Yükselen dolar kuru nedeniyle eriyen kişi başı milli gelir, Türkiye’ye sığınan yaklaşık 2 milyon Suriyeli mülteci de hesaba katıldığında 8 bin 500 doların altına düştü. Bu yöntemle hesaplanan kişi başı mili gelir, vatandaşın cebini doğrudan etkileyen gerçek geliri gösteriyor.
İşsizlik, enflasyon ve kur gibi finansal göstergelerin işaret ettiği ekonomik kırılganlık Türkiye’de kişi başına düşen geliri de eritmeye başladı. Bİr de hükümetin plansızca ülkenin içerisine salıverdiği 2 milyon mülteci buna eklenince 2013’te 10 bin 807 dolar olarak açıklanan kişi başı milli gelir, Kalkınma Bakanlığı verilerine göre, 2014’te 10 bin 537 dolara düşecek. Ancak vatandaşın cebine yansıyan reel kişi başı milli gelir, finansal hesapların gösterdiği bu tutarın çok daha altında.
2013’te TÜİK’in 1 trilyon 565 milyar 181 milyon lira olarak açıkladığı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), Türkiye’nin nüfusu olan 76,6 milyona bölündüğünde ortaya 20,4 bin TL seviyesinde bir rakam ortaya çıkıyor. Ancak Türkiye’nin nüfusu bununla sınırlı değil.
MÜLTECİ ETKİSİ
Suriye ve Kobani’den gelen 2 milyon civarı mülteci de Türkiye’nin GSYH’sinden pay alıyor. Ancak mülteciler, uluslararası standartlar gereği teknik olarak finansal hesaplamalara yansıtılamıyor.
Türkiye’de 3 yıldır yaşayan, her türlü giderleri Türk vergi mükelleflerince karşılanan fakat resmi mülteci statüsü bile olmayan 2 milyon Suriyeli de aslında Türkiye’nin GSYH’sinden tıpkı Türk vatandaşları gibi pay alıyor.
78 MİLYONA BÖLÜNÜYOR
Yani vatandaşın cebini doğrudan ilgilendirecek bir hesap yapmak istersek, Türkiye’nin GSYH’sinin 76,6 milyona değil, 78,6 milyona bölünmesi gerekiyor. O zaman da kişi başı gelir 19 bin 913 TL düzeyinde kalıyor. Bu meblağ güncel dolar kuru olan 2,35’ten hesaplandığında ortaya çıkan kişi başı milli gelir tutarı 8 bin 473 dolar oluyor.
4 MİLYAR DOLAR HARCADIK
Barınma, sağlık, eğitim ve diğer günlük ihtiyaçlar hesaplandığında, bir mültecinin Türkiye’ye günlük maliyeti 4 ila 7 dolar arasında. Bu hesaba göre Suriyeli mültecilerin Türkiye bütçesine getirdiği yük bir senede 3 ila 5 milyar dolar arasında. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 7 Ekim’de Gaziantep’te yaptığı konuşmada Türkiye’nin şu ana kadar Suriyeli mülteciler için 4 milyar dolar harcadığını açıklamıştı.
BU SENE DAHA KÖTÜ
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın yüzde 3,3’e çektiği büyüme hedefleri ışığında GSYH’nin 2014’te daha da düşmesinden endişe ediliyor. 2014’te yurtiçi hasıla, TL bazında hedefleri yakalasa bile geçen sene 2,03 seviyesindeki doların bu yıl 2,37’ye fırlaması nedeniyle reel olarak eriyecek.
BUGÜN