Son 3 yılda ise 54 sektörde tam 2 bin 116 yeni İran şirketi kuruldu. Türkiye’nin en büyük kara para aklama ve rüşvet operasyonunda suçlamaların odağında bulunan işadamı Rıza Sarraf’ın İranlı olması, dikkatleri İranlı şirketlere çevirdi. Ekonomi Bakanlığı’nın resmi verilerine göre özellikle uluslararası ambargonun ardından İran kökenli şirketler adeta Türkiye’de cirit atmaya başladı.

Ekonomi Bakanlığı Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni’ne göre, 1954 ila 2010 yılları arasında Türkiye’de bin 530 İranlı şirket kuruldu. İran’a ambargo krizinin tırmandığı 2010 yılında Türkiye’deki İranlı şirket sayısında adeta patlama oldu. MHP Milletvekili Özcan Yeniçeri’nin Türkiye’deki yabancı şirketlerle ilgili soru önergesine yazılı cevap veren Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, İran şirketleriyle ilgili çarpıcı rakamlar açıkladı. 2009’da İran kökenli 167 şirket kurulurken 2010’da 417, 2011’de 698 ve 2012’de 803 yeni şirket kuruldu. 2013’ün ilk 10 ayında ise kurulan İranlı şirket sayısı 198 oldu. 2010’da uygulanmaya başlanan ambargo sonrası 3 yılda 2 bin 116 İran şirketinin Türkiye’de faaliyete geçtiği ortaya çıktı.

Ekonomi Bakanlığı’nın 30 Haziran 2013 tarihli Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni verilerine göre ise İranlı işadamları Türkiye’de 54 sektörde faaliyet gösteriyor. En fazla iş yapılan sektörlerin başında bin 264 şirket ile motorlu taşıtlar ve motosikletler dışında kalan toptan ticaret ve ticaret komisyonculuğu geliyor. Motorlu taşıtlar ve motosikletlerin dışında kalan perakende ticaret, kişisel ve ev eşyalarının tamiri, inşaat, doğalgaz gibi birçok sektörde de İran şirketlerini görmek mümkün. Türkiye’de Almanya’nın 5 bin 568, İngiltere’nin 2 bin 601, Hollanda’nın 2 bin 255 ve ABD’nin bin 379 şirketi faaliyet gösteriyor.   

Ekonomi Bakanlığı Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni’ne göre Türkiye’de İran kaynaklı ticaret yapan şirketlerin faaliyet gösterdiği bazı sektörler şöyle: Sigorta ve emeklilik fonları, balıkçılık, büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı, operatörsüz makine ve teçhizat, kanalizasyon, çöp ve atıkların toplanması, araştırma ve geliştirme hizmetleri, kağıt ve kağıt ürünleri imalatı, suyun toplanması, arıtılması ve dağıtılması, ormancılık, giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması, kamu yönetimi ve savunma, kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı, derinin tabaklanması, işlenmesi; bavul, el çantası, saraçlık, koşum takımı ve ayakkabı imalatı, metal cevheri madenciliği, havayolu taşımacılığı, radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı, posta ve telekomünikasyon, taş ocakçılığı ve madencilik, elektrikli makine imalatı, ham petrol ve doğalgaz çıkarımı ve bunlarla ilgili hizmet faaliyetleri, kimyasal madde ve ürünlerin imalatı, sağlık işleri ve sosyal hizmetler.

BUGÜN GAZETESİ