Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK), terör örgütüne yönelik sınır ötesi operasyonları arasında dikkati çeken operasyonların ilki 2 Eylül 1992'de havadan ve karadan Irak sınırları içerisindeki PKK kamplarına karşı başlattığı yoğun harekat oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 27 Ekim'de teröristlere karşı Hantur Dağı'nda başlattığı harekatta 100 terörist öldürüldü. Türkiye ile Irak'ın kuzeyi arasında stratejik öneme sahip Sinhat Boğazını 29 Ekim'de ele geçiren TSK, burada çıkan çatışmalarda 90 teröristi etkisiz hale getirdi. Irak'ın kuzeyindeki terör üssü Haftanin kampı ise 31 Ekim'de Türk askerinin kontrolüne geçti. Güvenlik kuvvetlerinin Güneydoğu ve Kuzey Irak'ta 10 Ekim 1993'te başlattığı operasyonlarda 41 terörist ölü ele geçirildi. Diyarbakır'dan 30 Kasım'da havalanan 16 savaş uçağı da kuzey Irak'ın 10 kilometre içinde bulunan 9 terör örgütü kampını bombaladı. Operasyonda 40'ın üzerinde terörist öldürüldü. Irak sınırındaki Üzümlü Jandarma Karakolunu 13 Aralık 1993'te basmak isteyen terörist grubun tuzağa düşürülerek 30 teröristin öldürülmesinin ardından operasyonlar Irak'ın kuzeyinde sürdürüldü. Bu operasyonlarda da 100 terörist etkisiz hale getirildi. Irak'ın kuzeyinden Türkiye'ye sızmak isteyen terör örgütü PKK'nın konvoyunu 18 Aralık'ta bombalayan Türk savaş uçakları, terör örgütüne 200 civarında kayıp verdirdi. 20 Aralık'ta Irak'ın kuzeyine geçen dağ komandoları ise 27 teröristi etkisiz hale getirdi. Türk savaş uçakları 28 Ocak 1994'te PKK'nın Irak'ın kuzeyindeki en önemli üslerinden Zeli Kampını bombaladı. Bu harekatta da 100 terörist öldürüldü. Savaş uçakları, terör örgütü PKK'nın Irak'ın kuzeyindeki Zeli Kampını 18 Mayıs'ta, Mezi bölgesini 26 Temmuz'da, 3 Ağustos'ta da Irak'ın kuzeyini bombaladı. Bu harekatlarda 300'e yakın terörist öldürüldü. 1995'TEKİ ÇELİK HAREKATI TSK, 35 bin personelin katılımıyla Irak'ın kuzeyine 21 Mart 1995'te ''Çelik Harekatı''nı başlattı. Irak'ın kuzeyine düzenlenen sınır ötesi harekatta, 3 bin PKK'lı çember altına alındı. 200'ü öldürüldü, 8 er şehit oldu, 11 er yaralandı. TSK, harekat kapsamında 23 Mart'ta Haftanin kampını kuşatırken, buradaki çatışmalarda 89 PKK mensubu ölü ele geçirildi. Genelkurmay Başkanlığı, Çelik Harekatının ardından yaptığı değerlendirmede, 2 trilyon 800 milyar liraya mal olan harekat sırasında 555'i ölü olmak üzere 568 teröristin ele geçirildiğini açıkladı. Sıcak çatışmanın sona erdiği Kuzey Irak'ta Kanimasi, Mergasor ve Barzan bölgesinde kontrolü ele geçiren Türk askeri birlikleri, 9 Temmuz'da 6 terörist daha öldürdü. Bu harekatta öldürülen terörist sayısı ise 127 oldu. 1996'DAKİ ''TOKAT OPERASYONU'' Irak'ın kuzeyinde başlatılan ''Tokat Operasyonu'' kapsamında da 14 Haziran 1996'ta 90 terörist ölü olarak ele geçirildi. Operasyonları sürdüren TSK, PKK'nın Irak'ın kuzeyindeki en büyük kamplarından Bote'yi 21 Temmuz'da savaş uçaklarıyla vurdu. Irak'ın kuzeyindeki Sinat, Avagöze, Birkiavdal, Elagiş ve Haftanin bölgelerindeki terörist kampları 25 Temmuz'da bombalanırken, Kuzey Irak sınırında 8 Ekim'de yapılan