Turkish Review ve Hira dergilerinin organize ettiği foruma Türk aydınların yanı sıra Fas, Cezayir, Tunus, Yemen, Sudan, Ürdün, Mısır, Kuveyt, Moritanya, Suudi Arabistan ve Libya gibi ülkelerden 30'u aşkın Arap entelektüel katıldı. 

"Değişimde Kültürel-Toplumsal Model ve Siyasal Model" konulu kapanış oturumunun müzakere kısmında söz alan Mısırlı Prof. Muhammed Şarkavi, Başbakan Erdoğan ve AK Parti hükümetine çok sert eleştirilerde bulundu.

Kahire Üniversitesi İslam Felsefesi Başkanı Prof. Şarkavi, forumun son derece faydalı geçtiğini ve aydınlandıklarını belirterek, “Keşke bu platform genişlese ve devam etse. Yine bütün bu gerçekleri aktarabilmek için keşke Hizmet Hareketi’nin de Arap dünyasına yönelik medyası olsa.” temennisinde bulundu. 

Başbakan Erdoğan’ı, Hizmet Hareketi’ne karşı darbecilerin yaptığını yapmakla suçlayan Şarkavi, Erdoğan’ın gerçek yüzünün Arap dünyasında bilinmediğini; bu üzücü tablonun Arap âleminde henüz “görünmediğini” dile getirdi.

Yaklaşık 10 yıldır Türkiye’den “iyi haberler” geldiği için çok mutlu olduklarını anlatan Şarkavi; ancak hükümetteki son dramatik değişimi görünce gerçekten şoke olduklarını belirterek “Türkiye’nin başarısı bizim için çok önemliydi. Ümitliydik, ciddi hayal kırıklığı yaşıyoruz.” dedi. 

Hükümetin atılımlarında Hizmet Hareketi’nin büyük katkısı olduğunu dile getiren Prof. Şarkavi, “Hizmet’in İslam dünyasında benzeri yok. Hizmet olmasaydı, AK Parti hükümeti böylesine başarılı olamazdı; yaptıklarının üçte birini bile yapamazdı.” tespitinde bulundu. Erdoğan’ın da geçmişte Hizmet’i çok övdüğünü dile getiren Prof. Şarkavi, Türkiye’yi zayıf düşürmeyi amaçlayan bu ‘fitne’nin bir an önce sona ermesi temennisinde bulundu. 

Türkiye ile ilgili ümitlerinin neredeyse bittiği anda Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Başkanı Mustafa Yeşil’in Fethullah Gülen Hocaefendi’den getirdiği taze mesajların kendilerini yeniden ümitlendirdiğini dile getiren Şarkavi, “Fethullah Gülen Hocaefendi’nin mesajlarını duyunca, artık iyimserim. Hocaefendi’nin dini ve demokratik ilkelere vurgu yapması ve her şeye rağmen kapıları kapatmaması çok önemli.” diye konuştu. 

Fas’ta kurulan “Adalet ve Kalkınma Partisi” yöneticilerinden Prof. Abdülmecit Buşebke ise forumda yaptığı değerlendirmede, Hizmet Hareketi’nin devletin yapamadığı birçok faaliyet yürüttüğünü dile getirdi. Fas Şuayb Dukkali Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Buşebke, Hizmet Hareketi’nin orijinalitesinin ayrıntılı olarak ele alınması ve hareket hakkında peşinen olumsuz hükümler verilmemesi konusunda uyarılarda da bulundu. 

Prof. Buşebke, “Hizmet’i bir ‘cemaat’ gibi değerlendirmemek gerekli. Hocaefendi’nin de çok iyi okunması, irdelenmesi gerekiyor; o klasik bir mütefekkir değil. Pek çok mütefekkir de zulme uğradı. Hizmet Hareketi yepyeni bir model sunuyor. Hizmet’e kötü vasıflar yakıştırmak bir cinayettir.” diye konuştu. 

