Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre, gümrüklerde ortaya çıkabilecek özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yetkili olacak. Doğal afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, önemli nitelikteki kimyasal ve teknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz hallerinde kriz bölgelerinde kullanılmak üzere yurt dışından gelecek araç, gereç, makine, teçhizat ve benzeri malzemelere ilişkin işlemlerle ilgili olarak da Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yetkili kılınıyor. Gümrük kontrollerinde, risk yönetimi çerçevesinde risk analizi teknikleri kullanılarak, seçiciliğin sağlanmasını amaçlayan kanuna göre, ''Ulusal Risk Yönetimi'' politikasının oluşturulması, Gümrük Müsteşarlığının yetkisine verilecek. Ayrıca risk yönetiminin gerçekleştirilmesi amacıyla ulusal ve uluslararası düzeyde bilgi paylaşımına da izin veriliyor. Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya için, özet beyan verilmesi zorunluluğu getirilecek. Özet beyanın ibraz edilme süresi, bu süreye getirilebilecek istisnalar ve bu süreye ilişkin değişiklikler ile özet beyandan vazgeçilebilmesine dair şartların düzenlenmesi yönetmeliğe bırakılacak. Özet beyanın verilmesinden sonra eşyanın gümrüğe sunulması mümkün olabilecek. FİKRİ HAKLARIN KORUNMASI Fikri ve sınai hakların korunmasında da AB mevzuatına uyum sağlanması amaçlanıyor. Buna göre, fikri ve sınai hakları ihlal eder mahiyetteki eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulması kararının devamı için, ihtiyati tedbir kararı alınması şartı getirilecek. Fikri ve sınai hakların ithal edildiği gerekçesiyle gümrük idaresine yapılan başvurunun kabulü, söz konusu eşyanın gümrük idaresince gereğince muayene edilmeden bırakıldığı veya eşyanın alıkonulması için herhangi bir önlem alınmadığı gerekçesiyle hak sahibine tazminat hakkı doğurmayacak. Fikri ve sınai hakları ihlal eden eşyayla mücadele kapsamında, gümrük idaresince başvuru üzerine veya resen hareket edilmesi nedeniyle ilgili kişilerin zarara uğramasından gümrük idaresi ve yetkilileri sorumlu tutulmayacak. Elektronik ortamda verilen beyannamelere belge eklenmesi zorunluluğu tamamen kaldırılacak. SERBEST BÖLGELER Tarım ürünlerinin, muhafaza koşulları, saklanabilme süreleri ile dış ticarete konu edilmeleri için serbest bölgelerde kalabilecekleri süreler sınırlandırılabilecek. Kanun, serbest bölgelerde yürütülebilecek faaliyetlerle ilgili yeni düzenlemeler de getiriyor. Buna göre, serbest bölgelerde, eşyanın niteliği veya gümrük gözetiminin gereklilikleri dikkate alınarak faaliyetlere kısıtlama veya yasaklama getirilebilecek. Bu konuda Gümrük Müsteşarlığı yetkili olacak. Gümrük idarelerinin, Kanunla konulmuş olan hükümlere uyulmasına yönelik gerekli güvenceyi vermeyen kişilerin serbest bölgede faaliyette bulunması yasaklanacak. Gümrük idareleri, düzenlemede yer alan hükümlere uyacağı hususunda ciddi şüphe uyandıran kişilerin serbest bölgeye girişine izin vermeyebilecek. Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkacak eşya için gümrük beyannamesi ya da gümrük beyannamesi verilmesinin gerekmediği durumda özet beyan verilebilecek. Kanun, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı (MİT), Gümrük Müsteşarlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün asli görevleri ile ilgili olarak ithal edilecek bazı eşya için muafiyet uygulanmasını öngörüyor. Gümrük muafiyeti için belirlenen alt limit 100 Avro'dan 150 Avro'ya çıkarılacak. Sadece kara nakil vasıtalarına tanınan muafiyet, AB muafiyet hükümlerine paralel olarak tüm nakil vasıtalarına uygulanacak. EV EŞYASINA MUAFİYET Yerleşim yeri Türkiye dışında olan gerçek kişilerin Türkiye'de satın aldıkları veya kiraladıkları konutlarda kullanılmak üzere getirdikleri ev eşyası gümrük vergilerinden muaf olacak. Ayrıca, yolcuların kendi kullanımlarına mahsus ticari mahiyette olmayan kişisel eşyasına da muafiyet hakkı getirilecek. Bakanlar Kurulunca belirlenecek kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından ticari amaç güdülmemek ve amacı doğrultusunda kullanılmak üzere ithal edilen eşyadan; eğitim, bilim ve kültür amaçlı eşya ile bilimsel alet ve cihazlar, tıbbi teşhis, tedavi ve araştırma amaçlı alet ve cihazlar, ulusal araştırma geliştirme faaliyetleri kapsamında getirilen eşya, doğal afet, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, önemli nitelikteki kimyasal ve teknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz hallerinde zarar görenlere gönderilen eşya, muafiyet kapsamında olacak. (AA)