operasyonlarda ise 118 terörist öldürüldü, 11 güvenlik görevlisi de şehit oldu. Operasyonları aralıksız sürdüren TSK, Irak'ın kuzeyindeki Sinath bölgesine ise 30 Aralık'ta operasyon başlattı. Sinath bölgesine düzenlenen operasyonda ölü ele geçirilen terörist sayısı 72 olarak açıklandı. ÇEKİÇ, ŞAFAK VE SÜPÜRME HAREKATLARI TSK, 15 Mayıs 1997'de başlatılan ''Çekiç Harekatı''nın ilk gününde ise Sarıkavaklar'da 30 teröristi ele geçirildi. Bu operasyonda ölü ele geçirilen terörist sayısı da bin 817'ye ulaştı. Ekim ayında gerçekleştirilen ''Şafak Harekatı''nda da 816 terörist etkisiz hale getirildi. 5 Aralık'ta da Irak'ın kuzeyinde bazı kamplara yerleşerek kış mevsimini geçirmeye hazırlanan teröristlere karşı ''Süpürme Harekatı''na başlanıldı. TSK, 39 bin 500 personelle 29 Nisan 1998'de yine Irak'ın kuzeyine kapsamlı bir operasyon düzenledi. Bu operasyonun ilk 3 gününde de 77 PKK'lı öldürüldü. GÜN GÜN SINIR ÖTESİ OPERASYONLAR AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, bugüne kadar gerçekleştirilen operasyonlar şöyle: 15 Ağustos 1986: Türk savaş uçakları, Irak sınırını aşarak teröristlerin sığınaklarını bombaladı. 4 Mart 1987: Türk Hava Kuvvetlerine ait savaş uçakları, Irak topraklarında sınırlı bir harekat yaptı. Teröristlere ait kamp, depo ve sığınaklar bombalandı. 25 Ekim 1991: Terör örgütü PKK, Hakkari'nin Çukurca ilçesi yakınlarındaki 3 jandarma karakoluna saldırdı. 17 er şehit oldu. Teröristlere karşı sınır ötesi operasyon başlatıldı. 30 Ağustos 1992: Teröristler İran'dan sızıp, Alan Karakoluna saldırdı. Askerlerin anında karşılık vermesi üzerine 43 terörist öldürüldü. TSK'nın sınır ötesi operasyonunda da 100'den fazla terörist öldürüldü. 2 Eylül 1992: TSK, havadan ve karadan Irak sınırları içerisindeki PKK kamplarına karşı yoğun bir harekat başlattı. 7 Ekim 1992: TSK'ya bağlı savaş uçakları, Irak'ın kuzeyinde bulunan Hakurk ve Durji kamplarına saldırı düzenledi. 27 Ekim 1992: Türk Silahlı Kuvvetleri'nin teröristlere karşı Hantur Dağı'nda başlattığı harekatta 100 terörist öldürüldü. 29 Ekim 1992: Türkiye ile Irak'ın kuzeyi arasında stratejik öneme sahip Sinhat Boğazı, TSK'nın eline geçti. Çatışmalarda 90 terörist öldürüldü. 31 Ekim 1992: TSK, Irak'ın kuzeyindeki terör üssü Haftanin kampını ele geçirdi. 10 Ekim 1993: Güvenlik kuvvetlerinin Güneydoğu ve Kuzey Irak'ta gerçekleştirdiği operasyonlarda 41 terörist ölü ele geçirildi. 30 Kasım 1993: Diyarbakır'dan havalanan 16 savaş uçağı, kuzey Irak'ın 10 kilometre içinde bulunan 9 terör örgütü kampını bombaladı. Operasyonda 40'ın üzerinde terörist öldürüldü. 13 Aralık 1993: Irak sınırındaki Üzümlü Jandarma Karakolunu basmak isteyen terörist grup tuzağa düşürüldü. Çatışma sırasında 30 terörist öldürüldü. Irak'ın kuzeyinde sürdürülen operasyonlarda öldürülen terörist sayısının 100 olduğu bildirildi. 18 Aralık 1993: Irak'ın kuzeyinden Türkiye'ye sızmak isteyen terör örgütü PKK'nın konvoyunu Türk savaş uçakları bombaladı. Sayıları yaklaşık 200 civarında olan teröristlere büyük kayıp verdirildi. 20 Aralık 1993: Kuzey Irak'a geçen dağ komandoları 27 teröristi öldürdü. 