Prof. Buşebke, Hizmet’in “devletlerin yapamadığını yaptığını” dile getirirken şu değerlendirmede bulundu: “Hizmet Hareketi, kamuyu şekillendirmede yepyeni bir model ve paradigmadır. Siyasete yeni bir derinlik katıyor; partizanlık yapmıyor; siyaset konusunda yepyeni bir ufuk açıyor. Hizmet Hareketi’ni insaflı bir şekilde değerlendirmek, incelemek gerekiyor. Kavramlarımızı yeniden sorgulamamız gerekiyor.” 

Forumun bugünkü müzakere kısmında söz alan bir başka Arap aydını ise siyasi İslam tarihi uzmanı Faslı Prof. Muhammet Cebrun idi. Cebrun, değerlendirmesinde “parti istibdadı veya paralel devlet” söylemlerine katılmadığını kaydetti. 

Prof. Cebrun, “siyasetin sivil toplum ile bir sınavı olduğu gibi sivil toplumun da siyasetle bir sınavı olduğunu, iki kesimin de gerekli özeleştiriyi yapıp orta yolu bulması gerektiğini” söyledi. 

Libyalı akademisyen, yazar ve bürokrat Halit Verşefani ise AK Parti ile Hizmet arasındaki “alan çatışması” ihtimaline dikkat çekerek, Hizmet’in büyük başarılarının AK Parti hükümetini endişelendirmiş olabileceğini söyledi. 

Bu çatışmanın sonunda Hizmet Hareketi’nin alanını daha da genişleteceği öngörüsünde bulunan Libyalı akademisyen Verşefani, “Yöneticiler, en büyük garantinin Hizmet’in savunduğu değerler olduğunu biliyorlar” değerlendirmesini yaptı. 

Oturumda bir başka önemli değerlendirmeyi ise Faslı Prof. Muhammet Cekip yaptı. Prof. Cekip, “İslam düşüncesinde siyasetin payı yüzde 10’u geçmez. Esas problem burada.” dedi. Hizmet’in başarıları karşısında siyasetin “alan daraltması” istediğini dile getiren Faslı profesör, Hocaefendi ve gönüllüler hareketinin yakînen tanınması gereğine vurgu yaptı. Prof. Cekip, “Hocaefendi Kur’an ve Sünnet üzerinde duruyor. Hizmet’in aksiyonları buna bağlı. Siyaset ise makyavelizm ve menfaat üzerine kurulmuştur.” 

Hizmet’in aksine, Arap dünyasındaki İslami hareketlerin ‘siyasi’ yanlarının ağır basmasını eleştiren Prof. Cekip, siyasetin toplumu ihmal ettiğini kaydetti. Prof. Cekip, Arap AK Parti - Hizmet Hareketi çatışmasıyla ilgili olarak Arap âlemine şu anlamlı soruyu da sordu: “Türkiye’de ‘laik’ bir hükümet AK Parti’nin başarılarını gerçekleştirseydi ve biz o hükümeti alkışlasaydık. Sonra aynı hükümet Hizmet’i kendine düşman etseydi, o ‘laik’ hükümet hakkında ne düşünürdük?” 

Öte yandan Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı (GYV) Başkanı Mustafa Yeşil’in Hizmet Hareketi’nin duruşunu anlattığı konuşmasını ilgiyle dinleyen Arap aydınlar, Yeşil'e şaka yollu sitem etti. Katılımcılar, Yeşil'in anlattıklarından çok etkilendiklerini ve aydınlandıklarını belirtirken, ilk günkü oturuma mazereti dolayısıyla katılamayan GYV başkanına tatlı-sert 'üzüntülerini' iletti. 

Arap aydınların övgüsünü alan konuşmayla ilgili değerlendirme yapan Faslı Prof. Semir Budinar, sitemini şöyle iletti: "Keşke, programda olduğu gibi, bu konuşmayı dün yapsaydınız; (Hizmet Hareketi'yle ilgili) bazı konuları boşuna tartışmayacaktık!"

CİHAN