YYÜ Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ruhi Köse, 2005 yılında başlattıkları çalışmayla, ailenin sosyo-ekonomik ve demografik özellikleri ile mezun olunan okul ve özel dershanenin, öğrencilerin, OKS'deki başarıları üzerindeki etkisini incelediklerini söyledi. Prof. Dr. Köse, çalışma kapsamında, kent merkezinde yer alan ilköğretim okulları arasından seçilmiş, 18 ilköğretim okulunun son sınıflarında okuyan ve OKS'ye katılan 680 öğrenciye anket uygulandığını belirtti. Bu okullardan 4'ünün özel, diğerlerinin ise gelir düzeyi yüksek aileler ile dar gelirli ailelerin çocuklarının gittiği okullar arasından seçildiğini anlatan Prof. Dr. Köse, çalışmada öğrencinin mezun olduğu okulun etkisine, ailenin sosyal-ekonomik ve demografik özellikler ile dershanenin etkilerinden bağımsız olarak bakıldığını, bu değişkenin öğrencilerin Türkçe-matematik başarısının yüzde 45'ini, matematik-fen başarısının ise yüzde 46'sını etkilediğini bildirdi. Benzer şekilde özel dershanenin etkisine, ailenin sosyal ekonomik ve demografik özellikleri ile mezun olunan okulun etkilerinden bağımsız olarak tek başına bakıldığını ifade eden Prof. Dr. Köse, bu değişkenin de öğrencilerin Türkçe-matematik başarısının yüzde 40'ını, matematik-fen başarısının ise yüzde 37'sini etkilediğini kaydetti. Prof.Dr. Köse, ailenin sosyo-ekonomik ve demografik özelliğine ilişkin yaptıkları analiz sonucuna göre, babanın eğitim düzeyinin öğrencinin başarısının yüzde 51'ini etkilediğini anlattı. Bu araştırmada, çocuğun gittiği okul ve dershanenin de babanın eğitim düzeyine bağlı olarak değişiklik gösterdiğini ifade eden Prof. Dr. Ruhi Köse, ''Baba eğitim düzeyi, öğrencinin nasıl bir okula gideceğini, özel bir dershaneye gidip gitmeyeceğini belirlemektedir'' dedi. Prof. Dr. Köse, araştırmada babaların eğitim düzeyinin annelerin eğitim düzeyinden yüksek çıktığını da belirterek, şunları kaydetti: ''Babanın eğitim ve meslek durumu, öğrencilerin OKS'deki başarısını etkileyen en önemli faktör olarak ortaya çıktı. Bu durum, okul dışındaki sosyal, ekonomik ve kültürel temelli toplumsal sınıfsal ayrışmanın, öğrencilerin ilköğretimden ortaöğretime geçişlerindeki başarılarını etkileyen temel faktör olduğunu göstermektedir. Devletin ilgili kurumları bu sonuçları dikkate almayıp, dengeleyici politikalar geliştirmezse, ekonomik alanda olduğu gibi eğitim alanında da eşitsizlikler gün geçtikçe artacaktır.'' ANNELERİN YÜZDE 92'Sİ ÇALIŞMIYOR Prof.Dr. Ruhi Köse, anket sonucuna göre, araştırmaya katılan öğrencilerin yüzde 92'sinin annesinin çalışmadığını ifade ederek, bunun, araştırmanın en ilginç sonuçlarından biri olduğunu söyledi. Doğu Anadolu Bölgesi'nin en gelişmiş kentlerinden biri olan Van'da, kadınların ücret karşılığı kamusal alanda çalışmamasının olumsuz bir durum olduğunu anlatan Prof. Dr. Köse, ''Van gibi bir kentte özel okula giden çocukların aileleri de dahil olmak üzere kadınların yüzde 92'sinin kamusal alanda çalışmaması, kadınların durumu hakkında önemli bir ipucu vermektedir'' dedi. REKABET İLKÖĞRETİM DÜZEYİNE İNDİ Türkiye'de gençlerin en önemli ve gerilimli yaşam olaylarından ikisinin, merkezi nitelikteki OKS ve ÖSS olduğunu bildiren Prof. Dr. Köse, bu sınavları önemli kılan etkenin ise eğitim kademeleri arasındaki öğrenci arz talep dengesizliği olduğunu belirtti. Prof. Dr. Köse, Türkiye'de eğitim sisteminde, hem ilköğretimi bitiren öğrencilerin sayısı ile nitelikli ortaöğretim kurumlarının sayısı arasında hem de ortöğretimi bitiren öğrencilerin sayısı ile dört yıllık lisans eğitimi veren okulların sayısı arasında arz-talep dengesizliği olduğunu kaydetti. Yıllar üzerinden sürekli olarak büyüyen orta ve yüksek öğretim arasındaki öğrenci arz-talebi arasındaki bu dengesizliğin, öğrencilerin üniversiteye girmesini zorlaştırdığını vurgulayan Prof. Dr. Köse, şunları söyledi: ''Son yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından OKS aracılığıyla ilköğretimden mezun olan öğrencilerin ortaöğretim kurumlarına yerleştirilmeye başlanmasıyla, ortaöğretim düzeyindeki rekabet, ilköğretim düzeyine kadar inmiş bulunmaktadır.'' AA