28 Ocak 1994: Türk savaş uçakları, PKK'nın Irak'ın kuzeyindeki en önemli üslerinden Zeli Kampını bombaladı. 100 teröristin öldüğü bildirildi. 18 Mayıs 1994: TSK'ya ait savaş uçakları, terör örgütü PKK'nın Irak'ın kuzeyindeki Zeli Kampını bombaladı. Yüzlerce militanın yok edildiği bildirildi. Hakkari, Bingöl ve Kahramanmaraş'taki operasyonlarda da 52 terörist öldürüldü. 26 Temmuz 1994: TSK'ya bağlı uçaklar, Kuzey Irak'taki Mezi bölgesinde yaptığı hava harekatında 70 PKK'lıyı öldürdü. 3 Ağustos 1994: TSK'ya bağlı savaş uçakları, sınır ötesi hava harekatında 120'den fazla teröristi imha etti. 21 Mart 1995: TSK, 35 bin personelin katılımıyla Irak'ın kuzeyine ''Çelik Harekatı'' başlattı. Terör örgütü PKK'nın 23 kişilik ''mobil timi'' yakalandı. 22 Mart 1995: Irak'ın kuzeyine düzenlenen sınır ötesi harekatta, 3 bin PKK'lı çember altına alındı. 200'ü öldürüldü, 8 er şehit oldu, 11 er yaralandı. 23 Mart 1995: Harekatta kapsamında Haftanin kuşatıldı. 89 PKK militanı daha ölü ele geçirildi. 15 Nisan 1995: Irak'ın kuzeyine düzenlenen harekatın 26. gününde 11 asker şehit düştü. 19 Nisan 1995: Çelik Harekatında terör örgütü PKK'nın kullandığı mağaralarda 4.5 ton uyuşturucu ele geçirildi. 25 Nisan 1995: TSK'nın Irak'ın kuzeyine giren 35 bin personelinden 20 bininin geri çekildiği bildirildi. Operasyondan dönen 20 bin asker, 30 Nisan'da dönemin Başbakanı Tansu Çiller tarafından törenle karşılandı. 2 Mayıs 1995: Genelkurmay Başkanlığı, Çelik Harekatının 43 gününü değerlendirdi. 2 trilyon 800 milyar liraya mal olan harekat sırasında 555'i ölü olmak üzere 568 terörist ele geçirildi. 9 Temmuz 1995: Sıcak çatışmanın sona erdiği Kuzey Irak'ta Kanimasi, Mergasor ve Barzan bölgesinde kontrolü ele geçiren Türk askeri birlikleri, 6 terörist daha öldürdü. Bu harekatta öldürülen terörist sayısı 127'ye ulaştı. 14 Haziran 1996: Irak'ın kuzeyinde sürdürülen ve ''Tokat Operasyonu'' olarak adlandırılan operasyonda 90 terörist öldürüldü, 6 asker şehit oldu. 21 Temmuz 1996: Türk Hava Kuvvetleri, PKK'nın Irak'ın kuzeyindeki en büyük kamplarından Bote'yi vurdu. 25 Temmuz 1996: Irak'ın kuzeyindeki Sinat, Avagöze, Birkiavdal, Elagiş ve Haftanin bölgelerindeki terörist kampları bombalandı. 8 Ekim 1996: Kuzey Irak sınırında yapılan operasyonlarda, 118 terörist öldürüldü, 11 güvenlik görevlisi de şehit oldu. 30 Aralık 1996: Irak'ın kuzeyindeki Sinath bölgesine operasyon başlatıldı. 1 Ocak 1997: Sinath bölgesine düzenlenen operasyonda ölü ele geçirilen terörist sayısı 72'ye yükseldi. 14 Mayıs 1997: TSK, Irak Kürdistan Partisi'nin isteği üzerine Kuzey Irak'a girdi. 15 Mayıs 1997: ''Çekiç Harekatı''nın ilk gününde Sarıkavaklar'da 30 terörist ele geçirildi. 28 Mayıs 1997: Sınır ötesi operasyonda ölü ele geçirilen terörist sayısı bin 817'ye ulaştı. 13 Haziran 1997: Çekiç Harekatına katılan bazı zırhlı birlikler çekilmeye başladı. 20 Eylül 1997: OHAL Bölge Valisi Aydın Arslan, son 95. ayda yapılan operasyonlarda 4 bin 546'sı ölü 5 bin 333 teröristin etkisiz hale getirildiğini açıkladı. 1 Ekim 1997: Irak'ın kuzeyinde etkisiz hale getirilen terörist sayısı 361'e ulaştı. 