldığını görürüz. Bu açıdan hangi dönem ve çağda olursa olsun, doğum ve neslin devamı İslamda esas olarak kabul edilmiştir. Kur’ân evrensel bir kitap, İslam çağları kapsayan bir din, Peygamberimizin sözleri bütün insanlığa hitap eden mesajlar içerdiğine göre, bu meselede bir değişim düşünülemez. Ancak "zevâid" türü bazı hadis kitaplarında, özel anlamda, aile yükünün hafifletilmesi konusunda rivayetlere rastlamak mümkün. Bu rivayetleri de hususi olarak görmek lazım. Yoksa genelleştirmek, İslamın bu meseleye bakışıyla bağdaşmaz. Sizin sözünü ettiğiniz hadisin kısaca anlamı şöyle: "Ahirzamanda sizin en iyiniz, hafifü'lhaz olanlarınızdır."2 Hadiste geçen "hafifü'l-haz" kavramı, âhirzamandan bahseden hadisler arasında yer alır, "çoluk çocuğu ve malı az, aile yükü hafif" anlamında tercüme edilir. Çünkü âhirzamanda fitne ve fesat yaygın ve dehşetli olacağından, kalabalık aileye sahip olan insanlar yeteri kadar dini hayata zaman ayıramazlar, İslamı yaşantılarından birtakım tavizler vererek harama ve günaha girebilirler, bunun sonucu olarak da Kıyamet günü hesapları zorlaşır. Ancak bununla birlikte, ailenin geçimi için yapılan harcamaların insanın sevap kefesinin ağır basmasına vesile olacağı da bildirilir: "Kulun ahirette sevap kefesine ilk konulacak ameli, çoluk çocuğunun geçimi için yaptığı harcamalardır" mealindeki Taberânî’nin rivayet ettiği hadis bu meseleye dikkat çekiyor. Yine aynı kaynakta yer aldığına göre, bir seferinde Peygamberimize güçlü kuvvetli bir adam uğrar. Adamın bu hali Sahabilerin dikkatini çeker. Derler ki: "Yâ Resulallah, keşke bu adam Allah yolunda olsaydı." Bu söze Peygamberimizin cevabı şöyle olur: "Eğer bu adam küçük çocuğu için çalışıyorsa Allah yolundadır, yaşlı annesi babası için çalışıyorsa Allah yolundadır."3 Diğer taraftan evlenmeyen veya evlendiği halde çocukları olmayan aileler başta sözü edilen hadise bakarak hesaplarının daha kolay olacağını ümit edebilirler. Ancak çocuklarına gerekli eğitimi verip iyi yetiştiren aileler de son olarak meallerini verdiğimiz hadislere göre çalışmalarının karşılığını alırlar. Eşi vefat etmiş hanımlara da sahip çıkılmasını, korunup ihtiyaçlarının giderilmesini Peygamberimizin teşvik ettiğini görüyoruz. "Dul kalmış bir kadının ve yoksulun yardımına koşmak cihad gibidir"4mealindeki hadiste dul kadınlara yapılan hizmetin önemi dile getirilir. MEHMET PAKSU/BUGÜN