13 Ekim 1997: Irak'ın kuzeyinde yürütülen ''Şafak Harekatının'' birinci aşaması sona erdi. Görevini tamamlayan birliklerden ilki yurda döndü. Ölü ele geçirilen terörist sayısı 816'ya ulaştı. 5 Aralık 1997: Irak'ın kuzeyinde bazı kamplara yerleşerek kış mevsimini geçirmeye hazırlanan teröristlere karşı ''Süpürme Harekatı'' başladı. 13 Nisan 1998: Terör örgütü PKK'nın iki numaralı adamı Şemdin Sakık ile kardeşi Arif Sakık, Genelkurmay Başkanlığı Özel Kuvvetler Komutanlığının ''Yarasa Operasyonu'' ile yakalanıp, Türkiye'ye getiridi. 20 Mayıs 1999'da Sakık ile kardeşi, ölüm cezasına çarptırıldılar. 29 Nisan 1998: TSK, 39 bin 500 personelle operasyon başlattı. 3 günde 77 PKK'lı öldürüldü. 16 Şubat 1999: Terör örgütünün elebaşı Abdullah Öcalan, Kenya'nın Başkenti Nairobi'den, güvenlik güçlerince düzenlenen operasyonla yakalanarak, Türkiye'ye getirildi. 26 Temmuz 1999: Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu, Irak'taki hedeflerin sıfır hatayla Türk savaş uçakları tarafından bombalandığını bildirdi. 16 Aralık 2007: TSK, Irak'ın kuzeyindeki Zap, Avaşin, Hakurk bölgeleri ile derinlikteki Kandil Dağı'nın Irak tarafında kalan kesimlerinde tespit edilen PKK/KONGRA-GEL terör örgütüne ait hedefleri, Türk Hava Kuvvetleri savaş uçaklarının katıldığı hava harekatı ve karada konuşlu ateş destek vasıtalarıyla vurdu. ilk belirlemelere göre, açıkta veya korunaksız yapılarda bulunan 150-175 teröristin etkisiz hale getirildi. 22 Aralık 2007: Irak'ın kuzey kesiminde öğlen saatlerinde tespit ve teşhis edilen PKK/KONGRA-GEL terör örgütüne ait önemli bazı hedefler; Türk Hava Kuvvetlerine mensup savaş uçakları tarafından 14.25-15.00 saatleri arasında vuruldu. 26 Aralık 2007: TSK, Irak'ın kuzeyinde uzun süreden beri izlediği büyük bir terörist grubun, Zap bölgesinde bulunan 8 adet mağara ve barınaklarda kışı geçirmeye hazırlandığının tespit edilmesinin ardından, sabah saatlerinden itibaren, söz konusu terörist gruba ait hedefleri etkili bir nokta operasyonu ile vurdu. 15 Ocak 2008: Irak'ın kuzeyindeki Zap-Şivi, Avaşin-Basyan ve Hakurk bölgelerinde tespit edilen PKK/KONGRA-GEL terör örgütüne ait hedefler, Türk Hava Kuvvetlerine mensup savaş uçakları tarafından, 15 Ocak 2008 günü icra edilen hava harekatı ile etkili olarak vuruldu. 4 Şubat 2008: Türk Hava Kuvvetlerine mensup savaş uçakları, Irak'ın kuzeyindeki Avaşin-Basyan ve Hakurk bölgelerinde tespit edilen PKK/KONGRA-GEL terör örgütüne ait hedefleri, 04 Şubat 2008 günü saat 03.00'den itibaren icra edilen etkili bir hava harekatı ile vurdu. 21 Şubat 2008: Türk Silahlı Kuvvetleri; yurt içindeki operasyonlarına devam ederken, Irak'ın kuzeyinde üslenmiş PKK/KONGRA-GEL terör örgütü mensuplarını etkisiz kılmak ve bölgedeki örgütsel altyapıyı kullanılmaz hale getirmek maksadıyla, saat 10.00-18.00 arasında, belirlenen hedefleri karada konuşlu uzun menzilli silahlar ve Hava Kuvvetlerine mensup uçaklar ile etkili bir şekilde vurdu. Başarıyla icra edilen ateşle taarruzdan sonra, saat 19.00'dan itibaren Hava Kuvvetleri ile desteklenen bir sınır ötesi kara harekatı başlatıldı. AA